انجمن علمی روانپزشکی کودک و نوجوانان میگوید روند خودکشی در ایران سیر صعودی دارد و آمار خودکشی در سنین ۱۵ تا ۲۴ سال نیز افزایشی بوده است.
زهرا شهریور عضو هیات مدیره انجمن علمی روانپزشکی کودک و نوجوان ایران میگوید: «خودکشی در هر سنی حتا در کودکان و نوجوانان میتواند اتفاق بیفتد در حالی که در این گروههای سنی مشکلات سلامت روان گاهی مغفول میماند و اگر خانواده توجه نکنند و هشدارها را در فرزندان نبینند و به متخصص مراجعه نکنند، میتواند مشکلزا باشد».
او تاکید کرد که اطلاعرسانی در زمینههایی مانند علائم زنگ خطر خودکشی در میان کودکان و نوجوانان در رسانهها و گاهیرسانی میتواند بسیار موثر باشد.
حسین اسدبیگی رییس گروه نظارت و هماهنگی دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی، گفت: طبق گزارش پزشکی قانونی سال ۹۹ در ایران ۵ هزار و ۵۴۲ نفر به دلیل خودکشی جانباختند، سال ۹۸ این تعداد ۵ هزار و ۱۴۳ نفر بود که نشان میدهد ۳۹۹ نفر بر شمار جانباختگان خودکشی افزوده شده است
شهریور درباره آمار خودکشی در میان این رده سنی هم گفت: «آمار خودکشی در کودکان کمتر از نوجوانان است چرا که آنها درک درستی از مرگ ندارند و توانی برای اقدام به آن هم ندارند اما گروه سنی نوجوان از نظر خودکشی پرخطر هستد و در سنین ۱۵ تا ۲۴ سال بالاترین آمار خودکشی دیده میشود».
او بر آگاهی والدین در شرایط بحران که نیازمند اطلاع رسانی و مشاوره است، تأکید کرد و گفت که «برخی علائم میتواند مانند این باشد که فرزندان گوشهگیر شدهاند یا از مرگ صحبت میکنند، در این شرایط والدین باید بدانند که چگونه رفتار کنند که نوجوان را به سمت خودکشی نبرند».
شهریور همچنین تاکید کرد که «حدود نیمی از خودکشیها در نوجوانان به صورت تکانشی است و اینگونه نیست که برای طولانی مدت علائم داشته باشند».
این عضو هیات مدیره انجمن علمی روانپزشکی کودک و نوجوان ایران تاکید کرد که آسیب رساندن به خود مانند خودزنی یا سوزاندن بخشی از پوست در نوجوانان هم به عنوان نشانههای جدی باید مورد بررسی قرار بگیرد.
کاظم ملکوتی عضو هیات مدیره جمعیت پیشگیری از خودکشی ایران با بیان اینکه «در ۵-۶ سال گذشته آسیبی مانند خودکشی از نگاه امنیتی خارج شده» اما «همچنان دسترسی به آمار خودکشی حتا برای متخصصان هم دشوار است».
ملکوتی تاکید کرد که «مخفی کردن باعث بزرگ شدن یک مشکل میشود».
به گفته او، «برخلاف برنامه سازمان جهانی بهداشت در ۱۰-۱۵ سال گذشته خودکشی شیب افزایشی ملایمی در کشور داشته و از ۴.۵ به حدود ۷.۲ در هر ۱۰۰هزار نفر رسیده است».
ملکوتی گفت: «عادت کردهایم که سالانه ۷-۶ درصد نرخ خودکشی بالا برود در برخی استانها و شهرها حتی آمار به ۲۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر میرسد که این عدد مانند نرخ خودکشی در اروپا است و رقم خاورمیانه نیست».
او از استانهایی مانند چهارمحال و بختیاری، شهرهای یاسوج و برخی شهرستانهای همدان مثل نهاوند و اسدآباد در زمینه نرخ بالای خودکشی یاد کرد.
عضو هیات مدیره جمعیت پیشگیری از خودکشی ایران در مورد نحوه درست انتشار اخبار مرتبط با خودکشی گفت:«سندها و پروتکلهای مختلفی در این زمینه وجود دارد، اخبار مربوط به خودکشی نباید برای برای افراد مستعد تشویق کننده باشد. خبر خودکشی یک فرد نباید در صفحه اول نشریات بیاید و آب و تاب داشته باشد و…»
او تاکید کرد که آمار مربوط به خودکشی تاثیری در افراد مستعد ندارد بلکه اثر خود را بر روی مسئولان، محققان و دانشمندان میگذارد: «قرار نیست این آمار را در بوق و کرنا کنیم اما قرار هم نیست که در دسترس نباشد. کسی با شنیدن آمار خودکشی، مستعد خودکشی نمیشود.»
ملکوتی در مورد برخی استراتژیهای مربوط به پیشگیری از خودکشی توضیح داد: «خدمات پیگیری بسیار مهم است، احتمال اقدام به خودکشی در کسی که قبلا اقدام به خودکشی داشته ۹ برابر دیگران است بنابراین حمایت و پیگیری از این فرد میتواند بسیار موثر باشد. از طرفی نباید به کسی که اقدام خودکشی کرده احساس گناه داد. خدمات پیگیری تا ۳ برابر میتواند احتمال اقدام به خودکشی را کم کند.»
او همچنین از نمونه موفق استان آذربایجان غربی نام برد که با اقدامات درست اداره بهداشت و درمان و متخصصان آمار خودکشی در این استان به شدت کاهش پیدا کرده است.