کدام‌یک از «خودی»های نظام «خودی‌تر» هستند

با پایان مهلت ثبت‌نام داوطلبان نامزدی ریاست جمهوری اسلامی، چهره‌های شناخته‌شده جناحین که برای تکیه زدن بر کرسی سیزدهمین دولت نظام نام‌نویسی کرده‌اند مشخص شده است.

ثبت‌نام از داوطلبان نامزدی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در ایران از روز سه‌شنبه ۲۱ اردیبهشت تا شنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ انجام شد و بر اساس گزارش نهایی وزارت کشور طی این پنج روز ۵۹۲ داوطلب برای حضور در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم با مراجعه به ستاد انتخابات کشور ثبت‌نام کردند.

ابراهیم رئیسی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی زاده هاشمی، عزت‌الله ضرغامی، محسن رضایی و سعید جلیلی از اردوگاه اصولگرایان و اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان، مصطفی تاجزاده، عباس آخوندی، مصطفی کواکبیان، محمد شریعتمداری، محمود صادقی، محسن هاشمی رفسنجانی، زهرا شجاعی، محسن رهامی و رسول منتجب نیا نیز از جبهه اصلاحات وارد صحنه‌ای شده‌اند که پس از تصمیم شورای نگهبان به روی صحنه خواهند رفت.

در این میان علی لاریجانی و علی مطهری نیز به عنوان چهره‌های شناخته شده میانه‌رو یا جریان اصلاح‌طلب-اعتدالی ثبت نام کردند.

محمود احمدی نژاد، محسن مهرعلیزاده، ابوالحسن فیروزآبادی، صادق خلیلیان، مسعود زریبافان، عبدالناصر همتی، شمس‌الدین حسینی و حسن سبحانی نیز بطور «مستقل» وارد عرصه گزینش ریاست دولت شدند.

البته علاوه بر چهره‌های سیاسی، حسین دهقان، سعید محمد، محمدحسن نامی، رستم قاسمی و علیرضا افشار ۵ نظامی شناخته شده نیز به ستاد انتخابات رفتند تا برای رقابت ۲۸ خرداد اعلام حضور کنند.

بر اساس مصوبه‌ای که به تازگی از سوی شورای نگهبان به وزیر کشور ابلاغ شد شرط تأیید صلاحیت داوطلبان «رجل سیاسی، مذهبی، مدیر و مدبر بودن» با تشخیص و بر اساس شروط شورای نگهبان تعیین شده است.

عدم محکومیت قطعی کیفری به جرائم اقتصادی از جمله کلاهبرداری، رشاء و ارتشاء، اختلاس، تبانی در معاملات دولتی، پولشویی، اخلال در نظام اقتصادی کشور و عدم محکومیت به اقدام علیه نظام جمهوری اسلامی و وابسته نبودن به گروه‌های غیرقانونی و نداشتن سوابق سوء امنیتی از جمله در «فتنه سال ۱۳۸۸» مورد تأکید شورای نگهبان قرار گرفته است.

بر اساس این شرایط چند داوطلب شناخته شده که از بدنه نظام هستند و پیشتر در مقام‌های مختلف فعالیت کرده‌اند به احتمال زیاد رد صلاحیت خواهند شد.

خبرگزاری مهر پیش‌بینی کرده که تنها ۳۶ نفر از مرحله اول عبور کرده و شورای نگهبان می‌تواند وارد بررسی صلاحیت آنها شود. این تعداد با توجه به شرایط اعلام شده از سوی وزارت کشور ارزیابی شده است.

خبرگزاری مهر تأکید کرده که محسن هاشمی رفسنجانی، رامین مهمانپرست، محمدحسین قدیری ابیانه، سید مصطفی تاجزاده، محسن رهامی، محمدجواد حق‌شناس و محمد زارع فومنی نه در چارچوب بندهای «الف، ب، ج» ماده ۷۱ قانون خدمات کشوری هستند و نه در چارچوب سمت‌هایی قرار دارند که شورای نگهبان در مصوبه اخیر خود اعلام کرده است. زهرا شجاعی نیز تنها زن شناخته شده است که برای نامزدی در انتخابات نام‌نویسی کرده است.

بر اساس برنامه انتخاباتی اعلام شده از سوی وزارت کشور، شورای نگهبان از روز یکشنبه ۲۶ اردیبهشت تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ رسیدگی به بررسی صلاحیت داوطلبان خواهد پرداخت و از تاریخ ۳۱ اردیبهشت تا ۴ خرداد نیز زمان در نظر گرفته شده برای تمدید مهلت رسیدگی به صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان اعلام شده است.

