معاون پرستاری وزیر بهداشت در حالی مدعی تزریق واکسن به ۸۰درصد کادر درمان بیماران کرونایی شده که تنها ۶۹۵هزار دوز واکسن در شبکه بهداشت کشور موجود است و شمار ابتلا و مرگ و میر در میان کادر درمان و پزشکی کشور همزمان با آغاز موج چهارم به طرز نگران‌کننده‌ای رو به افزایش گذاشته است.
مریم حضرتی معاون پرستاری وزیر بهداشت امروز چهارشنبه ۱۱ فروردین‌ماه مدعی شد که تا کنون ۸۰درصد کادر درمان بیماران کرونایی در کشور واکسینه شده‌اند و «واکسیناسیون فعالان بخش مراقبت‌های ویژه و درگیر با بیماران کرونایی در اولویت قرار دارند.»
حضرتی هیچ آمار تفکیک‌شده‌ای از شمار کادر پزشکی و درمان در بیمارستان‌های کرونا که به ادعای وی واکسینه شده‌اند ارائه نکرده است. با این حال، پیش از اظهارات معاون پرستاری وزیر بهداشت، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو که گفته می‌شود خودش به کرونا مبتلا شده، بطور رسمی شکست برنامه واکسیناسیون کادر درمان را اعلام کرده بود.
وزارت بهداشت وعده داده بود تا اعضای کادر درمان و پزشکی و بخش‌های مراقبت‌های ویژه را تا پایان اسفندماه ۱۳۹۹ واکسینه کند و فقط در فاز نخست به ۱۰هزار نفر واکسن تزریق شود. این وعده که اجرا نشده است شامل واکسینه کردن جمعیت یک میلیون و ۳۰۰هزار نفری بود که اکنون هیچ آماری از وضعیت ایمن‌سازی آنها با ورود به موج چهارم ویروس در کشور وجود ندارد.
آنگونه که علیرضا رئیسی معاون وزیر بهداشت اسفندماه پارسال اعلام کرده، تا کنون یک میلیون و ۲۶۰ هزار واکسن کرونا وارد کشور شده که «۴۱۰هزار دوز واکسن اسپوتنیک روسی»، «۲۵۰هزار واکسن سینوفارم چین» و «۱۲۵هزار دوز واکسن کواکسین شرکت بهارات هند» و «۱۰۰هزار واکسن کوبایی» برای انجام فاز سه مطالعه بالینی است.
پنجم فروردین ۱۴۰۰ چهارمین محموله واکسن «اسپوتنیک ۵» نیز به تعداد ۱۰۰ هزار دوز واکسن وارد شده است.
با اینهمه کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو ۷ فروردین‌ماه گفت که تا کنون ۶۹۵ هزار واکسن وارداتی کرونا در شبکه بهداشتی کشور برای تزریق توزیع شده و ۱۶۱ هزار و ۶۰۱ دوز واکسن، علاوه بر کادر درمان شامل سالمندان و معلولان، پاکبانان و بیماران خونی نیز بوده است.
با توجه به اینکه هر نفر باید دو بار واکسن تزریق کند، این میزان واکسن اساسا پاسخگوی نیاز کادر درمان نیست.
این در حالیست که ورود به موج چهارم کرونا ناشی از بی‌تدبیری مسئولان ستاد مقابله با کرونا و بازگشت به شرایط عادی زندگی در شرایط غیرعادی کنونی و شیوع نوع جهش‌یافته ویروس، بار دیگر میزان ابتلا و مرگ و میر کادر درمان افزایش پیدا کرده است.
حضرتی تأکید کرد که بر اثر کاهش رعایت پروتکل‌ها و افزایش سفرها عملا برخی استان‌ها و شهرستان‌ها وارد موج چهارم ویروس شده‌اند و این نگرانی وجود دارد که با «کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی، موج چهارم کرونا بالا بگیرد.»
بسیاری از نیروهای کادر درمان از بهمن‌ماه ۹۹ تا کنون در حال درمان و پرستاری از بیماران مبتلا به کرونا در کشورند که اکنون شمار افراد شناسایی‌شده روزانه، از جمله دیروز، به حدود ۱۰ هزار و ۲۵۰ نفر بیمار جدید رسیده است. افزایش سندرم کاروشی و خستگی مفرط کادر پرستاری و پزشکی حتا آسیب و مرگ بر اثر تصادف پس از ساعات طولانی کار را به دنبال داشته است.
