هنوز چند هفته از ثابت شدن قیمت مرغ در ایران نگذشته است که گزارشها از کمبود نهادههای دامی و بحران مرغداران برای تأمین دان مرغ خبر میدهد. این روند بسیاری از مرغداریهای کشور را به مرز تعطیلی کشانده است. دامداران نیز با مشکلی مشابه روبرو هستند و در روزهای گذشته در شهرهای مختلف تجمعات اعتراضی برگزار کردهاند.
محمد یوسفی رئیس انجمن پروردشدهندگان مرغ گوشتی با هشدار نسبت به وضعیت صنعت پرورش و تولید مرغ و تخممرغ کشور گفته که «چالش مرغداران فراتر از وضعیت فعلی است و در حال حاضر مرغداران نگرانیهای جدی نسبت به آینده صنعت دارند چون با ادامه این شرایط تعطیلی گسترده صنعت مرغ در راه است.»
به گفته محمد یوسفی اگر تحریم ادامه پیدا کند تأمین ارز واردات خوراک دام و طیور که حجم بالایی هم دارد با مشکلات اساسی مواجه میشود و بسیاری از مرغداریها دیگر قادر به تأمین نهاده مورد نیاز خود و ادامه فعالیت نیستند.
او همچنین با اشاره به قیمت دستوری مرغ گفته است: «قیمت مرغ بین ۲۴ هزار و ۹۰۰ تا ۲۵ هزار تومان است اما در صورت تداوم این روند و کاهش تولید نمیتوان به سادگی افزایش قیمت مرغ را مهار کرد.»
مرغداران به شیوه تأمین و توزیع نهادههای دامی در کشور اعتراض دارند و به دلیل کمبود نهادههای دامی دامداران و مرغداران روز شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ در مقابل ساختمان جهاد کشاورزی چند استان تجمع کردند.
موسی رهنمایی قائم مقام نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران درباره تجمع مرغداران در مقابل ساختمان جهاد کشاورزی استانهای مختلف گفته است: «در روزهای اخیر دامداران در استانهای اصفهان، کرمان، یزد و فارس مقابل سازمانهای جهاد کشاورزی استانها تجمع و اعلام کردند که اگر شرایط فعلی ادامه یابد، به این تجمعات ادامه خواهند داد و این در شرایط کنونی جامعه و شیوع بیماری کرونا خطرناک است اما شرایط برای تولیدکنندگان به اندازهای دشوار شده که این خطر را به جان میخرند.»
قائم مقام نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران با بیان اینکه مرغداران و دامداران کشور در شرایط بسیار دشواری به سر میبرند، گفته که «متأسفانه یک سال و نیم است که تولیدکنندگان فریاد میزنند شرایط مطلوب نیست اما کسی صدای آنان را نمیشنود.»
این فعال بخش خصوصی نحوه واردات غلات و نهادههای دامی به کشور را افتضاح خواند و گفته است: «شیوه توزیع نهادهها در سامانه بازارگاه مطلوب است و دامداران از آن رضایت دارند اما این سامانه مانند بنزی است که بنزین ندارد بنابراین نمیتواند حرکت کند.»
موسی رهنمایی توضیح داده است: «اینکه واحدهای بزرگ دامداری کشور تنها به اندازه مصرف یکروز یا یک هفته خود غله دارند، ریسک بسیار بزرگی است، کشور ما سالیانه به حدود ۱۲ میلیون تن غله نیاز دارد و دستگاههای متولی باید فکری برای این مساله میکردند و چارهای برای آن میاندیشیدند، دامدار و مرغدار که نمیتوانند به دامها و مرغها بگویند مدتی خوراک نخورید تا نهاده تأمین شود ضمن اینکه حاکمیت باید به گونهای برنامه ریزی کند تا واحدهای تولیدی برای سه تا چهار ماه ذخایر غله و خوراک داشته باشند.»
او افزوده که «در جیره غذایی دام همواره یک بالانسی وجود دارد به عنوان مثال اگر غله فراوان باشد در جیره از علوفه خشک کمتر استفاده میشود و یا بالعکس؛ اما با توجه به خشکسالی امسال برای دامداران این امکان وجود ندارد که کمبود نهادههای دامی را با جایگزینی علوفه تأمین کنند.»
حبیب اسداللهنژاد نائب رئیس کانون سراسری مرغداران گوشتی کشور از افزایش قیمت مرغ در روزهای پایان اردیبهشت و ابتدای خرداد با کاهش تولید مرغ خبر داد و گفت: «کندی در تامین نهادههای دامی مشکلاتی را برای مرغداران ایجاد کرده است.»
برومند چهارآیین رئیس هیات مدیره شرکت مادر تخصصی صنعت طیور نیز معتقد است که اگر فقط ۱٠ درصد تولید مرغ و تخم مرغ کم شود، قیمتها منفجر میشود:
بر اساس برنامه وزارت جهاد کشاورزی برای تأمین مرغ اردیبهشت باید در فرودین ماه ۱۲۵ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام میشدٰ اما حداکثر ۱۱۳ میلیون قطعه جوجهریزی انجام شده است.
یکی از اصلیترین دلایل کاهش جوجهریزی در مرغداریها افزایش قیمت خودسرانه قیمت جوجه یکروزه است؛ روندی که به گفته فعالان صنفی وزارت جهاد کشاورزی هیچ تلاشی برای متوقف کردن آن نداشته است.
محمدعلی کمالی سروستانی مشاور عالی اتحادیه مرغداران گوشتی در اینباره گفته است: «قیمت مصوب جوجه یکروزه ۴۲۰۰ تومان است اما همچنان با قیمتهای بالاتر از ۶۰۰۰ تومان در بازار خرید و فروش میشود.»
این فعال صنفی افزوده که بارها از مقامات مسئول در وزارت جهاد کشاورزی درخواست کردیم که به این موضوع رسیدگی کنند و با وجود اینکه پیشنهاداتی نیز به آنها ارائه دادیم ولی هنوز نتیجهای حاصل نشده است.
به گفته محمدعلی کمالی سروستانی «واحدهای مرغ مادر از طریق واسطهها جوجههایشان را میفروشند و واسطهها نیز به هر قیمتی که بخواهند آنها را به مرغداران میدهند. چون عمدتاً واحدهای مرغ مادر تمام نهادههای مورد نیازشان را با قیمتهای دولتی دریافت کردهاند و موظفند جوجه را با قیمتهای مصوب به فروش برسانند به همین دلیل پیشنهاد دادیم که اگر واقعاً امکان کاهش قیمت جوجه یکروزه وجود ندارد جوجهها از واحدهای مرغ مادر بطور مستقیم در اختیار اتحادیهها قرار گیرد و از آنجا بین مرغداران توزیع شود.»