اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان گفته، پس از راه‌اندازی سد کمال‌خان دیگر آب رایگان به کشورهای همسایه نخواهد داد و اگر ایران بیشتر از توافقنامه‌ی «هیرمند» آب می‌خواهد باید در برابرش نفت بدهد. سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی اما دولت افغانستان را در پرداخت حق‌آبه به ایران «متعهد» خوانده است.
به گزارش وبسایت «طلوع» در افغانستان، اشرف غنی رئیس‌جمهور افغانستان روز گذشته چهارم فروردین‌ماه در جریان افتتاح سد کمال‌خان در ولایت «نیمروز» در نزدیکی مرز ایران گفته است، پس از افتتاح این سد «آب‌های افغانستان به‌گونه رایگان به کشورهای همسایه نخواهد رفت» و اگر ایران بیشتر از توافقنامه «هیرمند» (هلمند) آب می‌خواهد باید در برابرش نفت بدهد.
او گفته که «آب هلمند قرن‌ها از افغانستان خارج می‌شد ولی اکنون مدیریت آن به دست افغان‌هاست، و آنچه که در معاهده آب که میان ایران و افغانستان آمده عملی خواهد شد… اما زیادتر از تعهد، گپ مذاکره است.»
د کمال خان بند د پرانیستې مراسم — مراسم افتتاح بند کمال خان — #کمال_خان #داوبومدیریت #مدیریت_آب https://t.co/dAkJoyNr0p
— ارگ (@ARG_AFG) March 24, 2021
رئیس جمهور افغانستان ساختن سد کمال‌خان را باعث رعایت کامل «توافقنامه هیرمند» خوانده و گفته است: اگر ایران بیشتر از آنچه در این توافقنامه آمده است، آب می‌خواهد می‌بایست در ازای آن به افغانستان نفت بدهد.
او تصریح کرد که اقتصاد افغانستان و ایران مکمل یکدیگرند و با بهره‌برداری از سد کمال‌خان ولایت نیمروز نه تنها انبار افغانستان بلکه از ایران نیز خواهد شد.
اشرف غنی با اشاره به توافقنامه «هیرمند» گفته که مشکل در آن معاهده نبود بلکه در روند اجرای آن بوده است.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به این سخنان، دولت افغانستان را «متعهد» به حق‌آبه دانسته و گفته است: «رودخانه هیرمند دارای رژیم حقوقی تعریف شده‌ای است و بر اساس قراردادی که در سال ۱۳۵۱ بین دو کشور به امضاء رسیده و در مجالس قانونگذاری هر دو کشور به تصویب رسیده حق آبه ایران کاملا مشخص بوده و دولت افغانستان هم به این حق‌آبه متعهد است.»
در حالی که خشک شدن دریاچه هامون امری اثرگذار بر زندگی مردم استان سیستان و بلوچستان است، خطیب‌زاده موضوع «حق‌آبه طبیعت و صیانت از حیات هامون‌ها» را موضوعی جداگانه خوانده است. او گفته که «از مدت‌ها قبل با دولت افغانستان در حال مذاکره است و خوشبختانه اهمیت حیات هامون‌ها و ضرورت تامین حق آبه آنها مورد توجه دولت افغانستان نیز می‌باشد. خشک شدن هامون‌ها آسیب‌های جدی از جمله طوفان‌های شن برای مردم در هر دو سوی مرز در پی خواهد داشت.»
