بهمن جلدی – همزمان با افزایش هجوم جنگزدگان سوری برای ورود و پناهندگی به کشورهای اروپایی به خصوص به کشور آلمان، یک پرسش اساسی در بین گروههای حقوق بشری مطرح میشود که چرا پناهندگان سوری هیچ گونه کمکی از سوی کشورهای عرب مسلمان و ثروتمند خلیج فارس که از لحاظ زبانی و فرهنگی و تاریخی و مذهبی به هم نزدیکتر هستند دریافت نمیکنند؟یکی از تفاوتهای اصلی بین کشورهای مسلمان و غیر مسلمان این است که در اکثر کشورهای غیر مسلمان اروپایی، مردم دارای آزادیهای سیاسی و اجتماعی بیشتری هستند به نحوی که حتی مسلمانان، دوستدار این آزادیهایی میشوند که در کشورهای به اصطلاح مسلمان ارائه نمیشود. نکته جالب این است که بسیاری از افرادی که میخواهند کشورهای مسلمان به صورت کاملا اسلامی اداره شوند خودشان دوست ندارند در آنجا زندگی کنند! این کشورهای اسلامی با ظاهرسازی و ادعای حمایت از سایر مسلمانان در سراسر جهان، هزینههای سرسامآوری صرف تبلیغات می کنند اما زمانی که همین مسلمانان نیاز به کمک دارند سکوت اختیار میکنند.
حتی براساس قوانین حقوق بشراسلامی نیز وضعیت فعلی جنگزدگان سوری یک بحران انسانی تمام عیار است که در مجاورت با کشورهای ثروتمند عرب مسلمان حوزه خلیج فارس دارد اتفاق میافتد. این در حالیست که این کشورها میتوانند با باز کردن مرزهایشان به کمک این پناهندگان بروند. کشورعربستان به تنهایی امکانات آن را دارد که سالیانه بیش ازیک میلیون مسلمان را برای اجرای مراسم حج سکنا دهد. اما به جای آن چه کار میکنند؟ آنها دهان خود را مهر و موم کرده و سکوت کامل را انتخاب کردهاند. چرا؟
در مقابل، نخست وزیر فنلاند خانه شخصی خودش را برای اسکان پناهندگان اهدا میکند و از تمامی مردم فنلاند درخواست میکند تا یک خانواده سوری را پناه بدهند. پاپ رهبر مسیحیان کاتولیک جهان از تمامی کلیساها و مراکز مذهبی درخواست میکند تا سریعا و با تمام امکانات خود به پناهجویان سوری کمک کرده و به آنان جا و پناه بدهند. هم اکنون تعداد ۲۴۰ هزار پناهجو در یونان منتظر ثبت نام به عنوان مهاجر میباشند. آلمان پیشبینی ورود بیش از ۸۰۰ هزار پناهجوی سوری را برای امسال میکند که کمتر از چهار ماه به پایان آن مانده است.
سوالی که به ذهن هر فعال حقوق بشری میرسد این است که چرا کشورهای حوزه خلیج فارس با داشتن ثروت و نزدیکی جغرافیایی و تشابه فرهنگی و مذهبی به مردم سوریه و نیز به دلیل نقش و حمایتهای مالی بیدریغشان از گروههای جهادی در جنگ داخلی سوریه به مدت بیش از چهار سال، اینک تمایلی ندارند که مسوولیت بیشتری از کشورهای اروپایی در قبال جنگزدگان سوری برعهده بگیرند؟
درهفته گذشته فعالین حقوق بشر در خاور میانه برچسب های متعددی در توییتر تحت عنوان خوشامد گویی به جنگزدگان سوری وظیفه تمامی کشورهای عربی خلیج فارس میباشد را منتشر کردند که مورد استقبال زیادی قرار گرفته است. همچنین فعالین حقوق بشر در توییتر گزارشهای لحظه به لحظه از وقایع و تصاویر متاثر کنندهای از غرق شدگان در دریا و یا کودکانی که پشت سیمهای خاردار ایستادهاند و نیز عکسهایی از ثروتمندان عرب در حال راندن ماشینهای لوکس و به همراه یوزپلنگهایشان در اروپا و یا در حال تیمار اسبها و شترهای گرانبهاشان برای نشان دادن وضعیت اسفناک پناهندگان سوری و نیز بی توجهی کشورهای حوزه خلیج فارس به این بحران انسانی را منتشر کردهاند.
استدلال فعالین حقوق بشردر خاورمیانه این است که اینها کشورهای مسلمان هستند و پناهندگان نیز اکثرا مسلمان هستند و این بحران انسانی نیز توسط تروریسم اسلامی ایجاد شده است. آیا بنیادگرایی مذهبی به اندازه کافی در بروز این بحران نقش نداشته است که حکومتهای کشورهای ثروتمند حوزه خلیج فارس را وادار به واکنش کند؟
اما با تمامی این درخواستها از سوی فعالین حقوق بشر و رسانههای اجتماعی، بعید به نظر میرسد که در بیاعتنایی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به فاجعه انسانی و حمایت از پناهندگان سوری و اجازه ورود به آنان تغییری مشاهده شود. حال باید دید آیا فشار افکارعمومی و رسانههای جمعی در جهان قادرخواهند بود تا حاکمین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را وادار به باز کردن مرزهای خود و همراهی با پناهجویان سوری نمایند و یا اینکه همچنان تمامی امید پناهجویان سوری تنها به انساندوستی کشورهای غیرمسلمان اروپایی معطوف خواهد ماند؟