معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور از پیش‌خرید نکردن واکسن‌های داخلی توسط نهادهای حکومتی انتقاد کرده و گفته که این نهادها اقدام به خریداری واکسن‌های خارجی می‌کنند در حالی که حتا یک واکسن تولید داخل تا کنون پیش‌خرید نشده است.
محمد کریمی‌نیا معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور به روزنامه «همشهری» به آنچه «فساد کرونایی» در کشور خوانده انتقاد کرده و گفته که دستگاه‌ها و نهادهای حکومتی به دنبال تأمین منافع مالی خود از طریق وارد کردن واکسن‌های کرونای خارجی هستند و با کُند کردن اجرای پروتکل‌های اجتماعی و اجرای واکسیناسیون و دستکاری در جدول زمانبندی به سود خود فکر می‌کنند.
آنگونه که کریمی‌نیا در این گفتگو توضیح داده، وزارت بهداشت با وجود داشتن کمیته ایمن‌سازی، واکسن‌های رازی را با مشارکت جهادکشاورزی تولید می‌کند که سهم ۸۰درصدی از این واکسن می‌برد.
اکنون ۱۴ شرکت در داخل کشور مشغول کار روی تولید واکسن کرونا هستند که شامل انستیتو پاستور، واکسن‌سازی رازی، «ستاد اجرایی فرمان امام» و وزارت دفاع می‌شود. اما به گفته‌ی معاون قرارگاه پدافند زیستی، «واکسن‌سازی در کشور، تحت یک مدیریت قرار نگرفت» و «نظام واحد منسجم واکسن‌سازی کرونا وجود ندارد».
او با انتقاد از نهادهای مسئول در کشور از چالش مالی شرکت‌های تولیدکننده واکسن گفته و افزوده است «ما ماه‌ها پیش از کوواکس، واکسن پیش‌خرید کردیم، اما از واکسن‌های داخلی یک دوز خریده نشده است.»
کریمی‌نیا تأکید کرد: «ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت بهداشت باید واکسن داخلی را حتما پیش‌خرید کنند، نه اینکه تنها قول خرید بدهند. تا کنون هیچ پیش‌خریدی برای واکسن‌های ایرانی صورت نگرفته است.»
واکسن «فخرا» از سوی وزارت دفاع در فاز اول انسانی قرار دارد و به گفته‌ی این مقام مسئول تا پایان ماه رمضان این فاز به اتمام خواهد رسید تا فاز دوم با آزمایش روی ۵۰۰ نفر اجرا شود. بر اساس اظهارات او، احتمالا این واکسن با ظرفیت یک میلیون دوز در امردادماه تولید می‌شود!
شرکت‌های تولیدکننده داخلی با بودجه‌های هنگفت و نامشخص پس از ماه‌ها فعالیت هنوز به یک دستاورد مشخص و قابل اطمینان نرسیده‌اند و در عوض در حال ساخت و ساز ساختمان‌ها و بناهایی بزرگ برای تولید واکسن‌های بی‌سرانجام هستند. در یک رقم موسسه سرم‌سازی رازی دومین آزمایشگاه سرم‌سازی خود را در امردادماه پارسال ساخته و راه‌اندازی کرده و مجموعه آزمایشگاهی انستیتو پاستور در مساحت ۲۵هزار مترمربع مشغول ساخت آزمایشگاهی با ادعای بزرگترین مجموعه آزمایشگاه زیستی است!
محمد کریمی‌نیا معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور از اختلافات وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا انتقاد کرده و گفته است: «در فروردین ۹۹ و فروردین ۱۴۰۰ شاهد ضعف‌های زیادی بودیم و اطلاع‌رسانی به‌درستی انجام نمی‌شد. در کمتر از ۳ هفته، تعداد فوتی‌ها از ۷۰ نفر به حدود ۵۰۰ نفر رسید. از ستاد مقابله با کرونا یک حرف بیرون می‌آید، از قرارگاه عملیاتی تحت مدیریت وزارت کشور، یک حرف دیگر و از وزارت بهداشت حرفی دیگر. در نهایت هم ستاد مقابله با کرونا تصمیم دیگری می‌گیرد.»
او از اختلافات درون مجموعه‌ها نیز گفته که «حتی میان یک وزارتخانه با وزارتخانه دیگر (وجود دارد). هر کدام از زاویه خود، ذیحق هستند، به هر حال ۱۵ماه از شیوع کرونا می‌گذرد و آسیب‌های زیادی وارد شده و بسیاری از ظرفیت‌های تولیدی کشور آسیب دیده‌اند. ما ۲۰ روز از سال را از دست دادیم، یک بخشی قبل از عید و بخشی پس از عید و در نهایت یک‌ماه و نیم تعطیلی اعلام شد. در این شرایط تولیدکننده که درگیر تعطیلی شده، باید تمام پرداخت‌های قانونی خود را داشته باشد.»
