صدها نفر از مردم عراق روز اول اکتبر (۹ مهرماه) به مناسبت دومین سالگرد جنبش اعتراضی که به «اعتراضات تشرین [اکتبر]» معروف شد به خیابان آمدند و علیه جریانهای سرکوبگر مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران شعار دادند.
مردم عراق دهم اکتبر (۱۸ مهرماه) برای حضور در انتخابات پای صندوقهای رأی میروند آنهم در شرایطی که نفوذ جریانهای وابسته به رژیم ایران در عراق افزایش یافته و نارضایتی مردم از دخالتهای تهران در عراق بطور فزاینده تشدید شده است.
انتخابات پارلمانی به جنبش آزادیخواهی عراق این فرصت را میدهد تا در مقابل سیستم ناکارآمد و فاسدی که تحت حمایت حکومت اسلامی ایران قرار دارد ایستادگی کند.
مارسین الشامری کارشناس علوم سیاسی به خبرگزاری فرانسه میگوید «یکی از موارد هشداردهنده برای جمهوری اسلامی نارضایتی شدید مردم عراق نسبت به ایران است… این مسئله یکی از چیزهایی است که [رژیم] ایران انتظارش را نداشت و حالا باید با آن دست و پنجه نرم کند.»
در نوامبر ۲۰۱۹ در اوج اعتراضات بیسابقه در عراق معترضان خشمگین شعار میدادند «ایران برو گمشو!» آنها به کنسولگری جمهوری اسلامی در نجف حمله کرده و آنجا را به آتش کشیدند.
وقتی تعداد زیادی از معترضان توسط افراد مسلح کشته شدند، فعالان جناحهای طرفدار حکومت ایران که نقش عمدهای در وقایع عراق دارند آمریکا را مسئول دانستند!
https://kayhan.london/1400/02/20/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%84%D8%A7-%D9%88-%DA%86%D9%86%D8%AF-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88
بعد از اعتراضات عراق شبهنظامیان حشدالشعبی که از سال ۲۰۱۴ برای مقابله با داعش سازماندهی شده بودند در دستگاه امنیت دولتی عراق ادغام شدند.
همزمان احزاب سیاسی که روابط عمیقی با جمهوری اسلامی داشتند جریانی قدرتمند و با نفوذ در پارلمان و دولت را تشکیل دادند.
خبرگزاری فرانسه مینویسد از لحاظ تاریخی روابط بین عراق و ایران بیثبات بوده است. پس از انقلاب اسلامی در ایران در سال ۱۹۷۹ صدام حسین دیکتاتور عراق به بهانه اختلافات مرزی به ایران حمله کرد و از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ جنگی وحشیانه بین آنها در گرفت. پس از سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ که به دنبال حمله نظامی آمریکا رخ داد ایران نفوذ زیادی در عراق پیدا کرد.
از آن زمان زائران شیعه از ایران توانستند برای زیارت به شهرهای مقدس عراق مثل نجف و کربلا بروند.
ایران به یکی از بزرگترین شرکای تجاری عراق تبدیل شده که به فرصتی مناسب برای جمهوری اسلامی در شرایط تحریم تبدیل شده است. عراق از ایران برق، مواد غذایی، منسوجات، لوازم خانگی و اتومبیل وارد میکند. اما بسیاری از عراقیها نگران افزایش نفوذ ایران در کشورشان هستند.
در سالهای اخیر خشم ضدایرانی در عراق شعلهور شده و حتا به مناطق شیعهنشین عراق هم کشیده شده است.
As Iraq heads to the polls on October 10, a spotlight has fallen on the outsized influence neighbouring Iran wields — but also on the growing popular backlash against it.@tonyggabriel @AFP https://t.co/GafB8YJNPC
— Laure Al-Khoury (@laure_khoury) October 4, 2021
رناد منصور از اندیشکده «چاتم هاوس» میگوید: «ایران تعداد زیادی از پایگاههای خود در جنوب و مرکز عراق را که پایگاه شیعیان بود از دست داده است… بسیاری از احزاب همسو با ایران برای حفظ مقبولیت خود کار سختی در پیش دارند.»
انتخابات سال ۲۰۱۸ در عراق فرصتی برای جریانهای حامی حکومت ایران از جمله حشدالشعبی بود تا پس از پیروزی بر داعش وارد پارلمان شوند و حالا به دنبال تسلط بیشتر در عراقاند.
احمد اسدی از رهبران حشدالشعبی و سخنگوی ائتلاف «الفتح» اخیراً در مصاحبهای گفته «روابط ما با جمهوری اسلامی یک رابطه راهبردی است… هیچ سرسپردگی یا همسویی وجود ندارد… این یک رابطه مبتنی بر توازن بین منافع عراق و منافع جمهوری اسلامی است.»
محمد محی سخنگوی «کتائب حزبالله» به خبرگزاری فرانسه گفت: «رابطه با ایران به نفع مردم عراق است و باید تقویت شود… ما هرگز شاهد دخالت منفی جمهوری اسلامی در امور عراق نبودیم.»
وی با اشاره به مطالبات معترضان گفت که بهبود خدمات عمومی و زیرساختها باید از اولویتهای اصلی باشد، اما همزمان تأکید کرد: «نیروهای آمریکایی باید از عراق خارج شوند.»
علی البیدار تحلیلگر سیاسی در عراق میگوید «جناحهای طرفدار [رژیم] ایران به دنبال «تثبیت حضور خود در سیاست و دولت» هستند… آنها میخواهند در سطوح مختلف دیپلماسی، فرهنگی و ورزش حضور داشته باشند تا تصویری را که از ارتباط آنها با بخشهای امنیتی در ذهن مردم مانده تغییر دهند.»
لاهیب هیگل از «گروه بینالمللی بحران» نیز پیشبینی میکند احزاب وابسته به حکومت ایران در پارلمان تقریباً همان اندازه که اکنون هستند کرسیها را حفظ کنند. او گفته «فکر نمیکنم که تعدادشان افزایش قابل توجهی داشته باشد… در تهران به نخست وزیری که بتواند با آنها کار کند و اطاعتپذیر باشد امیدواند.»
او میافزاید: «در وهله اول تهران امیدوار است نخست وزیری روی کار آید که اهل سازش باشد وگرنه غیرمستقیم با دفتر او کار میکنند و اگر هم نشد با دور و بریهای نخست وزیر کار میکنند.»
منصور میگوید انتخابات مهم است اما نکته کلیدی معاملات پشت پردهای است که به عنوان بخشی از روند تشکیل دولت انجام میشود.
وی گفت: «در این فرآیند، [رژیم] ایران نقش برجستهای دارد و در زمینه تشکیل دولت ثابت کرده که یکی از توانمندترین بازیگران خارجی است!»