رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار و رفع موانع تولید اتاق بازرگانی تهران معتقد است ریشه گرانی کالاها نه در حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بلکه در کسری بودجه دولت است. دولت رئیسی لایحهای دو فوریتی برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به مجلس ارائه داد اما مجلس به «فوریت» آن رأی منفی داد. در این میان محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی نیز میگوید دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیاز به مجوز مجلس شورای اسلامی ندارد!
محمدرضا نجفیمنش رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار و رفع موانع تولید اتاق بازرگانی تهران معتقد است ارز ۴۲۰۰ تومانی و بطور کلی ارز چندنرخی منشأء فساد و رانت بود.
به گفته محمدرضا نجفیمنش ارز با قیمت ۴۲۰۰ تومانی به دست واردکننده میرسید ولی کالای وارداتی نهایتاً نه با قیمت ارز ۴۲۰۰ تومانی بلکه با قیمت ارز آزاد به دست مصرفکننده میرسید. واضح است که نرخ ارز در چنین شرایطی باید شناور باشد و بازار آن را تعیین کند. اگر این کار صورت بگیرد، ما شاهد خواهیم بود که اقتصاد در کشور راه درستی را در پیش گرفته است.
نجفیمنش افزوده که «یکی از مواردی که ارز ۴۲۰۰ تومانی ایجاد و ضرر و زیان بسیاری به اقتصاد وارد کرد این بود که برای تولیدکننده داخلی که از تسهیلات کافی برخوردار نبود، رقابت با کالای وارداتی صرفه اقتصادی نداشت.»
او معتقد است که نگرانیها بابت افزایش قیمت کالاهای اساسی بیمورد است. آن زمانی که گوشت با ارز ۴۲۰۰ تومانی وارد میشد، قیمت گوشت گران شد ولی پس از حذف از فهرست کالاهای مشمول ارز ترجیحی، قیمت گوشت با کاهش قیمت مواجه شد که بیانگر خروج تقاضای سرمایهای از این بخش بود.
به گفته این عضو اتاق بازرگانی تهران «ریشه گرانی کالاها، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نیست بلکه در کسری بودجه است. زمانی که قانون بودجه با کسری بودجه سرسامآوری تصویب میگردد، بدان معناست که در کشور ما تورم وجود دارد و این تورم سبب گرانی کالاها شده است؛ لذا ربطی به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ندارد و اتفاقاً با اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی کسری بودجه تشدید میشود.»
https://kayhan.london/1400/08/23/%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d9%88%d9%84%d8%aa-%d9%82%d8%a7%d8%b6%db%8c-%d9%85%d8%b1%da%af-%d8%af%d8%b1-%d9%be%d9%88%d8%b3%d8%aa-%da%af%d8%b1%d8%af%d9%88%d8%9b-%d9%85%d8%ae%d8%a7%d9%84%d9%81
محمدرضا نجفیمنش میگوید دولت اگر منابع داشته باشد میتواند با پرداخت یارانه از اقشار کمدرآمد حمایت کند و در نتیجه فشار ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را بر طرف کند: «در کشوری مانند آلمان اگر منابع و مصارف یک خانواده با هم اختلاف داشته باشند، دولت آن اختلاف را در قالب یارانه تأمین میکند. ما نیز میتوانیم برای جلوگیری از فشار اقتصادی به مردم پس از حذف ارز ترجیحی، مبالغی را از طریق تک نرخی کردن ارز، به اقشار ضعیف برسانیم. البته در خصوص اقلام دارویی، میتوان این یارانه را به بیمهها پرداخت کرد تا داروهای بیشتری تحت پوشش بیمهها قرار بگیرند و تأمین آنها برای مردم راحت باشد.»
به گفته این فعال اقتصادی چند نرخی بودن ارز از مشکلات اقتصاد ایران به شمار میرود: «در حال حاضر ارز در کشور با قیمتهای مختلفی از جمله نیمایی، آزاد و ترجیحی وجود دارد که این موضوع بستری برای استفاده از رانت را برای سودجویان فراهم کرده است. کارشناسان اعتقاد دارند راهکارهای حمایتی از خانوار به عنوان سیاست جایگزین ارز ۴۲۰۰ تومانی میتواند علاوه بر عاید کردن مردم از یارانه، بساط رانت و فساد را از اقتصاد کشور برچیند.»
پیشتر محسن زنگنه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی پیشتر خبر داده بود که ۵۵ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی در کشور توزیع شده است، اما ماحصل آن کاهش قیمتها نبوده است و امروز در نتیجه توزیع نادرست ارز ۴۲۰۰ تومانی و نبود نظارتهای کافی، ما با پروندههای متعددی از رانت و فسادهای اقتصادی مواجه هستیم.
دولت رئیسی اوایل آبان لایحهای دو فوریتی برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کالاهای اساسی را به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد. نمایندگان مجلس شورای اسلامی اما روز یکشنبه ۲۳ آبان با ۲ فوریت و یک فوریت بررسی لایحه دولت مخالفت کرد.
این در حالیست که سردار محمدباقر قالیباف رئیس مجلس و تعدادی از نمایندگان تأکید میکنند که دولت برای حذف این ارز نیازی به مجوز مجلس ندارد و میتواند بدون بررسی این لایحه، ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف کند! تصمیمی که هنوز روشن نیست دولت سیدابراهیم رئیسی درباره آن چه رویکردی اتخاذ میکند.
جلیل رحیمی جهانآبادی عضو فراکسیون مستقلین مجلس یازدهم گفته که «آنچه در شرایط فعلی در عرصه اقتصادی مشهود است، حکایت از ناگزیر بودن از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی است اما این تصمیم باید بدون عجله مجلس و دولت اتخاذ شود.»
اینهمه در حالیست که همچنان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مخالفانی جدی دارد. از جمله حسین مرعشی فعال اصلاحطلب در روزنامه اعتماد نوشته که تا قبل از مهار تورم و دستکاری قیمتها هر چند که پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی دچار مشکلات و مفاسد اندکی شد اما حذف آن ممکن است تلفات بیشتری داشته باشد.
حسین مرعشی نوشته که «حذفش در این مقطع اشتباه است، زیرا هنوز آماری از شرکتهایی که ارز ۴۲۰۰ را برای واردات گرفتند منتشر نشده است تا بدانیم چه تعداد شرکت مبلغ ١١ میلیارد دلار ارز خارجی را گرفتند و کالایی را وارد نکردند.»
با اینهمه به نظر نمیرسد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دستکم به این زودیها اتفاق بیافتد؛ محمدحسین فرهنگی نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی نیز گفته که اداره جامعه موضوع پیچیدهای است. در بودجه ۱۴۰۰ نیز تصمیم به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفتیم اما در پایان به این نتیجه رسیدیم که در شرایط حاضر امکان اجرای این طرح وجود ندارد.
حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اشتباه است! لطفا ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف نکنید.
ارز ۴۲۰۰ تومانی برای ما ملت که «آبی» نداشت، ولی برای ژنخوبها «نان» داشت. لطفا این مسیر رانت را بر روی این عزیزان نبندید. ما تحمل دیدن دستفروشی این عزیزان در کنار پیادهرو را نداریم. دستفروشی آخوندها که دیگه «بیحرمتی به مقام روحانیت است»، جرم محسوب شده، و زندان دارد. رحم داشته باشید! شرم کنید! ارز ۴۲۰۰ تومانی را حذف نکنید!