خطیب‌زاده در ماه‌های پایانی دولت حسن روحانی مدعی توجه به توسعه استان سیستان و بلوچستان و تأمین آب این منطقه از طریق «انتقال آب شیرین‌‌شده‌ی دریای عمان، بهره‌گیری از منابع آب ژرف، انتقال آب از سایر منابع داخلی و از همه مهمتر اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف آب» شده است. سخنگوی وزارت امورخارجه از تبدیل آب به موضوع همکاری بین دو کشور استقبال و اعلام آمادگی کرده است.
https://kayhan.london/1397/06/14/%da%a9%d9%88%da%86-%d8%a8%db%8c%e2%80%8c%d9%85%d9%82%d8%b5%d8%af-%d9%86%db%8c%d9%85%e2%80%8c%d9%85%db%8c%d9%84%db%8c%d9%88%d9%86-%d9%86%d9%81%d8%b1-%d8%a7%d8%b2-%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86
توافقنامه «هیرمند» بین ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ خورشیدی توسط امیرعباس هویدا و محمد شفیق مقامات وقت دو کشور به امضاء رسید. با این حال، گفته میشود افغانستان در اجرای تعهدات خود و پرداخت حق‌آبه کم‌کاری می‌کند.
انحراف جریان آب از بالادست هیرمند موجب شده تا آب به دریاچه هامون هفتمین تالاب بین‌المللی دنیا و ثبت شده در فهرست یونسکو نرسد و این ذخیره‌گاه گیاهی و جانوری رو به نابودی برود. همچنین گسترش کم‌آبی و خشکسالی در سیستان به شدت زندگی کشاورزان و ساکنان این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و باعث تشدید بیکاری، مهاجرت و فقر شده است. علاوه بر این، خشکسالی بروز توفان ریزگردها در این استان را تشدید کرده است.
منتقدان دولت می‌گویند مسئولان سیاست جدی برای دریافت حق‌آبه در نظر نگرفته‌اند و باید از طریق مجامع بین‌المللی آن را پیگیری کنند.
با وجود این، دولت افغانستان دلیل عدم پرداخت این حق‌آبه را کمبود بارندگی‌ها و خشکسالی عنوان می‌کند و حتا حکومت ایران را متهم به خرابکاری در روند ساخت و ساز سد کمال‌خان کرده است.
مطابق اعلام افغانستان، سد کمال‌خان که با هزینه ۱۱۱ میلیون دلاری ساخته شده بیش از ۱۸۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی را آبیاری و بیش از ۹ مگاوات برق تولید خواهد کرد. ظرفیت ذخیره‌سازی آب این سد ۵۲ میلیون مترمکعب اعلام شده است.
https://kayhan.london/1399/11/05/%d8%aa%d9%88%d9%81%d8%a7%d9%86-%d8%b4%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86%e2%80%8c-%d9%88-%e2%80%8c%d8%a8%d9%84%d9%88%da%86%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%88-%da%a9%d8%b1%d9%85%d8%a7
حالا با راه‌اندازی این سد، نگرانی‌ها نسبت به کمبود جدی آب در استان سیستان و بلوچستان تشدید شده است.
بهمن‌ماه پارسال عیسی بزرگ‌زاده مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، از اجرای نقشه‌برداری رودخانه هیرمند مرزی برای استقرار سازه‌های دریافت حق‌آبه ایران با مشارکت یک هیئت ۲۰نفره از افغانستان زیر نظر این وزارتخانه خبر داده بود.
مدیرکل دفتر رودخانه‌های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو گفته بود، «این تجهیزات باید مدرن باشند تا اطمینان حاصل شود که حق‌آبه‌ها منطبق بر مفاد معاهده ۱۳۵۱ رودخانه هیرمند تحویل ایران میشود.»
https://kayhan.london/1397/07/23/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1-%D9%87%D8%A7%D9%85
به گفته‌ی عیسی بزرگ‌زاده، «باید کانال‌های دقیق بتنی طراحی شود که آب را از رودخانه تحویل بگیرد. در ابتدا لازم است تجهیزات اندازه‌گیری نصب شود تا مطمئن شویم که به چه میزان آب تحویل ایران میشود. تلاش می‌کنیم این کار در یک سال آینده تمام شود، به طوری که کار اجرای آن در سال آبی جاری آغاز شود.»
https://kayhan.london/1397/08/15/%d8%a8%d8%ad%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%b2%db%8c%d8%b3%d8%aa%e2%80%8c%d9%85%d8%ad%db%8c%d8%b7%db%8c-%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d8%a8%d9%84%d9%88%da%86%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%86-%d8%a7
۱۷ اسفندماه ۹۹ نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز دولت و وزارت امور خارجه را مکلف به پیگیری اقدامات سیاسی و عمرانی لازم جهت حفظ و افزایش حق‌آبه ایران از رود هیرمند کردند که گزارش عملکرد آن باید هر سه ماه یکبار ارائه شود.
