جمهوری اسلامی همه ایرانیان متخصص و کارآمد را فراری می‌دهد: موج مهاجرت کشاورزان ایرانی به عمان!

یک کارشناس اقتصاد و استاد دانشگاه با بیان اینکه خشک شدن هورالعظیم طبیعی نبود و به صورت دست‌ساز اتفاق افتاد، از مهاجرت کشاورزان و مهندسان کشاورزی ایران به عمان خبر داده است.

در شرایطی که جمهوری اسلامی طی چهار دهه مدیریت ناکارآمد، بخش کشاورزی کشور را مانند دیگر بخش‌های تولید، صنعت و محیط زیست نابود کرده اما دیگر کشورهای منطقه که برای تأمین محصولات کشاورزی وابسته به ایران بودند به توسعه بخش کشاورزی پیشرفته مشغول هستند.

یکی از این کشورها عمان است که در حال راه‌اندازی و توسعه کشت علمی و مدرن است و کشاورزان به عنوان نیروی متخصص و همچنین مهندسان کشاورزی ایرانی را جذب می‌کند.

محمد سلیمی کارشناس کشاورزی و استاد دانشگاه فردوسی مشهد در این‌ رابطه گفته که «خشک شدن هورالعظیم طبیعی نبود و به صورت دست‌ساز اتفاق افتاد و بسیاری حوضچه‌های این تالاب برای استخراج نفت خشک شد زیرا آب هورالعظیم و باتلاق‌های مفید آن منطقه، برای استخراج نفت مزاحمت ایجاد می‌کردند.»

به گفته محمد سلیمی اینکه آبیاری در صنعت کشاورزی ایران اصول نیست کاملا صحیح است اما نمی‌توان گفت که کشاورزی مسبب خشکی خوزستان شده است اما این به آن معنی نیست که باید کشاورزی را تعطیل کرد و اینکه ما تولید یک کشور به دلیل بی‌کفایتی مسولان تعطیل کنیم، توجیه عقلی ندارد.

این کارشناس کشاورزی افزوده که «کشاورزی نهاد پرمصرف آبی نیست بلکه شیوه‌های نادرست، کشاورزی را تبدیل به یکی از پرمصرف‌ترین بخش آبی کشور ما کرده است.»

او تأکید می‌کند که در سیاست‌گذاری کشاورزی از ظرفیت متخصصان و کارشناسان و حتا کشاورزان پیشرو استفاده نشده و همین مسئله یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد بحران آب بوده است.

سلیمی همچنین از افزایش شمار مهاجرت کشاورزان و مهندسان به عمان خبر داده و گفته که «کشورهای حاشیه خلیج‌ فارس مانند عمان که حتا زمین مناسبی برای کشت ندارند، شروع به جذب مهندسان کشاورزی ایران و توسعه گلخانه‌ها در این کشور کرده‌اند.»

موج خروج نیروی متخصص ایرانی به دیگر کشورهای دنیا برای داشتن امنیت شغلی و درآمد کافی سال‌هاست به یکی از نگرانی‌های کارشناسان و تحلیلگران تبدیل شده است. هرچند در دهه‌های گذشته نخبگان و دانشجویان علاقمند به مهاجرت به دیگر کشورها بودند این روزها مهاجرت به نیروهای متخصص در حوزه‌های مختلف شده است.

مهاجرت کشاورزان در خوزستان که یکی از حاصلخیرترین استان‌های ایران بود به عمان و به دلیل خشکسالی تنها یک بخش از مهاجرت نیروهای متخصص به دیگر کشورها است. پیشتر خبرهایی در زمینه مهاجرت پزشکان و پرستاران به کشورهای منطقه منتشر شده بود.

آرمین زارعیان رئیس هیئت مدیره نظام پرستاری تهران سال گذشته از مهاجرات ماهانه‌ی حدود ۵۰۰ پرستار از ایران به کشورهایی مانند کانادا، سوئد و برخی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس خبر داد.

آرمین زارعیان گفته بود که «عدم دریافت به موقع و دقیق پاداش کرونا، بی‌تدبیری در زمینه حفظ منابع انسانی، عدم جذب نیروهای ۸۹ روزه از اصلی‌ترین دلایل مهاجرت پرستاران است زیرا وعده‌های زیادی در زمینه معیشت پرستاران داده شده است اما تا کنون هیچ اقدام مؤثری در این زمینه صورت نگرفته که می‌تواند جای نگرانی داشته باشد.»

همچنین کارگران ایرانی به عنوان بخش دیگری از نیروهای متخصص مدت‌هاست برای کار به کشورهای اطراف از جمله عراق مهاجرت می‌کنند.

خروج سرمایه از کشور نیز نشان می‌دهد بخشی از سرمایه‌داران، کارآفرینان و تجار به دلیل ریسک بالای سرمایه‌گذاری در ایران سرمایه خود را به دیگر کشورها منتقل می‌کنند.

آمارهای مختلفی برای رقم خروج سرمایه از ایران منتشر شده است. مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی ایران اعلام کرده که از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸، حدود ۹۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارجی شده‌ است.

حتا شیوع کرونا در حالی که اقتصاد جهان را نسبتا دچار رکود کرد نتوانست روند خروج سرمایه از کشور را متوقف کند بلکه به آن سرعت بخشید. محمدرضا بهزادیان عضو اتاق بازرگانی تهران اردیبهشت ۱۴۰۰ با اعلام این خبر گفته بود که «ایران پارامترهای زیادی برای خروج سرمایه دارد. عواملی نظیر تحریم‌ها، کاهش ارزش ریال، نداشتن مناسبات بین‌المللی، تعطیلی هرگونه فعالیت اقتصادی در داخل کشور و عدم حمایت از تمام بخش‌های اقتصاد از مواردی است که باعث خروج سرمایه از کشور شده است.»

بخش زیادی از سرمایه خارج شده از ایران، روانه کشور‌های همسایه ایران از جمله ترکیه، امارات و گرجستان شده و ایرانیان در حوزه املاک آن کشور‌ها سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بخش دیگری نیز برای دریافت اقامت کانادا و سرمایه‌گذاری در دیگر کشورها هزینه شده است. بیشتر خانوارهایی که سرمایه خود را از ایران به دیگر کشورها منتقل می‌کنند از یکسو به دنبال استفاده از راهکاری برای جلوگیری از کاهش ارزش دارایی خود هستند و از سوی دیگر با توجه به وضعیت نابسامان اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی و فرهنگی در ایران به دنبال اخذ اقامت کشوری دیگرند تا حتا اگر در ایران کار می‌کنند، فرزندان خود را به این کشورها بفرستند.

اینهمه نشان می‌دهد عملکرد جمهوری اسلامی بطور فاجعه‌آمیز سبب خروج سرمایه و مهاجرت نیروهای انسانی متخصص در حوزه‌های مختلف کاری و حرفه‌ای شده است.