در طول این ماه‌ها، کانال‌های ویژه کادر درمان هر روز از درگذشت پرستاران و پزشکان با ابتلا به ویروس کرونا با هشتگ روزهای سیاه کادر سلامت خبر می‌دهند. شامگاه دیروز لیلی راهدان پرستار جوان استان کهیگیلویه و بویراحمد پس از یکسال تلاش در بیمارستان بهارلو بر اثر ایست قلبی درگذشت.
عباس رسولی‌نیا پرستار شاغل در بیمارستان بندرجاسک نیز دیروز حین شیفت کاری به دلیل ایست قلبی جان سپرد. این درحالیست که هرمزگان در وضعیت بحرانی قرار دارد و هیچ مقررات منع رفت و آمد نیز در این منطقه اعمال نشده است. سهیل پوردهقان بهوزر فعال در خانه بهداشت سعیدآباد ساوجبلاغ کرج نیز بر اثر سکته قلبی در محل کار خود جان سپرد.
در این بین، سازمان غذا و دارو در اطلاعیه‌ای از شرکت‌های واردکننده دارو و فرآورده‌های بیولوژیک خواسته تا در صورت امکان برای وارد کردن واکسن‌های کووید۱۹ از منابع مورد تایید این سازمان اقدام کنند و ستاد ملی مقابله با کرونا نیز این اجازه را به شرکت‌های خصوصی داده تا با ارز نیمایی اقدام به واردات کند.
این امر انتقادهای بسیاری را پس از ماه‌ها وقت‌کُشی و تعلل وزارت بهداشت در ثبت‌نام و خریداری واکسن‌های کرونا داشته است چرا که پس از اینهمه سستی حالا دولت تلاش می‌کند مسئولیت را به بخش خصوصی واگذار کند که عمدتا به خود حکومت وابسته هستند. این مجوز احتمال توزیع غیررایگان واکسن در کشور، ایجاد شبکه‌ی مافیایی دارو، فروش واکسن خارج از جریان واکسیناسیون و ناتوانی در توزیع عادلانه و حتا افزایش قیمت و کاهش کیفیت واکسن را نیز بیشتر می‌کند تا باندهای خصولتی حکومتی اینبار جدا از راه‌اندازی خط تولید واکسن‌های بی‌سرانجام و نیمه‌کاره، به تجارت واکسن‌های نامعتبر و یا حتا تقلبی نیز وارد شوند.
در این بین تکلیف ارسال ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دو واکسن از سبد کوواکس سازمان بهداشت جهانی نیز نامشخص است. همچنین مقامات مسئول می‌گویند با حکم دادستان هند، ارسال محموله ۴۰۰ هزار دوز واکسن شرکت بهارات هند نیز به ایران متوقف شده است. علاوه بر این تکلیف وارد شدن ۵۰۰ هزار دوز واکسن استرازنکا اهدایی نیز روشن نیست.
سعید نمکی وزیر بهداشت نیز پیش از این خرید حدود ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار واکسن آسترازنکا از سبد کوواکس خبر داده بود که به گفته او قرار بود حدود چهار میلیون و ۲۰۰ هزار دوز آن تا پایان سال ۹۹ وارد کشور شود اما علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا روز شنبه (۷ فروردین) پس از برگزاری اولین جلسه این ستاد در سال ۱۴۰۰ اعلام کرد: از سبد کوواکس ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن خریداری کردیم. قرار شد چهار میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنکا تا پایان سال ۹۹ از این سبد به ایران تحویل داده شود اما مقدار آن را به یک میلیون و ۲۰۰ هزار دوز رساندند.