اسامی نامزدهای نهایی گزینش ریاست جمهوری اسلامی در روزهای ششم و هفتم خرداد اعلام خواهد شد. این نامزدها از هفتم تا ۲۶ خرداد می‌توانند تبلیغات انتخاباتی کنند و پس از یک روز ممنوعیت تبلیغات، روز ۲۸ خردادماه قرار است سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی برگزار شود.

https://kayhan.london/1400/02/25/%d8%aa%d9%86%d9%88%d8%b1-%d8%b3%d8%b1%d8%af-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%ae%d8%a7%d8%a8%d8%a7%d8%aa-%d9%88-%d8%af%d8%b1%da%af%db%8c%d8%b1%db%8c-%d8%b3%d9%86%da%af%db%8c%d9%86-%d8%ac%d9%86%d8%a7%d8%ad%db%8c

بر اساس پیش‌بینی‌ها ابراهیم رئیسی و علی لاریجانی دو نامزد اصلی انتخابات پیش رو خواهند بود. این در حالیست که جریان اصلاح‌طلب نتوانسته برای گزینه‌های انتخاباتی خود به همگرایی برسد و در نتیجه به نظر می‌رسد بخشی از رأی هواداران این جریان به سود علی لاریجانی به صندوق ریخته شود.

در این میان حضور ابراهیم رئیسی در رقابت‌های انتخابات از سوی برخی تحلیلگران «پوست خربزه زیر پای او» ارزیابی شده چرا که او نه از نظر محبوبیت در میان رأی‌دهندگان و نه از نظر توانایی پیشبرد مناظرات انتخاباتی شانس بالایی ندارد و در صورت عدم انصراف، احتمالا مانند دور پیشین انتخابات ریاست جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۶ نتیجه را به عنوان «لولوخوره» به یکی از رقبا خواهد باخت به ویژه آنکه خود وی اعلام کرده است «برخلاف میل و مصلحت شخصی و تنها به منظور انجام وظیفه» در این رأی‌گیری شرکت می‌کند! در رأی‌گیری سال ۱۳۹۶ نیز تبلیغات علیه وی به عنوان نامزد «بدتر» با تکیه بر سابقه‌ی جنایتکارانه وی در کشتار دهه شصت به سود نامزد «بد» یعنی حسن روحانی تمام شد!

در میان افرادی که برای حضور در انتخابات داوطلب شده‌اند علی لاریجانی حریف مهمی برای ابراهیم رئیسی و دیگر اصولگرایان تندرو و داوطلبان نظامی از جمله حسین دهقان و سعید محمد به شمار می‌رود. علی لاریجانی پس از نام‌نویسی برای شرکت در انتخابات طی سخنانی تند به احمدی‌نژاد، رئیسی و داوطلبان نظامی کنایه زد و گفت: «حوزه اقتصاد، نه پادگان است و نه دادگاه که با تشر و دستور اداره شود!» وی با بیان اینکه «حل مشکلات کشور با هوس‌های پوپولیستی و نردبان‌سازی از محرومیت ملت حل نمی شود» مدعی شد که «کشور برای تحققِ پیشرفتِ اقتصادیِ شتابان و مردمی، به همبستگی ملی در داخل، تعامل هوشمندانه با غرب، همکاری سازنده و پویا با شرق، و هماهنگی برادرانه با همسایگان نیاز دارد و این امر احتیاج به علم و دانش و تجربه دارد.»

در حالی که برخی علی لاریجانی را نامزد مورد حمایت هواداران روحانی ارزیابی می‌کنند و دولت احتمالی او را دولت سوم حسن روحانی می‌خوانند، اما او در پاسخ به خبرنگاران مدعی شد که «دولت من هیچ ارتباطی به دولت آقای روحانی ندارد» و «با هیچیک از جریان‌ها رایزنی نکرده‌ام.»

علی لاریجانی نیز که از قرار معلوم به خامنه‌ای آنقدر نزدیک است که «ایرانفروشی» به چین از سوی ولی فقیه به او سپرده شده، مدعی شد که «بنا نداشتم در انتخابات نامزد شوم» اما «پس از بیانات روز سه‌شنبه مقام معظم رهبری تصمیم گرفتم نام‌نویسی کنم. با برخی مراجع عظام تقلید درباره حضور در انتخابات صحبت کردم.»

ساعاتی بعد از این سخنان علی لاریجانی، اصولگرایان از جمله سعید محمد به آن واکنش نشان دادند. سعید محمد در توئیتی با کنایه نوشت: «به کسانی که هویت خودشان را مدیون پادگان و دادگاه هستند به صراحت می گویم به حول و قوه الهی، امروز آغازی بر پایان اشرافیت خانوادگی است.» 

https://twitter.com/Dr_SaeMoh/status/1393447635718184965

نصرالله پژمانفر رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی نیز از انتشاری اسنادی طی روزهای گذشته از عملکرد علی لاریجانی در دوران ریاست مجلس شورای اسلامی خبر داد.

