غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران در نامه‌ای به سیدابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» درباره امنیتی شدن مشکل آب هشدار داد و نوشت: ﺗﻨﺶﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﺎﺷﯽ از ﺑﺤﺮان آب، ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﻌﺎرﺿﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﭘﯿﺪا کرده و اﺳﺘﻤﺮار آن ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺷﻮد.
غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران در این نامه که در ۱۵ آذرماه ارسال ولی دیروز منتشر شده، پیشنهادهای راهبردی بخش خصوصی برای مواجه با بحران آب را به دولت ارائه کرده و تاکید کرده که «نیازمند تغییر حکمرانی در بخش آب هستیم».
او با اشاره به اعتراضات کم‌آبی در خوزستان، اصفهان و چهارمحال و بختیاری از افزایش تنش‌های اجتماعی ﻧﺎﺷﯽ از بحران آب خبر داده که ﺑﻪ ﺷﮑﻞ تعارضات اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻈﺎﻫﺮ پیدا کرده و استمرار این وضعیت می‌تواند ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ «مشکلات امنیتی» شود.
در نامه‌ی رئیس اتاق ایران، از افزایش شمار چاه‌های غیرمجاز در سطح کشور، بیلان منفی آب‌های زیرزمینی، نشست زمین، افزایش مداخلات انسانی و تغییر اقلیم، بی‌توجهی به حقابه‌های محیط زیستی، آلودگی منابع آبی، نبود دیپلماسی فعال در بهره‌برداری از آب‌های مرزی کشور و تنش‌های اجتماعی به عنوان چالش‌های اصلی در حوزه آب مطرح شده‌اند.
رئیس اتاق ایران از کسری مخزن بیش از ۱۳۱ میلیارد مترمکعبی در منابع آب زیر زمینی، ممنوعه و غیرممنوعه خبر داده و تأکید کرده است که ۴۰۹ دشت از ۶۰۹ دشت در کشور در وضعیت بحرانی قرار دارند.
او همچنین در این نامه به بحران وسیع فرونشست در کشور اشاره کرد و نوشت: ««ﻭﻗﻮﻉ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﻧﺸﺴﺖ ﺯﻣﯿﻦ ﺩﺭ ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ ﺍﺯ ﺩﺷﺖﻫﺎﯼ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﻗﺮﺍﺭﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮﯼ ﻭ ﺯﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎﯼ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﺛﺮ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﺁﺏﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮﺯﻣﯿﻨﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.»
شافعی «افزایش مداخلات انسانی، ﺍﺣﺪﺍﺙ ﺳﺪﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩ، ﺗﺨﺼﯿﺺ همه ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺏ ﺩﺭ ﺣﻮﺿﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﻭ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺍﻗﻠﯿﻢ» را سبب این دانست که «ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺭﻭﺍﻧﺎﺏﻫﺎﯼ ﮐﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻧﯿﻤﻪ ﺍﻭﻝ ﺩﻫﻪ ۹۰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﯿﻤﻪ ﺍﻭﻝ ﺩﻫﻪ ۵۰، کاهشی ۵۰ﺩﺭﺻﺪﯼ ﺩﺍﺷﺘﻪ باشد»!
به گفته‌ی رئیس اتاق ایران، ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ پرداخت ﺣﻘﺎﺑﻪﻫﺎﯼ محیط زیستی منجر به نابودی و در معرض تخریب قرار گرفتن زیستگاه‌های آبی شده که ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺯ ﺑﯿﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ، «ﺳﺒﺐ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﭘﺪﯾﺪﻩﻫﺎﯼ ﻧﺎﮔﻮﺍﺭ محیط زیستی ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﻭﺯ ﭘﺪﯾﺪﻩ ﺭﯾﺰﮔﺮﺩﻫﺎ بطور ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ».
شافعی به آلودگی منابع آب و اثرات و تبعات آن اشاره کرد و نوشت: «ﻭﺿﻌﯿﺖ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﻧﮕﺮﺍﻥﮐﻨﻨﺪﻩﺍﯼ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻼﻣﺘﯽ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ ﺍﯾﺠﺎﺩ کرده ﮐﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺮﺩﯾﺪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺁﻥ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﭘﯿﭽﯿﺪﻩﺍﯼ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﯼ ﺳﻼﻣﺘﯽ ﺁﺣﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺕ ﮐﺸﺎﻭﺭﺯﯼ ﺩﺭ ﺑﺮ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺩﺍﺷﺖ».
این مقام اتاق ایران، «نبود دیپلماسی فعال در بهره‌برداری از آب‌های مرزی» را سبب این دانسته که کشور «در بهره‌برداری پایدار از منابع مشترک و ﺣﻘﺎﺑﻪﻫﺎﯼ ﻣﺮﺯﯼ ﺩﭼﺎﺭ ﺧﺴﺎﺭﺕﻫﺎﯾﯽ ﺷﻮﺩ» و این در حالیست که «ﻣﺮﺯﻫﺎﯼ ﺁﺑﯽ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺁﺑﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ ﺧﺸﮑﺴﺎﻟﯽﻫﺎ ﺍﯾﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﺷﺪﯾﺪﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ».
