معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران از مشارکت منفی استان تهران در رشد اقتصادی کشور خبر داده است. در این گزارش مشخص شده نرخ اشتغال در استان تهران روند معکوس داشته است.
بر اساس این گزارش که از داده‌های مرکز آمار تهران تهیه شده میانگین رشد سالانه استان تهران، طی دهه ۱۳۹۰، حدود ۲.۵ درصد و میانگین رشد سالانه، طی بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ حدود ۳.۹ درصد بوده است.
در این گزارش تأکید شده که با شیوع ویروس کرونا، حوزه خدمات بیشترین آسیب را دید و هرچند محدودیت‌ها در هفته‌های گذشته قدری کاهش یافته اما همچنان بسیاری از فعالیت‌ها در حوزه خدمات با محدودیت مواجه هستند در این میان، استان تهران که بالاترین فعالیت در این بخش را دارد نیز با رشد منفی در این حوزه مواجه بوده است.
به استثنای نرخ بیکاری، سایر مؤلفه‌های بازار کار استان تهران در مقایسه با میانگین کل کشور، مطلوب نیست. نسبت اشتغال در استان در سال ۱۳۹۹ حدود ۳۶.۹ درصد بوده که رقم بسیار کمی است. همچنین در این سال از جمعیت فعال اقتصادی استان تهران کاسته شده و در مقابل به جمعیت غیرفعال اضافه شده است.
تولید ناخالص داخلی اسمی استان تهران طی دهه ۱۳۹۰ با رشد قابل ملاحظه‌ای همراه بوده و تقریباً ۸ برابر شده است. در همین حال تغییرات قابل توجهی به لحاظ سهم استان در تولید ناخالص داخلی کشور اتفاق نیفتاده است بطوریکه در سال ۱۳۹۹، سهم استان تهران در کل تولید ناخالص داخلی کشور با رقم ۱۷۶ هزار میلیارد تومان حدود ۲۲.۴ درصد بوده که تقریباً معادل سهم آن در سال ۱۳۹۶ است. بالاترین سهم استان از تولید ناخالص داخلی کشور مربوط به سال ۱۳۹۴ با رقم حدود ۲۴ درصد است.
بر اساس این گزارش، با تشدید تحریم در سال ۱۳۹۷ و همراه شدن آن با همه‌گیری کرونا در دو سال اخیر، روند تولید در کشور مختل شد که شدت تاثیر اتفاقات مزبور بر استان تهران طی دو سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ کمتر از کل کشور بود ولی در سال ۱۳۹۹ روند تولید استان معکوس و نزولی شد در حالی که در کل کشور صعودی بود.
این گزارش همچنین به نقش پررنگ استان تهران در ایجاد ارزش افزوده کشور در بخش خدمات اشاره کرده است: «بخش خدمات به ویژه در حوزه فعالیت اطلاعات و ارتباطات و فعالیت‌های مالی و بیمه، نقش عمده‌ای در ایجاد ارزش افزوده ایفا می‌کنند.»
حدود ۷۹ درصد از کل ارزش افزوده، در حوزه اطلاعات و ارتباطات و ۶۵ درصد از ارزش افزوده فعالیت‌های مالی و بیمه توسط استان تهران تولید می‌شود. کمترین سهم استان مربوط به استخراج معدن با سهم ۰.۷ درصدی و بخش کشاورزی با سهم ۴.۴ درصدی از کل ارزش افزوده بخش‌های مرتبط در کشور است.
در این گزارش آمده است که طی دهه ۱۳۹۰ در اغلب سال‌ها، رشد اقتصادی استان تهران هم راستا با رشد اقتصادی کشور بوده؛ به این معنا که استان تهران، اغلب به عنوان عاملی تعیین‌کننده در راستای رشد یا تضعیف ارزش افزوده کل کشور عمل کرده است بطوریکه در سال ۱۳۹۹، سهم استان تهران در رشد یک درصدی تولید ناخالص داخلی کشور، حدود منفی ۰.۰۱ واحد درصد بوده است.
مشارکت منفی استان تهران در رشد اقتصادی کشور طی این سال بیش از هر چیز به دلیل رشد منفی فعالیت‌های خدماتی مربوط به تأمین جا و غذا و همچنین کاهش ارزش افزوده خدمات مربوط به فعالیت‌های هنری و تفریحی به دلیل شیوع کرونا بوده که این استان را به شدت تحت تأثیر قرار داده است.
گفتنی است استان تهران با مساحت حدود ۱۳.۵هزار کیلومترمربع و جمعیت ۱۳.۹۷ میلیون نفری رتبه ۲۹ا از نظر سطح و رتبه نخست از نظر جمعیت را در میان استان‌های کشور دارد. نرخ شهرنشینی در استان تهران ۹۴.۳ درصد بوده در حالی که میانگین این نرخ در کل کشور ۷۵.۴ درصد است. استان تهران بعد از استان قم در رتبه دوم از لحاظ نرخ شهرنشینی در کشور قرار گرفته است.
