حسن روحانی از «توافق‌های به دست آمده با نمایندگان کشورهای کره جنوبی، ژاپن، عراق و عمان در خصوص نحوه استفاده از منابع بانک مرکزی در این کشورها» خبر داده است. در حالی که رئیس کل بانک مرکزی از توافق با کره جنوبی برای آزاد شدن پول‌های بلوکه شده در این کشور خبر داده‌اند، وزارت خارجه کره جنوبی آزاد ساختن این منابع ارزی را مشروط به رایزنی با آمریکا دانست.
حسن روحانی روز سه‌شنبه پنجم اسفندماه ۱۳۹۹ در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با اشاره به گزارش عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی، از توافق انجام شده با کشورهای کره جنوبی، ژاپن، عراق و عمان در خصوص آزاد شدن منابع ارزی ایران خبر داد.
حسن روحانی درباره پول‌های بلوکه شده با آب و تاب و در سخنانی بی سر و ته گفت: «اکنون شاهد طلیعه‌های امیدبخش شکست دشمن در جنگ تحمیلی اقتصادی و ناکارآمدی تحریم‌ها هستیم و مقاومت حداکثری مردم در برابر این جنگ تمام‌عیار دشمن به ثمر نشسته است. از جمله این ثمرات آزادسازی منابع ارزی به ناحق و غیرقانونی بلوکه شده ایران است که بی تردید گشایش‌هایی را در فضای اقتصادی کشور فراهم می‌کند.»
روابط عمومی بانک مرکزی نیز روز دوشنبه چهارم اسفندماه از برگزاری نشست عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی و یو جانگ‌هیان سفیر کره جنوبی در ایران خبر داد و اعلام کرد که «توافقات لازم در خصوص انتقال منابع به مقاصد مورد نظر انجام و تصمیمات بانک مرکزی در خصوص حجم منابع مورد انتقال و بانک‌های مقصد به طرف کره‌ای اعلام شد.»
روابط عمومی بانک مرکزی مدعی شده بود که سفیر کره جنوبی در ایران اعلام کرده که کشورش آماده انجام کلیه اقدامات لازم برای استفاده از تمامی منابع بانکی ایران در کره جنوبی است و در این خصوص هیچ سقف و محدودیتی وجود ندارد.
روابط عمومی بانک مرکزی به نقل از رئیس کل این بانک نوشت: «اگرچه جمهوری اسلامی ایران از تغییر رویکرد کشورها و افزایش همکاری‌ها استقبال می‌کند، اما پیگیری‌های حقوقی این بانک به منظور مطالبه خسارات ناشی از عدم همکاری بانک‌های کره‌ای در سال‌های اخیر به قوت خود باقی خواهد بود و طرف کره‌ای باید تلاش زیادی انجام دهد تا این سابقه منفی از بین برود.»
همزمان عبدالناصر همتی در صفحه اینستاگرام خود ضمن اشاره به دیدار با سفیر کره جنوبی از مذاکره با مقامات ژاپن و توافق با این کشور برای آزادسازی منابع ارزی ایران خبر داد.
عبدالناصر همتی نوشت که «سفیر ژاپن در ایران نیز ضمن قدردانی از تلاش بانک مرکزی برای تسریع در پرداخت بدهی‌های شرکت‌های ایرانی به طرف‌های ژاپنی، پیشنهاد استفاده از منابع موجود برای خرید واکسن کرونا را مطرح و بر اهتمام سفارت ژاپن در ایجاد ارتباط بین بانک‌های مرکزی دو کشور به منظور پیشبرد بهتر امور و حل مسائل بانکی تأکید کرد.»
علی ربیعی (عباد) سخنگوی دولت نیز روز گذشته در حاشیه جلسه هئیت دولت در جمع خبرنگاران از آزادسازی یک میلیارد دلار از حدود ۷ میلیارد دلار از منابعی که در کره جنوبی در این سه سال مسدود شده خبر داد.