شافعی در ادامه با اشاره به سفرهای استانی رئیسی هشدار می‌دهد: «ﺗﻨﺶﻫﺎﯼ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﺁﺏ ﺭﺷﺪ ﻓﺰﺍﯾﻨﺪﻩﺍﯼ ﭘﯿﺪﺍ کرده ﻭ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﭘﯿﺪﺍ کرده ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺁﻥ ﻣﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼﺕ ﺍﻣﻨﯿﺘﯽ ﺩﺭ ﮐﺸﻮﺭ ﺷﻮﺩ.»
بر اساس این نامه در صورت ادامه وضع موجود و تشدید بحران آن، سبب تعمیق ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻣﻨﻔﯽ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ- ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﻫﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ، ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺗﻌﺎﺭﺿﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺑﯿﮑﺎﺭﯼ ﻭﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪﺍﺕ می‌شود.
همچنین این مشکلات با بروز آثار تغییرات اقلیمی و وقوع پدیده‌های خشکسالی طولانی‌مدت تشدید شده و در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
رئیس اتاق ایران هشدار داد: «بدون تردید در آینده نه چندان دور، رقابت‌ها بر سر دسترسی به منابع آب محدود، موجب گسترش و شدت منازعات و تنش‌های اجتماعی- اقتصادی بر سر تقسیم و تسهیم آب در نقاط مختلف شده و در صورت نبود چاره‌اندیشی، به مناطق بیشتری تسری پیدا می‌کند.»
این نامه در ادامه دلایل بنیادی ایجاد وضع موجود را شرح می‌دهد: «ﺑﺮﺭﺳﯽﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽﺩﻫﺪ ﮐﻪ ﺍﯾﻦ ﺑﺤﺮﺍﻥ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﻧﮕﺮﺵﻫﺎﯼ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﯼ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﯾﻼﺕ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎﯼ ﺻﺮﻓﺎً ﺳﺨﺖﺍﻓﺰﺍﺭﯼ ﻭ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺁﺏ ﺑﻪ ﺩﻟﯿﻞ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ (ﺑﺨﺼﻮﺹ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺳﺪﺳﺎﺯﯼ، ﺣﻔﺮ ﭼﺎﻩﻫﺎ ﺣﺘا ﺩﺭ ﺣﺮﯾﻢﻫﺎﯼ ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ، ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﺏ ﺑﯿﻦﺣﻮﺿﻪﺍﯼ ﻭ ﺷﯿﺮﯾﻦﺳﺎﺯﯼ ﺁﺏ ﺩﺭﯾﺎﻫﺎ)، ﺗﺸﺪﯾﺪ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺁﺏﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮﺯﻣﯿﻨﯽ ﻭ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎﯼ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﯼ ﺁﺏ ﮐﺸﻮﺭ ﻭ بیﺗوجهی ﺑﻪ ﺁﺏ به‌عنوان ﯾﮏ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽِ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﯼ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و محیط زیستی است.»
رئیس اتاق ایران راه‌حل بحران آب را بیرون از بخش عرضه آب دانسته و نوشته که «به منظور رفع چالش‌های موجود، عزم و اراده ملی، هماهنگی بین ارگان‌ها و دستگاه‌ها از طریق بکارگیری ابزارها و تجهیزات مناسب فراهم شود، زیرا آب یک عامل فرابخشی و چندوجهی است.»
او راهکارهای موجود برای مقابله با این بحران ملی را بدین شرح برشمرد: «ﺑﺎﺯﺗﺨﺼﯿﺺ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﻭ ﺗﺪﺭﯾﺠﯽ ﺁﺏ ﺑﺮﺍﯼ تمامی ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﻣﺼﺮﻑ، ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺁﺏ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﺩﭘﺎﯼ ﺁﺏ، ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺁﺏ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﺏ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﯾﺰﯼ ﻭ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎﯼ ﺍﮐﻮﻟﻮﮊﯾﮑﯽ، ﺗﻤﺮﮐﺰ ﺑﺮ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﯼ ﺁﺏ ﺩﺭ همه ﺑﺨﺶﻫﺎﯼ ﻣﺼﺮﻑ، ﺗﻌﺎﺩﻝﺑﺨﺸﯽ ﺁﺏﻫﺎﯼ ﺯﯾﺮﺯﻣﯿﻨﯽ، ﺍﺻﻼﺡ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺁﺏ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﯼ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺗﺪﺑﯿﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺁﺏ ﻭ ﻓﻌﺎﻝﺳﺎﺯﯼ ﺩﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﺁﺏ است.»
شافعی ﻧﮑﺘﻪ ﻣﻬﻢ در حل معضل آب را «ﻣﺘﻮﻗﻒﮐﺮﺩﻥ ﻓﻮﺭﯼ ﺗﻤﺎﻡ ﻃﺮﺡﻫﺎﯼ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬﺍﺭﯼ ﻧﯿﻤﻪﺗﻤﺎﻣﯽ» خواند ﮐﻪ «ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺁﺑﯽ ﺩﺭ ﺩﺷﺖﻫﺎﯼ ﺑﺤﺮﺍﻧﯽ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺑﯿﺸﺘﺮﯼ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽدهد.»
رئیس اتاق ایران خواستار تهیه نقشه راه و الگویی ویژه به همت همه ذی‌نفعان، نخبگان، بخش خصوصی و نمایندگان قوای سه‌گانه شد و نوشت: «موضوع آب و نظام مدیریت آن به یک مسئله مزمن و پیچیده تبدیل شده و هر چه در شکل‌گیری یک اقدام عمیق و گسترده ملی درنگ شود، راهکارهای موجود کم‌اثرتر و با هزینه افزون‌تری روبرو می‌شود.»
