محمد حاتمی رئیس سازمان روانشناسی کشور می‌گوید «اگر ۶۰۰ نفر در روز فوتی داریم در پساکرونا تعداد تلفات به لحاظ اختلالات روانی بیشتر خواهد شد و سونامی اختلالات روانی به راه می‌افتد. ضمن اینکه افراد بهبودیافته از کرونا نیز در معرض خطر هستند.»
گزارش‌ها حاکیست در هجدهمین ماه شیوع ویروس کرونا در ایران، پیامدهای اجتماعی و روانی کرونا بیش از پیش آشکار شده و طبق اعلام سازمان بهزیستی زنگ خطر افزایش آسیب‌های اجتماعی نیز به صدا در آمده و باید منتظر یک موج بحرانی دیگر بود.
ولی اسماعیلی رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی چندی پیش از افسردگی دانش‌آموزان و رشد آسیب‌های اجتماعی مانند طلاق و درگیری خانوادگی به دلیل استرس در سطح جامعه خبر داد و در پی آن نیز رئیس سازمان امور اجتماعی کشور بر وجود تحلیل‌های سیاسی- اجتماعی که بیانگر پیدایش سونامی آسیب‌های اجتماعی است تاکید کرد.
فاطمه رضوانی مدنی رئیس مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی آشکارا از مشاهده افزایش آسیب‌های اجتماعی در سطح جامعه برمبنای دو دوره تحقیقاتی خبر داده است.
او گفته که «در هر استانی وضعیت متفاوت است ولی بطور کلی شواهد حاکی از افزایش و رشد برخی آسیب‌های فردی و خانوادگی است. به عنوان مثال بیکاری و مسائل اقتصادی ناشی از کرونا با آسیب‌های اجتماعی همچون همسرآزاری، اعتیاد به مواد و… رابطه داشته‌اند.»
آنگونه که رضوانی مدنی توضیح داده، از اسفندماه سال ۹۸ تعداد تماس‌های درخواست مشاوره «رشد قابل ملاحظه‌ای» داشته است.
رئیس مرکز پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی دغدغه‌های مردم در دوران پساکرونا را «افزایش نگرانی درباره آینده، ترس از ابتلا به ویروس، تطبیق با شرایط جدید، تغییر سبک زندگی، چگونگی طرح موضوع برای کودکان، ترس‌ها و نگرانی‌ها، کنش‌های مربوط به سوگ، ناامیدی، افسردگی، بیقراری و متعاقباً تشدید اختلالات روانی» اعلام کرد.
او با توجه به افزایش فقر و گسترش بیکاری گفت که «بیشترین کاهش درآمد هم نصیب افراد دهک‌هـای درآمدی پایین بوده و پاندمی کووید۱۹ موجب تشدید فقر و گسترش وسعت آن شده است. یکی از عوامل مهم و تعیین‌کننده در آسیب‌های اجتماعی نظیر: خودکشی، طلاق، اعتیاد( مواد- الکل) فقر بوده است و ضروریست در این زمینه سیاست‌گذاری و برنامه ریزی‌های سریع وعملی توسط متخصصان امر صورت پذیرد.»
از سوی دیگر روانشناسان هشدار می‌دهند مقابله با عوامل خطر شناخته شده‌ای که احتمالاً با همه‌گیری تشدید می‌شوند بسیار مهم است. افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه، ناامیدی، احساس گرفتاری و سنگینی، سوء مصرف مواد، تنهایی، خشونت خانگی، بی‌توجهی یا سوءاستفاده از کودکان، تعارضات زوجین و طلاق و حتی خودکشی از جمله آسیب‌های اجتماعی جامعه امروزند که بر اساس هشدار روانشناسان با تبعات روانی شیوع کرونا احتمال تشدید آنها زیاد است.
محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی نیز بیان داشت: «بر اساس مطالعات تطبیقی که سازمان نظام روانشناسی و مشاوره انجام داده است، کشورهایی که در حوزه کرونا موفق بوده‌اند در کنار پروتکل‌های بهداشتی، تدوین پروتکل‌های روانشناسی و آموزش مردم را در دستور کار قرار دادند. در حال حاضر مردم مشکلات بسیاری دارند، از موضوع قرنطینه بگیرید تا مسائلی مانند افزایش مشکلات خانوادگی، شیوع افسردگی و رشد آسیب‌های اجتماعی مسائلی هستند که طی این یکسال و نیم به وجود آمده‌اند، اما جلوی ضرر را هر زمان بگیریم بازهم به سود است.»
حاتمی مسئله سلامت روان در دوران کرونا و پساکرونا را «مسئله اول کشور» دانسته و گفته که «اگر ۶۰۰ نفر در روز فوتی داریم در پساکرونا تعداد تلفات به لحاظ اختلالات روانی بیشتر خواهد شد و سونامی اختلالات روانی به راه می‌افتد. ضمن اینکه افراد بهبودیافته از کرونا نیز در معرض خطر هستند.»
افزایش مشکلاتی مانند، خشونت خانگی در دوران قرنطینه و افزایش زنان سرپرست خانوار در پی فوت شوهر نیز از جمله آسیب‌هایی هستند که در این مدت افزایش داشته است. به گفته حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاری اجتماعی، ۱۶درصد افراد جامعه در دوران کرونا خشونت خانگی دیده‌اند و ۵۶درصد افراد تنش شدید داشته‌اند. همچنین دعواهای زناشویی و والدین و فرزندان هم افزایش یافته است.
این در حالی است که در کشورهای توسعه یافته ملتی که قبل از کرونا سخت کار میکردند، حقوق گرفته تا در خانه بمانند و یا از خانه کار کنند.
خیلی از این افراد پس از واکسیناسیون و بازگشایی به دنبال شغل‌های بهتری میگردند، ساعت‌های کمتری کار میکنند، بیشتر با خانواده وقت میگذرانند، اوقات فراغت بیشتری دارند، بیشتر تفریح میکنند، و نهایتن، خوشحال‌ترند.
و ما ملت قربانیان دین و مسخ مذهب، افسرده‌تر و پریشان‌تر. فکر میکنید مشکل کجاست؟
«شما را منحط کردند؛ اینقدر دنیا را پیش شما جلوه دادند که خیال کردید همه چیز این است. ما، هم دنیا را آباد می‌کنیم و هم آخرت را…. دلخوش به این مقدار نباشید؛ ما شما را به مقام انسانیت میرسانیم.» – آیت‌الله خمینی