همزمان با ششمین روز سوختن بخشهای وسیعی از پارک ملی گلستان، یک فعال محیطزیست احتمال داد که اینطور که کمر به به نابودی جنگلها و مراتع بسته شده، تا ۵۰ سال آینده تمام جنگلهای ایران از بین خواهد رفت!
از روز چهارشنبه ۲۴ آذرماه تا کنون، آتشسوزی در پارک ملی گلستان در استان گلستان ادامه دارد و دستکم بیش از ۵ مورد آتشسوزی در این محل رخ داده است.
به گفته مهدی تیموری رئیس پارک ملی گلستان، سخت مسیربودن ارتفاعات منطقه و تداوم وزش باد باعث شده تا خاموش کردن آتش دشوار باشد و باعث سرایت آتش به بخشهای دیگر جنگل شود.
محمد آریانفر جانشین یگان منابع طبیعی گلستان روز شنبه گفته بود، ۴۵ هکتار از اراضی جنگلی را «طعمه حریق شدند».
تا روز شنبه ۲۷ آذرماه، آتش در ۲۶ نقطه از جنگلهای استان گلستان در محدوده منابع طبیعی شهرستانهای کلاله، مینودشت، گالیکش، علیآباد کتول، آزادشهر و گرگان گسترش پیدا کرده بود.
فرزاد علیزاده فعال محیط زیست امروز سهشنبه ۳۰ آذرماه پیشبینی کرد: چنین که به نابودی جنگلها و مراتع کشور کمر همت بستهایم متاسفانه تا ۵۰ سال آینده تمامی جنگلها و در ۸۰ سال آینده تمامی مراتع را از دست میدهیم.
به گفتهی او، در ۷۰ سال گذشته ۷ میلیون هکتار از جنگلهای زاگرس نابود شده و تنها ۵ میلیون هکتار در این ارتفاعات جنگلی باقی مانده است.
بر اساس گفتههای این فعال محیط زیست، ۱۲ میلیون هکتار از ۱۶۵ میلیون هکتار وسعت ایران را جنگل تشکیل داده که جنگلهای بلوط زاگرس ۶ میلیون هکتار آن و به عبارتی نصف این جنگلها را تشکیل میدهند.
جنگلهای زاگرس میزبان ۸۰درصد عشایر کشور و بیش از ۵۰درصد دام کشور (۶۵ میلیون دام سنتی در کشور وجود دارد) هستند و ۴۰درصد آب کشور از این منطقه تامین میشود.
علیزاده بر اثرگذاری استقرار ایران در کمربند بیابانهای دنیا با متوسط بارندگی یکسوم جهان، تأکید کرد که اهمیت جنگلهای زاگرس به عنوان وسیعترین رویشگاه جنگلی غیرتجاری (از نظر تولید فرآوردههای چوبی) نقش حیاتی آن را گوشزد میکند.
با وجود این، تخریبهای ناشی از فعالیتهای انسانی و طبیعی متعدد، باعث زوال و مرگ تدریجی درختان بلوط زاگرس شده، در حالی که یک درخت بلوط میتواند تا ارتفاع ۴۰ متر رشد و تا ۶۰۰ سال عمر کند.
علیزاده چرای بیرویه دام، قطع درخت برای مصارف مختلف از جمله هیزم و تجارت ذغال را باعث تخریب این جنگلها دانست، ضمن اینکه «عدم زادآوری و خشکسالی در سالهای اخیر نیز به نابودی بلوطهای زاگرس افزوده است. نفوذ ریزگردها موجبات ضعف فیزیولوژیک درختان بلوط را فراهم آورده بطوری که حملات حشرات و عوامل بیماریزا منجر به خشکیدگی درختان بلوط در جنگلهای زاگرس شده است.»
به گفتهی او، تیغه گاوآهن ریشه درختان بلوط زاگرس را خراش داده و هزاران لیتر سم و کود شیمیایی در کشاورزی دیم وارد خاک این جنگلها شده و شخم و شیار در دامنههایی با شیب تند خطر فرسایش و از بین رفتن عوامل زیستی خاک و وقوع سیل را دو چندان کرده است.
کارشناسان معتقدند شخم زدن جنگلها قسمتهای زیرین خاک را در معرض جریان هوا قرار داده و باعث از دست دادن رطوبت و همچنین مرگ و میر میلیونها حشره و جانوری میشود که در خاک زیست میکنند.
این فعال محیط زیست به نادیده گرفتن وضعیت اجتماعی و اقتصادی حاشیهنشینان زاگرس نیز اشاره کرد و گفت: «کم توجهی به درآمد آنها و بالا بودن نرخ بیکاری ساکنان این اکوسیستم ارزشمند از معضلات اساسی تخریب بلوطهای زاگرس است. نگاه از بالا به پایین متولیان [مسئولان] امر که متاسفانه به نظر میرسد ارادهای در تغییر آن وجود ندارد نیز مزید بر علت است».
تقریبا نیمی از ساکنان این مناطق دامدار و نیمی دیگر جزو قشرهای کمدرآمد هستند.