طبق اعلام شرکت کنترل آلودگی هوا، پایتخت در طول ۹ ماه گذشته فقط ۲ روز هوای پاک داشته و باقی روزها در وضعیت پُرخطر و هشدار آلودگی بوده است.
شاخص آلودگی هوا در حال حاضر بر اساس اعلام شرکت کنترل آلودگی هوا بر روی عدد ۱۲۸ قرار گرفته و هوای تهران برای همه افراد جامعه آلوده و وضعیت قرمز و در حالت هشدار است.
همچنین طی ۲۴ ساعت گذشته شاخص کیفیت هوا بر روی عدد ۱۱۶ قرار داشت هوای تهران برای افراد حساس جامعه آلوده بود.
پایتخت از ابتدای سال و طی ۹ ماه گذشته ۲ روز هوای پاک، ۱۹۵ روز هوای قابل قبول، ۶۷ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و ۶ روز هوای آلوده برای همه افراد داشته است.
این در حالیست که تهران در مدت مشابه پارسال ۱۵ روز هوای پاک، ۱۷۹ روز هوای قابل قبول، ۷۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه و ۲ روز آلوده برای همه افراد داشته است.
شدت آلودگی چنان زیاد است که اورژانس تهران از استقرار خودروهای این سازمان در میادین اصلی شهر خبر داده است.
بیش‌تر از پانزده‌ساله که تهران بوی لاستیک‌سوخته می‌ده.
به‌سختی و اجبار و با انزجار تحمل می‌کردیم.
سه‌چهار‌سالی می‌شه که بوی دفعیات انسانی هم بهش اضافه شده.
دیگه بوی توالت‌عمومی می‌ده.این چه شهرِ نا‌شهریه؟#بوی_تهران #فاضلاب #آلودگی_هوا https://t.co/rL0nAGwg0e
— PersephoneInHadesLand 👸🏻 (@proserphinaar) December 16, 2021
اکنون تصاویری هولناک از آلودگی هوای تهران توسط کاربران شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که بیانگر آلودگی بسیار شدید هوای پایتخت است. کاربران در توصیف آلودگی هوا می‌نویسند: هوای تهران سال‌هاست که بوی لاستیک سوخته می‌داد ولی چندسالیست که بوی مدفوع انسان می‌دهد!
https://twitter.com/irpsychotherapy/status/1471784155474063363
برخی کاربران بوی نوظهور را ناشی از گوگرد دی‌اکسید و تجزیه شدن فاضلاب توصیف می‌کنند که اثرات سرطان‌زا دارد. شماری از کاربران نیز در اعتراض به آلودگی هوا با کنایه به نماینده اردبیل که درباره علاقمندان به موسیقی گفته واردات آلات موسیقی در اولویت نیست و اگر کسی دوست ندارد از کشور برود، نوشته‌اند: اگر نمی‌گویید جمع کنیم برویم، هوای تهران آلوده است!
تصویر امروز از پایتخت خفگی ایران#تهران_هوا_ندارد #آلودگی_هوا pic.twitter.com/7c1W2wFa31
— س.م.فخار♨️ (@mardemordadi) December 15, 2021
این درحالیست که وبسایت «تجارت‌نیوز» در گزارش دیروز خود نوشت که هزینه مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا تنها در سه شهر تهران، کرج و مشهد در سال ۱۳۹۹ معادل ۷۴هزار میلیارد تومان و به عبارتی بیش از ۷ برابر صادرات نفت کشور در همان سال بوده است!
به گفته فرهاد دژپسند وزیر وقت اقتصاد، درآمد نفتی ایران در سال ۹۹ حدود ۱۰هزار میلیارد تومان بود.
عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم در این رابطه گفته است: «در سال ۱۳۹۹ بطور میانگین تعداد ۱۲۵۱ مرگ در شهر تهران منتسب به مواجهه با ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بوده است هزینه مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در تهران ۵۱ هزار میلیارد تومان بوده است.»
بر اساس گفته‌های او، تعداد مرگ‌های منتسب به ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در شهر کرج در سال ۱۳۹۹، ۵۸۶ نفر بوده است و هزینه اقتصادی این مرگ‌ها ۴۰۴ میلیون دلار یا ۸۷۷۹ میلیارد تومان برآورد شده است.