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سال ۹۷ درباره وضعیت دریاچه هامون گفته بود: «مردم باید قبول کنند که هامون دیگر آن هامون پر آب سال‌های گذشته نخواهد بود و این اتفاق هیچ زمان نمی‌افتد.» او استان سیستان و بلوچستان را «منطقه‌ای خاص از نظر زندگی و غیرقابل تصور در جهان، از نظر دوام انسان‌ها» توصیف کرده بود!
خاک تو سر آخوند سید علی و حسن و… بچه آخوند و مزدورانشان…
در زمان خشکسالی و قحطی و بیماری مردم کشورها و حکومتشان ذاتشان را بروز میدهند! کشورهای جهان اولی که عمدتا با استثمار و استعمار در اقتصاد اولند مازاد بر نیازشان واکسن فایزر میخرند! چرا؟ برای این نباشد که کشورهای جهان سوم و چهارم از آن محروم بمانند و تلفات انسانی در آنها زیاد باشد؟ البته آنها مسئول رسیدن واکسن به ما نیستند ولی سهم زیادی در آوارگی و تعیین و استمرار حکومتهای اشغالی ما دارند. حالا هم اشرف غنی میگوید در گذشته چه بودیم مهم نیست! آب در برابر نفت! آب نعمت خدادادی است که خاصیت آنرا خداوند جاری شدن و زندگی بخش بودن قرار داده که کسی حق ندارد آنرا مختص به کشور خود بداند. آبهایی هستند که از کشورهای دیگر سرچشمه گرفته و در چند کشور جاریند مثل فرات که اردغان هم میخواست بروی عراق ببندد! در واقع خاورمیانه پر از عمر سعدهایی نهفته است که برای دشمنی آب را دریغ میکننددر حالیکه حتی در جنگ آب بروی همه حتی دشمن باید باز باشد ولی اشغالگران ایران خاک ایران را بروی مهاجرین افغان باز کردند که حالا آنها ادعای سهم خواهی در ایران دارند که در واقع فقط یک مهاجرند و حقی در ایران ندارند.
اگر سیاست میدانستید نخست میفهمیدید که چگونه با همسایگانتان محترمانه حرف بزنید و دشمن تراشی نکنید! ایرانیها فکر نمیکنند از انسان دیگری برتر هستند ولی مدام از طرف افغانها برچسب نژاد پرستی میخورند! این هم یک وسیله شده برای مظلوم نمایی بعضی کشورها و اتباعشان! البته شاید این هم یک بازی سیاسی باشد که ج.ا بخواهد مردم را کنار خود بیاورد به خاطر خطر خارجی!
نفت جاری نیست که شما در آن ادعا دارید چون منابع ذخیره شده در کشور ماست که سهم میخواهید ولی آب به خواست خدا جاری هست که همه با صرفه جویی و عدم افراط در استفاده باید از آن بهره مند شوند و نباید مسیر آب عوض شود چون اکوسیستم بهم میخورد و هر کس در طبیعت دستکاری کند ضررش به خودش برمیگردد ولی برای هیچ بشری در دنیا مهم نیست که چقدر طبیعت تخریب میشود یا تغییر میابد! جنگ آب راه نیندازید تا خدا و طبیعت قهرش نگیرد و با دستکاری طبیعت کار را خرابتر نکنید.
بعضی چیزها بدیهیات است و لازم به گفتن نیست ولی بد ذات نباشید تا خدا هم نعماتش را دریغ نکند! واقعا آدم نمیدونه چی بگه؟!!!