با دریغ و اندوهی وصف‌ناپذیر از خبر درگذشت ایرج پزشکزاد نویسنده نامدار کشور و یار نزدیک و وفادار شاپور بختیار در روز چهارشنبه ۲۲ دی ماه در لُس‌آنجلس آگاه شدیم. پزشکزاد زاده‌‌ی تهران در ۱۳۰۶ بود و بهنگام درگذشت ۹۴ سال داشت.
پدر او یک پزشک به نام حسن پزشکزاد و مادرش یک معلم به نام شاهزاده فکری ارشاد، دختر مؤیدالممالک فکری ارشاد بود.
ایرج پزشکزاد عضو شورای‌عالی نهضت مقاومت ملی ایران، یک ادیب و نویسنده تراز اول، حقوقدان، دیپلمات سابق و مترجمی زبردست بود. وی پس از اِتمام تحصیلات خود در رشته‌ی حقوق در کشور فرانسه چند سال نیز به شغل قضاوت در دادگستری اشتغال ورزیده بود. او سپس به وزارت خارجه وارد شده بود و آخرین سمت او در این وزارتخانه مدیریت کل روابط فرهنگی آن بود.
او اندکی پس از فتنه ۵۷، هنگامی که برای انجام امری خانوادگی به پاریس آمده بود با شاپور بختیار از نزدیک آشنا شد و بدون لحظه‌ای تردید دعوت او به همکاری و پیوستن به نهضت مقاومت ملی را پذیرفت.
افزون بر عضویت او در شورای عالی نهضت مقاومت ملی ایران مهمترین فعالیت او در این سازمان در زمینه‌ی تبلیغات بود. او به ویژه نشریه قیام ایران، یک ارگان سیاسی‌ـ فرهنگی غیررسمی نهضت را که در هیأت تحریریه‌ی آن دانشمندانی چون زنده یاد دکتر محمـد جعفر محجوب رییس فرهنگستان ادب ایران، با او همکاری داشتند، مدیریت می‌کرد.
در میان آثار او رمان پرطنز و معروف دایی جان ناپلئون که در آن نقد پاره‌ای از رفتارها و روحیات هموطنان به نحوی استادانه مبنای داستان شده بود و به همین جهت اَساس یک فیلم نیز قرارگرفت، و علاوه بر انگلیسی به چندین زبان دیگر نیز ترجمه شد از شهرت بیشتری برخوردار بود.
اما آثار نوشته‌ی او که سال‌ها پیش از آن از طنزهای نقادانه در مطبوعات کشور آغازشده بود به این رمان و داستان‌های دیگرش محدود نمی‌شد. پزشکزاد ادیبی صاحب‌نظر و تاریخ‌نگاری باریک‌بین نیز بود. در زمینه‌ی ادب فارسی باید به ویژه از دو اثر مهم او:
ـ طنز فاخر سعدی ۱۳۸۱
ـ حافظ ناشنیده‌پند ۱۳۸۳
نام برده شود. باید گفت که او به حافظ عشقی بی‌پایان می‌ورزید.
در زمینه‌ی بررسی‌های تاریخی عنوان‌های زیر از مهمترین کارهای او بود:
ـ مروری در واقعه‌ی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ و قانون مصونیت نظامیان آمریکایی
ـ مروری در تاریخ انقلاب روسیه، ۱۳۷۰
ـ مصدقِ بازمصلوب: ۱۳۷۲، مجموعه‌ی مقالات سیاسی
ـ مروری در تاریخ انقلاب فرانسه،۱۳۸۱
ـ مروری در انقلاب مشروطیت ایران، ۱۳۸۴
در زمینه ترجمه نیز او بیش از ۱۰ اثر ادبی و تاریخی از خود بجا گذاشته بود.
در سال ۲۰۱۴، او در مجلس بزرگداشت شاپور بختیار که به دعوت نهضت مقاومت ملی ایران به مناسبت صدمین سالروز تولد آخرین نخست وزیر مشروطه‌ی ایران در شهر کلن آلمان برگزارشد شرکت و سخنرانی کرد، و در سال‌های گذشته نیز به رغم ضعف جسمانی و سالخوردگی تا جایی که توانست در مراسم بزرگداشت شاپور بختیار که در روزهای شش اوت به دعوت نهضت مقاومت ملی ایران در پاریس بر سر مزار رهبر بزرگ سیاسی فقید کشور برگزار می‌شد حضور می‌یافت و با ادای احترام به او حاضران را از سخنان خود بهره‌مند می‌ساخت.
با درگذشت پزشکزاد ملت ما یک ایراندوست ایرانشناس، یک آزادیخواه بزرگ و شجاع، یک هنرمند و ادیب کم‌نظیر و یک انسان و ایرانی درخور احترام و ستایش را ازدست می‌دهد؛ مردی که یاد و مهر او در دل هر ایرانی دوستدار بزرگان خود همواره زنده می‌ماند.
ما فقدان دردناک این ایرانی نامدار و عضو شورای این سازمانمان را به فرزند برومند او و خانواده محترم پزشکزاد، به همه پیروان راه مصدق و یاران شاپور بختیار و ملت بزرگ ایران تسلیت می‌گوییم. به امید روزی که ادای احترام به چنین بزرگان ملی در خاک میهن صورت پذیرد.
ایران هرگز نخواهد مرد
پنجشنبه ۲۳ دیماه ۱۴۰۰
برابر ۱۳ ژانویه ۲۰۲۲
نهضت مقاومت ملی ایران
