آخرین گزارش انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد که طی سال گذشته قیمت کالاهای اساسی ۸۵ تا ۱۱۸ درصد افزایش یافته. رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی از تغییر الگوی تغذیه و خرید مواد غذایی به دلیل گرانی مواد خوراکی خبر داده است.
بر اساس گزارش جدید انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان که به موضوع رصد و پایش یکساله قیمت اقلام اساسی و پر مصرف بازار تهران پرداخته است قیمت ۱۲ قلم از کالاهای اساسی منتخب بیش از ۸۵ درصد افزایش قیمت داشته است.
این گزارش نشان می‌دهد قیمت گوشت مرغ گرم، گوشت شقه گوسفندی، تخم مرغ، شکر ، شیر پاستوریزه بطری، ورغن مایع معمولی، سیمان خاکستری تیپ ۲ پاکتی، روغن موتور و تایر شاهد رشد ۸۵ درصدی بوده اند. علاوه بر این در طول یک سال گذشته قیمت تیرآهن، میلگرد و ورق سیاه هم ۱۱۸ درصد افزایش را تجربه کرده است.
افزایش قیمت کالاهای اساسی به صورت زنجیره‌ای بر قیمت کالاها و خدمات مختلف اثرگذار است اما در این میان افزایش قیمت مواد غذایی به یکی از مهمترین مشکلات مردم تبدیل شده است.
سبد مصرفی خانوارها سالهاست در حال کوچک شدن است؛ در ابتدا مواردی چون سفر، آموزش غیردرسی، تفریح از سبد خانوارها حذف شد و حالا اقلام خوراکی در سبد مصرفی خانوارها در کم شدن است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نرخ تورم خردادماه در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته ۴۳ درصد افزایش یافته است. این رقم بالاترین میزان تورم سالانه در ایران در ۲۵ سال گذشته است.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم نقطه‌ای در خرداد ۱۴۰۰ روند افزایشی گرفته و به ۴۷.۶ درصد رسیده است. در ارقام جدید مرکز آمار ایران از تورم اقتصادی در کشور، بالاترین نرخ تورم به گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیت» تعلق دارد.
عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی ایران و نامزد شکست خورده انتخابات اخیر که میزان آرای وی با اختلاف زیاد کمتر از آرای باطله بود، پیشتر مدعی شده بود که هدف تورمی بانک مرکزی ۲۲ درصد است اما نرخ تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران، دو برابر رقم هدف‌گذاری شده از سوی این بانک را نشان می‌دهد.
قاسمعلی حسنی رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی نیز در گفتگو با خبرگزاری ایلنا از تغییر الگوی تغذیه و خرید مواد غذایی به دلیل گرانی مواد خوراکی خبر داده است.
قاسمعلی حسنی گفته که «بر اساس شنیده‌ها قرار است تغییراتی در قیمت لبنیات انجام شود اما هنوز این اتفاق نیافتاده است. باید منتظر بود و دید هفته آینده چه اتفاقی رخ می‌دهد.»
حسنی در پاسخ به پرسشی در مورد بازار روغن بیان کرد: دولت همه تمرکز خود در مورد روغن را روی فروشگاه‌های زنجیره‌ای گذاشته و آنها را اشباع کرده است. با افزایش ۳۵ درصدی روغن از اوایل خرداد، تقاضای خرید از طرف مردم نیز کاهش پیدا کرد. بنابراین در فروشگاه‌های زنجیره‌ای روغن وجود دارد اما در بخش بنکداری همچنان محدودیت وجود دارد و متقاضیان انبوه روغن بنکداران فعلاً نمی‌توانند کالای مورد نیاز را به این میزان تهیه کنند.
دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی افزوده که برای برنج فعلاً خریدار زیادی وجود ندارد، حتی شرکت‌های پخش‌کننده برنج خارجی را به اجبار همراه با روغن به بنکداران می‌فروشند. برای مثال اگر بیش از میزان مشخصی روغن بخواهیم باید در کنار آن یک تن برنج هندی به صورت اجباری بخریم.
او با تأکید بر کاهش قدرت خرید مردم گفته که «تقاضا برای برنج کاهش یافته است، به طور کلی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۳۵ درصد کاهش تقاضای مواد غذایی را تجربه کردیم. افزایش افسانه‌وار قیمت‌ها در سه سال گذشته که از ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد بوده است، باعث کاهش قدرت خرید مردم شده است. قیمت برنج خارجی در بازار از ۱۹ هزار تومان تا ۲۴ هزار تومان در نوسان است که بستگی به کیفیت و کشور تولیدکننده دارد.»
حسنی ضمن اشاره به تغییر الگوی خرید مواد غذایی بیان کرد: «بیشتر اقشار آسیب‌پذیر مصرف برنج خود را کاهش داده و به کالاهای ارزان‌قیمت‌تری مانند ماکارونی روی آورده‌اند. بنابراین می‌توان گفت در این شرایط نوع، الگوی تغذیه و خرید مواد غذایی تغییر می‌کند. وقتی برنج نسبت به دو سال گذشته ۲۰۰ درصد گران می‌شود مردم نوع تغذیه خود را کمتر می‌کنند تا هزینه کمتری کنند و بهره‌وری بیشتری داشته باشد. برای مثال خرید ماکارونی در این مدت خوب بود.»
مصرف ناکافی و کم مواد غذایی و تغییر الگوی مصرف از مواد خوراکی مفید به مواد خوراکی ارزان سبب افزایش بیماری سوء تغذیه در ایران شده است. طی هفته‌های گذشته چند گزارش از سوء تغذیه مادران باردار و نوزادان در ایران منتشر شده است.
محدثه فاضل متخصص تغذیه گفته که بر اساس آخرین آمارهای صورت گرفته سوء تغذیه ۳۰ درصد مادران باردار را تحت شعاع خود قرار داده ممکن است یا در دوران بارداری سلامت جنین را به خطر بیاندازد و یا در دوران تولد و بزرگسالی منجر به بروز مشکلات متعددی شود.
ابوالفضل فلاح قنبری معاون حمایت و سلامت کمیته امداد البرز نیز ماه گذشته با اشاره به افزایش تعداد افراد دارای کم‌خونی و کم‌وزنی از شناسایی ۳۰۰ زنان باردار و شیرده دچار سوء تغذیه در این استان خبر داده که زیر پوشش حمایتی این مرکز قرار گرفتند.
جلال رحمانی معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین نیز گفته ۱۶ هزار مادر باردار طی سال گذشته تحت مراقبت دانشگاه علوم پزشکی این استان قرار گرفته‌اند که یک چهارم در حاشیه شهرها و یک چهارم نیز در روستاها سکونت داشتند.
به گفته معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین این مادران اغلب برای داشتن یک تغذیه سالم و با انرژی کافی، بضاعت مالی ندارند و در کنار تهدید ویروس کرونا، در معرض خطر انواع بیماری‌های غیر واگیر مانند دیابت بارداری، فشار خون و… هستند.