عباس آقازاده رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی از نبود شفافیت در گفتار و کردار مسئولان امر انتقاد کرده و گفته است: «برنامه‌های اعلام شده از سوی مسئولان شفاف نیست و در گفتار تناقض‌های فراوان دیده می‌شود. قبلا سخنگوی دولت اعلام کرده بود که هزینه خرید ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن از کوواکس پرداخت شده است، اما از این طریق واکسنی وارد نشد. دلیل آن چیست؟ بعد صحبت از واکسن کوبایی به میان آمد. گفتند قرار است مرحله سوم کارآزمایی بالینی آن به طور مشترک با ایران انجام شود. تکلیف این واکسن چه شد؟ این خبرها را مسئولان رده بالا اعلام می‌کنند نه مردم عادی. تا زمانی که شفافیت وجود نداشته باشد و کار بر مبنای صداقت صورت نگیرد، هیچ چیز درست نمی‌شود. این نبود شفافیت در زمینه تولید واکسن داخلی هم دیده می‌شود. تمام برنامه‌ها به صورت رمزآلود انجام می‌شود در حالیکه باید جزییات ان به مردم اعلام شود. مسئولان تنها صحبت‌های تبلیغاتی می‌کنند در حالیکه در عمل اتفاقی نمی‌افتد.»
عباس آقازاده همچنین اینکه هند جلوی صادرات واکسن را گرفته را «بهانه» خوانده و گفته است: «کشورهای دیگر چطور این مسئله را حل کرده‌اند؟ اینها نشان‌دهنده نبود شفافیت است. کشورهای دیگر که برای تولید واکسن در هند سرمایه‌گذاری کرده‌اند هیچوقت چنین اجازه‌ای نمی‌دهند. کشورهایی که شاید تنها یک خط تولید واکسن دارند ۷۰ درصد مردم کشورشان را واکسینه کرده‌اند. اما ما هنوز وارد مرحله اول واکسیناسیون هم نشدیم. قرار بود قبل از عید چندین محموله استرازنکا از طریق مکانیسم کوواکس وارد شود. در تعطیلات نوروز هم فیلمی منتشر شد که نشان می‌داد ایران محموله اسپوتنیک وی را تحویل گرفته است. اما باز هم خبری نشد. مشکل اینجاست که مسائل بهداشتی و علمی با مسائل سیاسی مخلوط شده است.»
رئیس مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی اولویت‌بندی واکسیناسیون را نیز مورد انتقاد قرار داده و گفته است: «در ایران هنوز مرحله اول واکسیناسیون تمام نشده و بسیاری از پزشکان و پرستاران و کارشناسان درمان، واکسینه نشده‌اند که خبر می‌رسد افراد با بیماری‌های زمینه‌ای یا پاکبان‌ها و سالمندان و… در حال واکسیناسیون هستند. وزارت بهداشت هم در این زمینه بخشنامه داده است. سوال اینجاست که این افراد چقدر با بیماران کرونا در ارتباط هستند که در اولویت تزریق قرار گرفته‌اند؟ چقدر واکسینه کردن آنها قبل از پرستاران و پزشکان ضرورت دارد؟ اگر واکسیناسیون روی برنامه نباشد، هرج و مرج اتفاق می‌افتد.»
آقازاده درباره مجوز ستاد مقابله با کرونا به شرکت‌های خصوصی برای خریداری واکسن گفته است: «سوال اینجاست که «شرکت‌های خصوصی» با چه مکانیزمی می‌خواهند واکسن بخرند؟ آیا در کوواکس سیستمی پیش‌بینی شده که امکان فروش به واسطه و دلال وجود داشته باشد؟! اگر این امکان وجود دارد باید برای این ساز و کار متاسف بود!»
او ادامه داد: «دلالان و واسطه‌ها در شرکت‌های خصوصی، همیشه به دنبال سود بیشتر هستند. در حالی که قبلا رییس دولت اعلام کرده بود که واکسن به طور رایگان توزیع می‌شود، با این وضعیت سازمان غذا و دارو و نظام درمان باید واکسن‌ها را به قیمت بیشتری از شرکت‌های خصوصی بخرند و رایگان تزریق کنند. چرا باید از چنین ساز و کاری استفاده شود؟ چرا بخش دولتی بطور مستقیم اقدام نمی‌کند؟ حالا کشوری مثل آمریکا هم گفته که برای واکسن تحریمی اعمال نمی‌کند. واردات واکسن وظیفه دولت است. قبل از این در سازمان نظام پزشکی این موضوع مطرح شد که بخشی از واکسن برای پزشکان وارد شود. ما اما مخالفت کردیم، چرا که معتقدم جامعه پزشکی تافته جدابافته نیستند. اگر قرار باشد نظام پزشکی وارد کند، باید این واردات برای کمک به دولت باشد. تا جلوی مافیا و رانت به قیمت جان مردم گرفته شود. متولی [مسئول] سلامت، دولت است.»