در چند روز آینده اسنادی از دوران ریاست مجلسی #لاریجانی منتشر خواهیم کرد تا مردم بدانند، افرادی که امروز مدعی عدالت و وحدت هستند، از عاملان اصلی وضع اقتصادی موجود کشور هستند…#دولت_سوم_روحانی

— نصراله پژمان‌فر (@NPejmanfar) May 15, 2021

احمد امیرآبادی فراهانی دیگر نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی نیز خطاب به علی لاریجانی نوشته که «آقای لاریجانی نمی خواستم چیزی بنویسم اماخودت خواستی. شماکه هرچی داری ازحضور در پادگان های پشت جبهه و مدیون دادگاههای اخوی است ،شما دیگه چرا؟ دادگاه مردم برای همیشه شما را از صندلی قدرت کنار خواهند زد.»

https://twitter.com/ahmadamirabadi1/status/1393464437701586945

برادران لاریجانی در کنار خانواده‌های مافیایی خمینی و رفسنجانی و خامنه‌ای و علم‌الهدی- رئیسی در تمام سال‌های گذشت در رأس مقامات مهم جمهوری اسلامی مسئولیت داشته‌اند.

روزنامه سازندگی در تیتر یک روز یکشنبه ۲۶ اردیبهشت ماه، رئیسی، جهانگیری و لاریجانی را به عنوان مثلث ۱۴۰۰ معرفی کرده است.

محمدعطریانفر معاون سیاسی دولت سازندگی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران نیز در این رابطه به وبسایت فرارو گفته است: «در دو سویه میدان انتخابات موجود یک سمت آقای جهانگیری و در سمت دیگر آقای رئیسی حضور دارد. اما آقای لاریجانی نقش میانی را دارد؛ بنابراین فکر می‌کنم که رقابت اصلی میان این سه نفر است.»

به اعتقاد او، در این رقابت سه‌گانه انتخابات از تک‌مرحله‌ای به دو مرحله‌ای هدایت خواهد شد. او می‌گوید که «با توجه به گفتمان برتری که این دو [لاریجانی و جهانگیری]دارند، در این رقابت‌ها آنکسی که صحنه را واگذار می‌کند، به احتمال زیاد آقای رئیسی خواهد بود.»

محمد مهاجری فعال سیاسی- رسانه‌ای نزدیک به دولت روحانی نیز با عطریانفر هم‌نظر است. او در این رابطه گفته است که «سه‌گانه لاریجانی، رئیسی و جهانگیری می‌تواند در یک ماه آینده منشأ تحولات مهمی باشد. چه بسا که منجر به انتخاباتی دو مرحله‌ای شود که دوتن از این سه تن به مرحله بعد راه پیدا کنند.»

البته برخی ناظران معتقدند که با توجه به اشتراک پایگاه رأی لاریجانی و رئیسی، رئیس پیشین مجلس شانسی در رقابت‌ها نخواهد داشت.

این در حالیست که احمد زیدآبادی روزنامه‌نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی خلاف این عقیده را دارد. او بر این عقیده است که پیش‌بینی شکست لاریجانی درست نیست و از رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی به عنوان پدیده انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ نام می‌برد.

او در اینباره به فرارو می‌گوید: «لاریجانی بخشی از اهداف و ایده‌های اصلاح‌طلبان را در رویکردش گنجانده و با توجه به نزدیکی او با مقام‌های اصلی قدرت، احتمالا بتواند رای بخشی از جامعه غیرسیاسی را بگیرد. در آنسو و در چنین شرایطی برای آقای رئیسی نیز به نظر می‌رسد که تنها آراء ایدئولوژیک جناح اصولگرا باقی بماند.»

اما برخی دیگر از فعالان سیاسی نیز معتقدند که در سه‌گانه رقابتی پیش رو مسعود پزشکیان، لاریجانی و جهانگیری حضور خواهند داشت. غلامرضا تاجگردون در این رابطه گفته که «انتخابات سه‌قطبی می‌شود و من یکی از قطب‌ها را هم آقای پزشکیان می‌دانم که در صورت تایید صلاحیت می‌تواند تاثیرگذار باشد در صورت تایید صلاحیت آقای جهانگیری و پزشکیان، کنار رفتن یکی به نفع دیگری راحت نیست.»

اینهمه حدس و گمان در حالیست که بخش مهمی از جامعه ماه‌هاست #نه_به_جمهوری_اسلامی می‌گوید و با شعار #رای_بی_رای اعلام می‌کند که در انتخابات استصوابی که نامزدها بر اساس تصمیم ولی فقیه و شورای نگهبان منصوب وی تعیین می‌شوند شرکت نمی‌کند. با اینهمه ریش و قیچی همواره در دست حکومت بوده و رقابت بین خودی‌هایش را هم مهندسی کرده و هم نه رأی مردم بلکه حضور آنها صرف نظر از اینکه چه چیزی در صندوق رأی بیندازند برایش اهمیت داشته است. این حضور همانگونه که در انتخابات مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند ۱۳۹۸ نیز نشان داده شد، با توجه به شرایط موجود باب دل جمهوری اسلامی نخواهد بود.