یک آتشسوزی گسترده از شامگاه پنجشنبه ۱۷ تیرماه بخش وسیعی از جنگلها و مراتع کوه نارک را خاکستر کرده است. هنوز آتش مهار نشده و نیروهای بومی و فعالان محیط زیست حاضر در منطقه در ویدئویی خواستار ارسال کمک از سوی فرماندار گچساران شده و به بیتوجهی مسئولان انتقاد کردهاند.
آتشسوزی گستردهای در جنگلها و مراتع ارتفاعات منطقه نارک در شهرستان گچساران از ساعت ۲۳ دیشب پنجشنبه ۱۷ تیرماه در استان کهگیلویه و بویراحمد رخ داده که به سرعت گسترش نیز یافته است.
آتش سوزی در کوه نارک #گچساران از دیروز آغاز و بشدت گسترش یافت. هوا در گچساران بسیار گرم و بدون هلی بورن توسط بالگرد، امکان کوهنوردی و رسیدن به منطقه غیرممکن است. امسال علاوه بر کوه خومی و نارک، نزدیک به ۴۰۰ هکتار از منطقه حفاظت شده #دیل گچساران هم در آتش سوخت.#زاگرس_در_آتش pic.twitter.com/1QY44BvqcU
— arash.nickkhoo (@Nickkhoo_arash) July 9, 2021
نیروهای بومی منطقه و فعالان محیط زیست حاضر در محل در ویدئویی از علیرضا اتابک فرماندار گچساران خواستهاند تا باتوجه به شدت گرما و سختگذر بودن منطقه، اقدام به ارسال هلیکوپتر و تجهیزات برای مهار آتش کند.
این بار آتش سوزی گریبان کوه نارگ در گچساران رو گرفته
یکی از فعالان محیط زیستی میگوید علاوه بر نبود امکانات مانند بالگرد، مسئولین آتش سوزی ها را مخفی می کنند! و اصرار می کنند اطلاع رسانی در اینخصوص صورت نگیرد!https://t.co/KQWy6o7mze pic.twitter.com/n3oaehqPo4
— میلاد شیراوند (@miiilsh) July 9, 2021
فعالان محیط زیست منطقه از نبود هلیکوپتر برای انتقال داوطلبان انتقاد کردهاند و خواستار تسریع اقدامات مسئولین محلی برای مقابله با حریق شدهاند.
آنگونه که مجید نظری رئیس اداره منابع طبیعی گچساران به ایسنا توضیح داده، ۸۰ نفر برای مهار آتش در منطقه حضور دارند اما «به جهت سختگذر بودن منطقه، برای کنترل و مهار بهموقع و سریعتر آتشسوزی درخواست بالگرد دادهایم که یک فروند بالگرد در حال اعزام به منطقه است.»
به گفتهی نظری، علت اصلی آتشسوزی «عامل انسانی» گزارش شده که به پوشش جنگلی این منطقه که عمدتا «بلوط و زالزالک» است، خسارت جدی وارد کرده. گفته میشود منطقه حفاظتشدهی دنا زیستگاه خرس قهوهای نیز هست که از یکسو احتمال خطر جانی برای این گونه جانوری وجود دارد و از سوی دیگر، نیروهای مردمی برای اطفای حریق این منطقه نیاز به اتومبیلهای شاسیبلند دارند.
اتش سوزی منطقه حفاظت شده دنا منطقه دشت شاهون قدیم ایام تا الان همیشه در این منطقه خرس قهوه ای زندگی میکرده وهرسال خرس رویت شده، حضور نیروهای مردمی نیاز به ماشین شاسی بلند دارد. و آتش سوزی کوه نارک در گچساران همچنان ادامه دارد.#زاگرس_در_آتش pic.twitter.com/uxDU7TK4J8
— امید سجادیان (@omid_zagros) July 9, 2021
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، بطور میانگین سالانه ۱۶هزار و ۷۲۷ هکتار جنگل و مرتع در ایران دچار آتشسوزی میشود که ۷۰درصد آنها در منطقه زاگرس واقع شدهاند.
۸/۸ درصد مساحت ایران را جنگل تشکیل داده که به دلیل تعدد آتشسوزیهای عمدتا عمدی و انسانی در وضعیت بسیار خطرناکی به شدت کاهش مییابد. سرانه جنگل در ایران ۰/۱۷ هکتار است، در حالی که سرانه جهانی جنگل ۰/۶۲ هکتار است و این نشان میدهد که تا چه میزان در حفظ و حراست جنگلهای ایران کوتاهی میشود.
آرش نیکخو فعال اجتماعی و حامی محیط زیست در مناطق جنوب و جنوب غربی کشور حداقل ۹۵ درصد آتشسوزیها در زاگرس را «عمدی» دانسته و گفته است: «۵درصد باقیمانده ناشی از خطای سهوی گردشگران و یا تغییرات آب و هوایی است.»
او با بیان اینکه آتشسوزی به علت تغییرات آب وهوایی در ارتفاعات زاگرس بسیار نادر است، افزود: آتشسوزیهای عمدی در ارتفاعات عمدتا برای قاچاق زغال و چوب است. در جنگلهای اطراف شهر هم معمولا به علت زمینخواری این اتفاق رخ میدهد که چندین پرونده در سالهای گذشته برای افراد تشکیل شده که اما به دلیل صدور احکامی مبنی بر جرایم ناچیز، این اقدامات غیربازدارنده بوده است.
وی همچنین برخی از آتشسوزیهای عمدی را به علت تعارضات جوامع محلی بر روی مراتع عنوان کرده و گفته است: «خشکسالی باعث شده مراتع نسبت به سالیان ترسالی کمتر و تعارضات بیشتر شود. متاسفانه سازمان امور عشایر و منابع طبیعی نتوانستند با برنامهریزی دقیقی این موارد را حل و فصل کنند.»
نیکخو مهمترین مشکلی را که فعالان محیط زیست با آن روبرو هستند عدم امکانات برای حضور در مناطق آتشسوزی خواند و اظهار داشت: «بالگرد مختص سازمان محیط زیست و منابع طبیعی بسیاری از مشکلات ما مانند کوهنوردی تا رسیدن به خط آتش، خستگی ناشی از پیادهروی در کوهستان در هوای گرم و عدم حضور به موقع را حل خواهد کرد که در نتیجه میزان شدت آتش و کاهش تخریبات را موجب میشود اما چون بالگرد از سازمانها و ادارات دیگر قرض گرفته میشود، هماهنگی و بروکراسی اداری این فرآیند را زمانبر میکند و در طول این مدت آتش از کنترل خارج میشود. وجود بالگرد برای هلی بورن نیرو، مشکلات اساسی جنگلها را به شکل قابل ملاحظهای کاهش میدهد.»