همچنین در مشهد در سال ۱۳۹۹، ۱۱۱۶ نفر بطور میانگین بر اثر آلودگی هوا جان سپردند که هزینه‌ای بالغ بر
۶۸۹ میلیون دلار یا ۱۵ هزار میلیارد تومان داشته است.
در خلاء نبود گاز و فقدان بازار فروش برای مازوت مازاد باعث شده تا بسیاری از نیروگاه‌ها، تأسیسات و صنایع و کارخانه‌ها با وجود ممنوعیت مقررات محیط زیستی، اقدام به سوزاندن مازوت کنند و این امر هوای شهرها به ویژه کلانشهرهایی مانند تهران، اراک، قزوین و مشهد را به ویژه در فصل سرما به شدت آلوده کرده است.
مقامات مسئول اما دلیل آلودگی هوا را تردد اتومبیل‌ها و وسایل نقلیه قلمداد می‌کنند و مدعی هستند که ۸۰درصد میزان آلودگی متعلق به وسایل نقلیه است.
بر اساس گزارش رسانه‌های داخلی، روزانه معادل ۱۹۰ میلیون لیتر فرآورده و گاز به نیروگاه‌های کشور تحویل داده می‌شود که حدود ۱۳ میلیون لیتر آن مازوت یا همان نفت کوره است که در فصل سرد مانند شرایط فعلی این عدد به ۳۵ میلیون لیتر می‌رسد.
به نظر می‌رسد مسئولان امر قصد ندارند سوزاندن مازوت را با وجود خطرات جدی که برای سلامت جامعه به دنبال دارد متوقف کنند. حتا چند روز پیش فریدون عباسی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفته بود که «اگر بخواهیم رشد صنعتی و اشتغال داشته باشیم به برق نیاز داریم، وقتی هم که گاز نداریم به نیروگاه‌ها بدهیم مجبوریم سوخت مایع مصرف کنیم و مثل خیلی از کشورهای دیگر مازوت می‌سوزانیم، ولی گوگرد مازوت باید پایین آورده و در نیروگاه‌ها فیلتر گذاشته شود.»
ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم مشهور به «قاضی مرگ» نیز روز چهارشنبه در نخستین جلسه شورای عالی مدیریت بحران به توصیه اکتفا کرد و گفت: آلودگی هوا مردم را رنج می‌دهد و با توجه به اینکه قوانین خوبی در این زمینه وجود دارد، دستگاه‌های متولی وظیفه دارند با دقت آن را اجرایی کنند!
با وجود تشدید آلودگی هوای شهرها، مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی سازمان برق در رابطه با سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها گفته با توجه به اینکه امسال گاز طبیعی نیروگاه‌ها به اندازه نسبتا مناسبی تامین می‌شود، بنابراین مصرف مازوت در نیروگاه‌های کشور «حدود ۵۰درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است»!
او مدعیست تنها ۱۰درصد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها از مازوت است و ۲۳ درصد از گازوئیل، حدود ۶۷ درصد نیز گاز طبیعی است.
رجبی مشهدی وزارت نیرو را ناچار به استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها دانست و گفت: «با توجه به اینکه امکان تامین ۱۰۰درصدی سوخت نیروگاه‌ها فراهم نیست، ما مجبوریم در نیروگاه‌هایی که محدودیت زیست محیطی برای سوزاندن مازوت در آنها وجود ندارد، از سوخت مایع یا همان مازوت استفاده کنیم.»
طبق توضیح سخنگوی صنعت برق، از نیروگاه‌های کشور ۱۶ واحد نیروگاه حرارتی با قابلیت سوزاندن مازوت وجود دارد، هم‌اکنون نیز در ۸ نیروگاه ایران شامل نیروگاه حرارتی سهند بناب، نیروگاه «شهید رجایی» قزوین، نیروگاه شازند اراک، نیروگاه «شهید سلیمی» نکا، نیروگاه حرارتی طوس مشهد، نیروگاه بیستون کرمانشاه، نیروگاه رامین اهواز و نیروگاه حرارتی بندرعباس، بخشی از سوخت مصرفی را مازوت تشکیل می‌دهد.
وی در ادامه تاکید کرد: «با توجه به تعامل مناسبی که اخیرا بین نیروگاه شازند و اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی ایجاد شد، مصرف سوخت مازوت در این نیروگاه کاهش پیدا کرده و در روزهای اخیر، ۴۶ مشعل از ۶۶ مشعل نیروگاه شازند که مشغول سوزاندن مازوت هستند، خاموش شده است.»