معاون قرارگاه پدافندزیستی کشور گفته است: «در ابتدا کرونا به عنوان یک رخداد بهداشتی- درمانی دیده شد، به همین دلیل مسئولیت آن را به وزارت بهداشت دادند؛ در حالی که اشتباه بود. همه اینها در شرایطی است که قوانین ما در حوزه سلامت، متناسب با وضعیت فعلی جامعه نیست و نیاز به بازنگری دارد.»
کریمی‌نیا همچنین با اشاره به پیش‌نیازهای تولید و نگهداری واکسن و آماده‌سازی برای توزیع، پیش‌بینی کرد که «با شرایط فعلی بعید می‌دانم تا ۳ سال دیگر کشور واکسینه شود. ما در حوزه پشتیبانی‌ها نیاز به حمایت داریم که این حمایت در اختیار مقامات مختلف کشور است.»
او بیان داشت: «در ۱۵ماه گذشته بخش‌های نظارت و قانونگذاری ما خیلی فعال نبوده است؛ حتی مجلس و قوه قضاییه. همین مسئله سبب شده تا چیزی تحت عنوان فساد کرونایی شکل بگیرد. این فساد می‌تواند موانع جدی برای تولیدات داخلی ایجاد کند. حضور مقامات در حوزه قضایی می‌تواند تسهیل‌کننده روند تولید باشد.»
این مقام سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به این «فسادهای کرونایی» در کشور توضیح داد: «کشور ما به بیش از ۱۰۰ میلیون دوز واکسن نیاز دارد. همین مسئله می‌تواند انگیزه زیادی شود تا برخی افراد از ابزار‌های خودشان برای رسیدن به منافع مالی استفاده کنند. بخشی از این ابزارها، تمرکز روی واردات واکسن و دیگری کند کردن فرایند تولید واکسن در داخل کشور است.»
او اضافه کرد: «کند کردن روند تولید می‌تواند با کند کردن یا تند کردن سرعت اجرای پروتکل‌های بهداشتی همراه باشد یا می‌تواند با طولانی شدن جدول زمانبندی واکسیناسیون و… باشد. در بحث داروی رمدسیور هم شاهد چنین اتفاقی بودیم. سازمان بهداشت جهانی این دارو را به‌دلیل هزینه اثربخشی و کارایی، از چرخه درمان کرونا خارج کرد، اما یک‌ماه بعد شاهد بودیم که در شورای عالی بیمه، تحت پوشش قرار گرفت و یک‌ماه بعدش هم مقامات وزارت بهداشت اعلام کردند که این دارو در ایران تولید می‌شود.»
کریمی‌نیا واردات بیش از ۲ میلیون دوز واکسن کرونا به ایران و آمار واکسیناسیون ۵۰۰هزار دوزی را دلیلی بر ادعای کُندسازی روند واکسیناسیون خواند و گفت: «ما از ۲۳ بهمن سال گذشته واکسیناسیون را شروع کردیم، اگر با سرعت پیش می‌رفت باید قبل از ۱۴۰۰، بیش از یک‌میلیون نفر واکسینه می‌شدند، اما این اتفاق نیفتاد. اواخر فروردین گفتند ۵۰۰ هزار دوز واکسینه شدند؛ یعنی حدود ۲۵۰ هزار نفر. ما بحث تأثیر تحریم را کنار می‌گذاریم، چراکه معتقدم در این ماجرا، نباید خیلی به تحریم‌ها بها داد و باید از ظرفیت‌های کشور برای واردات استفاده درست می‌شد. با وجود پروتکل‌های ابلاغ شده، اما واکسیناسیون در مسیر دیگری پیش می‌رود.»
او اضافه کرد: «در اجرای پروتکل‌هایی که خود وزارت بهداشت ابلاغ کرده دچار چالش شدند، یعنی همان چیزی که تدوین شده بود را نتوانستند عملی کنند وگرنه ۲ میلیون دوز واکسن با جامعه هدف مشخص و یک جدول زمانبندی از پیش تعیین شده، دیگر نباید مشکلی ایجاد کند.»
معاون قرارگاه پدافند زیستی کشور همچنین از صدور مجوز واردات واکسن به بخش خصوصی هم انتقاد کرده و گفته است: «اگر قرار است بخش دولتی وارد کند، زودتر انجام دهد، اگر بخش خصوصی باید کمک کند، چرا اینقدر دیر کمک خواسته شد. دومین اقدام، تمرکز بر تولید هرچه سریع‌تر واکسن‌های داخلی و ورود واکسن خارجی به چرخه واکسیناسیون است؛ یعنی اول باید واکسن خارجی وارد شود و بعد واکسن داخلی به آن ملحق شود. حالا ما در مرحله‌ای هستیم که ده‌ها هزار نفر در حال بیمار شدن و صد‌ها نفر در روز، جانشان را از دست می‌دهند؛ بنابراین باید روند برای تولید آنها هم آسان شود.»
