در حالی که ویروس جهش‌یافته کُرونا در جنوب، شرق و مرکز ایران در حال گرش و گسترش است، در خوشبیانه‌ترین حالت تا پایان اسفندماه ۱۳۹۹ به ایران ۴ میلیون و ۵۷۰ هزار دوز واکسن وارد می‌شود که تنها ۲ میلیون و ۲۸۵ هزار نفر از جمعیت بیش از ۸۰ میلیونی ایران را پوشش می‌دهد که آنهم معلوم نیست کی و به چه کسانی تزریق خواهد شد!
پس از یکسال از اعلام رسمی ورود کُرونا به ایران، اکنون مدت‌هاست پای ویروس جهش‌یافته‌ی کُرونا نیز به کشور باز شده که قدرت سرایت‌پذیری و اثرگذاری بالا دارد و از میان کودکان و نوجوانان نیز قربانی گرفته است. با این حال، هنوز هیچ اقدام مؤثری برای مهار ویروس کُرونا صورت نگرفته و همه مناطق کشور با وجود وضعیت زرد و قرمز از آذرماه به روال عادی بازگشته‌اند و ستاد مقابله با کُرونا نیز مجوز شروع پیش‌فروش بلیت اینترنتی سفرهای نوروزی را داده است.
در این بین، ایمن‌سازی جامعه از طریق واکسیناسیون در برابر کُرونا نیز بسیار کُند و غیرشفاف پیش می‌رود و تا کنون نه از شمار دقیق واکسن‌های وارد به شده به ایران و نه از شمار افرادی که آن را دریافت کرده‌اند خبر دقیقی در دست است.
ستاد مقابله با کُرونا وعده داده تا پایان سال یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن از کادر درمان و پزشکی و گروه‌های پُر خطر واکسینه شوند.
طبق اعلام مقامات مسئول، تا کنون ۱۲۰هزار دوز واکسن «اسپوتنیک۵» برای تزریق به ۶۰هزار نفر وارد ایران شده و در انتظار وارد شدن «۲۵۰ هزار دوز سینوفارم» و «۴ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز استرازنکا-آکسفورد» تا پایان سال هستند.
بررسی وعده‌های مقامات مسئول نشان می‌دهد، در خوشبیانه‌ترین حالت تا پایان اسفندماه ۱۳۹۹ حدود ۴ میلیون و ۵۷۰ هزار دوز واکسن وارد کشور می‌شود که تنها ۲ میلیون و ۲۸۵ هزار نفر از جمعیت بالای هشتاد میلیونی ایران را پوشش می‌دهد. آنهم معلوم نیست چه زمانی و کدام گروه‌ها آن را دریافت خواهند کرد.
این در حالیست که برای ایجاد ایمنی جمعی می‌بایست دست‌کم «۶۰ تا ۷۰ درصد» جمعیت کشور شامل ۵۵میلیون نفر واکسینه شوند، امری که وعده اجرایش را علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد مقابله با کُرونا با «واکسن‌های تولید داخل» داده است.
بر این مبنا، به نظر می‌رسد مقامات مسئول در تلاش برای تسهیل در روند تولید واکسن‌های داخلی هستند که در ابتدای مراحل فاز انسانی و هنوز فاقد مجوزهای بین‌المللی برای تزریق هستند. اما حکومت اصرار دارد با واکسن‌های داخلی «در خوشبینانه‌ترین حالت تا آذر سال آینده» و «در بدبینانه‌ترین حالت تا پایان سال ۱۴۰۰» روند واکسیناسیون در ایران به انجام برساند.
پیش‌بینی این مقام وزارتخانه بهداشت حاکی از تولید واکسن داخلی «حدود ۱.۵ میلیون دوز در ماه» تا اردیبهشت‌ماه و «۱۰ تا ۱۵ میلیون دوز» تا تیرماه ۱۴۰۰ است که «ستاد فرمان اجرایی امام» و انستیتو پاستور آن را بر عهده دارند.
واکسن جنجالی «کووایران- برکت» محصول «ستاد فرمان اجرایی امام» اکنون در آستانه مرحله دوم تست انسانی است. این واکسن در مرحله نخست آزمایش‌های انسانی به ۵۶ داوطلب تزریق شد و به گفته‌ی مینو محرز عضو ناظر فاز انسانی این واکسن، مرحله دوم به زودی روی ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر اجرا می‌شود و اردیبهشت‌ماه روی ۱۰هزار نفر تست می‌شود.
«ستاد اجرایی فرمان امام» که کارخانه تولید «کووایران- برکت» را در دست ساخت دارد، به تازگی اعلام کرده که قادر است ۱۲ میلیون دوز واکسن را در پایان اسفندماه و اواخر اردیبهشت‌ماه تولید کند.
واکسن «سینوفارم» تولید چین نیز طبق گفته‌ی سعید نمکی وزیر بهداشت همین هفته وارد ایران شود که شامل ۲۵۰ هزار دوز است و می‌تواند ۱۲۵ هزار نفر را در برابر کُرونا واکسینه کند. به تازگی سازمان غذا و دارو مجوز ورود و مصرف اضطراری مشروط این واکسن را صادر کرده است.
وزارت بهداشت ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن «آسترازنکا- آکسفورد» را نیز از طریق کوواکس سازمان بهداشت جهانی خریداری کرده که نه از انگلستان بلکه از کشورهای کُره‌جنوبی، روسیه، سوئد و هند تأمین می‌شود. قرار است اولین محموله «آسترازنکا- آکسفورد» در اسفندماه وارد شود که برای ۳۶هزار نفر از کادر درمان بخش مراقبت‌های ویژه در نظر گرفته شده است.
در این بین، مقامات به دنبال تولید مشترک با روسیه و کوبا نیز هستند. واکسن تولید مشترک با کوبا طبق گفته‌ی ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت، «بهار ۱۴۰۰ حاضر می‌شود» و قرار است خط تولید «اسپوتنیک۵» نیز راه‌اندازی شود تا در سال ۱۴۰۰ واکسن عرضه کند.
تا اینجای کار ستاد مقابله با کُرونا هیچگونه شفافیتی در اعلام ظرفیت واکسیناسیون و گروه‌های دریافت‌کننده واکسن «اسپوتنیک۵» (۲ محموله ۲۰ هزار دوز و ۱۰۰ هزار دوز) به خرج نداده است.
این ستاد از مجموع ۳۶هزار عضو کادر درمان و پزشکی کشور، حدود ۱۰ هزار نفر از کادر درمان در بخش مراقبت‌های ویژه ۶۳۵ بیمارستان را واکسینه می‌کند ولی ظاهرا به گفته‌ی ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت، اولین محموله «استرازنکا- آکسفورد» اگر در ماه جاری برسد سهم این گروه می‌شود.
بر فرض قرار گرفتن واکسن در اختیار کادر درمان، فقط ۶۰ هزار نفر از کادر درمان شانس واکسینه شدن را دارند، البته با کسر یک نفر: فرزند وزیر بهداشت!
واکسیناسیون در ایران پس از صدور فرمان علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی در مورد ممنوعیت واکسن‌های تولید آمریکا و انگلستان، واکسن‌های اصلی و معتبر کُرونا یعنی «فایزر- بیون‌تک» و «مُدرنا» از سبد خرید واکسن توسط دولت حذف شد و وزارت بهداشت تحت عنوان واکسن تولید مشترک با سوئد، «استرازنکا- آکسفورد» را وارد می‌کند.
