در حالی که خبرگزاریهای حکومتی وضعیت استان خوزستان را مطلوب و «گاومیشها» را در «آغوش جریان عمیق آب» توصیف میکنند، سانسور و فشار بر رسانهها چنان شدید است که از وضعیت مردم این استان پس از اعتراضات خونین به بیآبی خبری در دست نیست. معاون وزارت نیرو دولت روحانی ولی میگوید: وضعیت آب کشور از جمله خوزستان خوب نیست.
اعتراضات اخیر مردم خوزستان به بیآبی و فقدان امکانات اولیه زندگی با کُشتار و سرکوب معترضان از سوی حکومت مواجه شد و بسیاری از شرکتکنندگان در این اعتراضات همچنان در بازداشت بسر میبرند و از وضعیت آنان خبری در دست نیست.
همچنین در سایهی سانسور و فشار بر رسانههای داخلی، گزارشهای منتشر شده از وضعیت آب در این استان نامعتبرند، به ویژه اینکه عمدتا بر تغییر مثبت وضعیت با افزایش آبرسانی با تانکر توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و وعدههای آبرسانی به بیش از ۷۰۰ روستای این استان تأکید دارند.
ولی حتا این رسانهها نیز نمیتوانند مشکل کمبود آب و بیآبی را کتمان کنند. «باشگاه خبرنگاران جوان» زیرمجموعه صداوسیمای جمهوری اسلامی در گزارش «گاومیشها در آغوش جریان عمیق آب» نوشته است: «در مجموع و بنا بر گفتههای مسئولان و همچنین روایت شهروندان مشکلات بیآبی در خوزستان تا حد زیادی برطرف و جریانسازی رودخانهها موجب بازگشتن مجدد زندگی شده است، اما این دلخوشی تنها با تامین حقابه رودخانه محقق میشود و در صورت قطع شدن آن وضعیت نیز نامساعد خواهد شد، زیرا مخزن سدهای خوزستان به شدت کاهش یافته است.»
این گزارش وضعیت «هورالعظیم» را نیز مطلوب توصیف کرده و مشکل کنونی این استان را در «مدرنیزه» نبودن دستگاههای کشاورزی خلاصه کرده است!
احمد هاشمیزاده سرپرست بخشداری بستان به «باشگاه خبرنگاران جوان» گفته است: «اکنون در این ناحیه نیز آب جاری شده و مشکلات آبرسانی برطرف شده است، اما همچنان نیز کشتهای غیرمجاز در این منطقه وجود دارد.»
بخش مرکزی بستان از توابع شهرستان دشت آزادگان در غرب خوزستان است، بخش بستان شامل دهستانی با همین نام و دهستان سعیدیه در پایین دست رودخانه کرخه واقع شدهاند و کمی بالاتر از آن نیز بخش سوسنگرد قرار دارد که یکی از کانونهای اعتراضات مردم است.
شرایط مردمان حداقل صدها شهر و روستا در خوزستان که به خاک و خون کشیده شدند، مشخص نیست. مسئولان خوزستان دلیل عمده این مشکلات را به کشت محصولات آببر کشاورزی مربوط میدانند.
فعالان محیط زیست ولی دلیل کمبود آب در استان خوزستان را «انتقال آب از سرشاخههای کارون» و مدیریت نادرست منابع آب و سدسازیهای گستردهی ترکیه در بالادست رودخانه دجله و همچنین ساخت بندآبی کرخه میدانند.
تقیزاده خامسی معاون وزارت نیرو در دولت پیشین به ریاست حسن روحانی، کمآبی در استان خوزستان را به «کاهش بارندگی» مرتبط دانسته و گفته است: «ما در این استان ده سد داریم، درواقع نیمی از ذخایر آبی کشور در خوزستان وجود دارد، یعنی از ۵۰میلیارد متر مکعب ذخایر آبی ۲۳میلیارد مترمکعب در این استان است، امسال خوزستان ۵۰درصد کاهش بارندگی داشت و ورودی به سدها کاهش جدی داشته است.»
او عملکرد دولت قبلی را نیز تحسین کرد و گفت: «باوجود بارندگی بسیار پایین توانستیم از آبهایی که سالهای قبل در سدها ذخیره شده بود، استفاده کنیم.»
با اینهمه معاون سابق وزیر نیرو در امور آب و آبفا نیز چارهای ندارد جز آنکه اعتراف کند: «وضعیت آب در کشور و از جمله خوزستان خوب نیست».
تقیزاده خامسی شالیکاری در خوزستان را دلیل اصلی کمآبی منطقه دانسته و گفته است: «تصمیم گرفته شده بود که در خوزستان شالیکاری به صورت غیرقانونی صورت نگیرد و بر اساس آن خروجی سدها تنظیم شود تا آب از کرخه به هورالعظیم برسد، اما متاسفانه در مسیر ۳۰۰ کیلومتری کرخه تا هور اقدام به شالیکاری کردند و آب به صورت غیرقانونی به اراضی پمپاژ میشده که باعث شد آب به پاییندست و دشت آزادگان و هویزه برای آشامیدن انسان و دام نرسد.»
معاون سابق وزیر نیرو با تاکید بر اینکه «باید جلوی کشتهای پرآببر و برنجکاری غیرقانونی گرفته شود، تا بتوانیم با همین ذخایر کم آب آشامیدنی شهرها و روستاهای مسیر را تامین کنیم» بیان داشت: «امور آب خوزستان را به مسئولان استانی واگذار کردیم تا آب را به گونهای مدیریت کنند که برای کشت پاییزه هم بتوانند از آب سدها استفاده کنند.»
تقیزاده خامسی اضافه کرد: «مردم و مسئولان باید به این نتیجه برسند که ما در این کشور نمیتوانیم در ۱۷ استان برنج بکاریم، نمیتوانیم صنایع پرآببر احداث کنیم، این برنامهها تنها کار مسئولان نیست.»
او تأکید کرد: «مردم هم باید به این نکته برسند که نمیتوانیم آب را به این شکل مصرف کنیم، ساخت و سازها به هر حال صورت میگیرد، پول و اعتبار باشد کار انجام میشود، اما در سطح ملی، مردم باید به این نتیجه برسند که آب کم است و روزهایی که آب زیادی داشته باشیم ، طولانی نیست، بنابراین باید نسبت به مراقبت از آب جدیتری باشیم.»
دولت دوم حسن روحانی با شعار «دولت سلامت و محیط زیست» در حالی به کار خود پایان داده که بزرگترین وعده محیط زیستی آن یعنی انتقال آب به دریاچه اورمیه پس از هشت سال دو دولت روحانی هنوز به پایان نرسیده است.
به گفتهی قاسم تقیزاده خامسی معاونت سابق وزارت نیرو، «تنها پروژه تکمیلنشده در بخش آب اتمام تونل زاب است که آب سد کانیسیب را برای احیای دریاچه ارومیه میرساند»
به ادعای تقی زادهخامسی، «طبق آخرین آمار تقریبا از ۳۶هزار متر حدود ۵۴۰ متر باقیمانده که ظرف حداکثر ۲ تا ۳ ماه آینده و قبل از زمستان این تونل که یکی از بزرگترین و از سختترین اقدامات بوده به نتیجه میرسد و آب سد کانیسیب را به دریاچه منتقل میکند.»