این در حالیست که اتاق بازرگانی ایران چند ماه پیش رقم پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی را که در دو بانک کره جنوبی نگهداری می‌شوند، ۸ میلیارد و ۵۰۰ هزار دلار اعلام کرده بود.
ربیعی همچنین گفته بود که در گام اول در حد یک میلیارد دلار از منابع ارزی بانک مرکزی ایران در اختیار ما قرار خواهد گرفت. سخنگوی دولت مدعی شده که مذاکراتی نیز با کشورهای عراق و عمان داشته‌اند که بتوانند از منابع بانک مرکزی برای تامین نیازهای اساسی و ضروری کشور مثل کالاهای اساسی، نهاده‌های کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی استفاده کنند.
ساعاتی بعد اما وزارت خارجه کره جنوبی در بیانیه‌ای گفت دارایی‌های مسدود شده ایران بعد از رایزنی با آمریکا آزاد خواهند شد.
خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی نوشته این بیانیه بعد از آن صادر شده که ایران ادعا کرده با سئول بر سر نحوه انتقال و استفاده از منابع مالی مسدود شده خود به توافق رسیده است.
در این بیانیه آمده «دولت ما درباره روش‌های استفاده از این دارایی‌ها با ایران گفتگو کرده و طرف ایرانی رضایت خودش را درباره پیشنهادهای مطرح‌شده از طرف ما ابراز کرد» و «رفع انسداد این دارایی‌ها از طریق رایزنی با کشورهای مرتبط از جمله ایالات‌متحده صورت خواهد گرفت.»
یادآوری می‌شود که ناظران می‌گویند این پول‌ها در صورت آزاد شدن، به صورت نقد در اختیار جمهوری اسلامی قرار نخواهد گرفت بلکه به عنوان هزینه‌‌های مختلف مانند پرداخت حق عضویت معوقه ایران در سازمان ملل و یا خرید واکسن و مواد دارویی و غذایی صرف خواهد شد.
عبدالناصر همتی پس از صدور این بیانیه از سوی وزارت خارجه کره جنوبی اعلام کرد که «اینکه کره‌ای‌ها می‌خواهند با هر کسی مذاکره کنند مهم نیست برای ما استفاده از منابع خودمان مهم است. اگر پرداخت نکنند ما هم اقدامات خود را می‌کنیم.»
او به خبرنگاران گفته که توافق با کره جنوبی صورت گرفته و «ما راه آزادسازی پول را به آنها نشان دادیم!» وی به خبرنگاران تأکید کرده که به آنچه که در رسانه‌ها مطرح می‌شود توجه نکنند.
به نظر می‌رسد در مذاکراتی که در هفته‌های اخیر صورت گرفته، اولویت نخست جمهوری اسلامی تلاش برای برداشته شدن تحریم‌های بانکی و فراهم شدن امکان نقل و انتقال ارزی و دسترسی به دلارهای ایران در بانک‌های خارجی است.
با وجود دستبردهای پی در پی به صندوق توسعه ملی و کاهش شدید منابع ارزی و ریالی، حکومت امیدوار است بتواند با آزاد کردن بخشی از پول‌های بلوکه شده تا حدی از کسری بودجه در سال آینده جلوگیری کند. این در حالیست که به گفته ناظران قرار نیست پول نقد در اختیار رژیم ایران قرار بگیرد.
بر اساس آمارهای منتشر شده ایران حدود ۴۰ میلیارد دلار در بانک‌های بزرگ کشورهای مختلف منابع مسدود شده دارد. در این بین چین ۲۰ میلیارد دلار، کره جنوبی ۸.۵ میلیارد دلار و هند ۷ میلیارد دلار از منابع مسدود ایران را در اختیار دارند. دارایی‌های مسدود شده ایران در ژاپن نیز حدود سه میلیارد دلار اعلام شده است.
