یک کارشناس ایمنی کار با ارائه آمار هولناکی از حوادث در محیط کار در ایران گفته بیش از ۵۰۰ کارگر در سال ۹۹ از ارتفاع سقوط کردند. همچنین بیش از ۷۵ درصد حوادث ناشی از کار در کارگاههای ساختمانی شامل سقوط از ارتفاع میشود.
شهرام غریب کارشناس ارشد ایمنی و بهداشت محیط کار درباره حوادث کار شنبه ۲۵ دی ۱۴۰۰ در گفتگو با خبرگزاری ایلنا گفته که آمار و ارقام سقوط از ارتفاع، بسیار زیاد است که دور از ذهن و غیرقابل باور به نظر میرسد. بیش از ۵۰۰ کارگر در سال ۹۹ از ارتفاع سقوط کردند؛ همچنین بالغ بر ۷۵ درصد حوادث ناشی از کار در کارگاههای ساختمانی شامل سقوط از ارتفاع میشود.
این کارشناس ایمنی و بهداشت محیط کار با اشاره به افزایشی شدن آمار حوادث در محیط کار گفته که حوادث گاهی به صورت مقطعی کاهش مییابند اما پس از مدتی به روال پیشین بازمیگردد. بررسی دقیق حوادث کار نشان میدهد، ایران در ارتباط با موضوع سقوط از ارتفاع وضعیت مناسبی ندارد.
شهرام غریب از بیتوجهی کارفرمایان به رعایت استانداردهای ایمنی در محیط کار اشاره کرده و میگوید گاهی کارگران نیز در برابر ایجاد نکات ایمنی مقاومت دارند: «کار در ارتفاع، شرایط خاص دارد اما این احتمال وجود دارد که برای یک سازمان چندان اهمیتی نداشته باشد. منظور از سازمان محیط یک کارگاه است که میتواند یک پالایشگاه یا پروژهای ساختمانی باشد. فرهنگ ایمنی در بسیاری از کارگاهها هیچ جایگاهی ندارد؛ بسیاری ایمنی را بیاهمیت قلمداد میکنند و بر این باور هستند که رعایت نکات ایمنی به معنای ترسو بودن آنها است.»
این کارشناس افزوده که «عهد تیم مدیریتی به حفظ نیروی انسانی نیز در حوادث کار نقش دارد. گاهی یک تیم مدیرتی نسبت به مسائل سختگیر است و قوانین را به شدت اجرا میکند. نیروی کار را تحت فشار قرار میدهد و آنها را ملزم میکند تا از نکات ایمنی پیروی کنند. وقتی مدیران یک مجموعه به عنوان مثال سرکارگر را برای رعایت نکات ایمنی تحت فشار قرار دهند، رعایت نکات ایمنی در آن کارگاه الزامی میشود.»
شهرام غریب معتقد است که در ایران با اشتباهات بسیار مهربانانه برخورد میشود. تخلف را میبینند اما به تذکر اکتفا میکنند. وقتی هم یک حادثهای اتفاق میافتد، مسئولان اعلام میکنند که موارد خطرآفرین را پیشتر اعلام کردهاند. اعلام این موارد کافی نیست بلکه باید به این پرسش پاسخ دهند که با شخص خاطی که پیش از وقوع حادثه دست به تخلف زده است چه برخوردی کردهاند. به طور قطع، عدم رعایت قوانین سبب میشود احتمال وقوع یک حادثه افزایش یابد. برخی از مسائل باید روزانه به کارگران گوشزد شود اما توجهی به این نمیشود. پس از مدتی، کار برای یک نیروی کارروتین میشود و به تبع آن از بروز حادثه غافل میشود. اگر مسئول ایمنی یا مسئول مستقیم به کارگر به صورت مداوم تذکر دهد، احتمال بروز حادثه کم میشود.
سقوط از ارتفاع در شرایطی در صدر حوادث در محیط کار قرار دارد که ناایمنی محل کار برای کارگران دارای ابعاد مختلفی است. برای نمونه گرمازدگی یکی از عواملی است که به ویژه در کارگاههای صنعت نفت در جنوب ایران سالانه از میان کارگران قربانی میگیرد.
شرایط دشواری کار در پروژههای نفتی که از سوی کارفرمایان شرکتهای پیمانکاری به کارگران تحمیل میشود سبب افزایش آمار حوادث در محیط کار در این کارگاهها میشود. شیفتهای طولانی ۱۲ ساعته در فصل بهار و تابستان که دمای هوا درج جنوب به ۵۰ درجه سانتیگراد میرسد، برای کارگری که زیر آفتاب و در محیط باز مشغول کار است غیرقابل تحمل میشود.
به گفته کارشناسان گرمازدگی، گرفتگی عضلانی، اختلالات عصبی- روانی از عوارض افزایش دمای بدن هستند. کارفرمایان با اقداماتی مثل تغییر ساعات کاری، خرید تجهیزات خنک کننده مثل جلیقه و کلاههای مخصوص، تهیه آب و یخ، تعیین زمان تنفس ۱۵ دقیقهای بعد از ۱۵۰ دقیقه کار در ساعات صبح تا ظهر و ۲۰ دقیقه استراحت بعد از ۱۱۵ دقیقه کار در ساعات ظهر تا عصر، میتوانند نقش بسزایی در جلوگیری از افزایش دمای بدن کار در هوای گرم داشته باشند.
همچنین تغذیه، کاهش یا از دست دادن ۲ درصد آب بدن سبب میشود فرد علاوه بر تشنگی، دچار کماشتهایی و حالت پریشانی شود همچنین از دست دادن ۳ درصد از آب بدن منجر به بروز ضعف و بیحالی شده و غلظت قند خون بالا میرود. اگر میزان از دست دادن آب بدن به ۴ درصد یا بیشتر برسد، بدن با حالت تهوع و ضعف عضلانی، عدم تمرکز، اختلال در کنترل درجه حرارت بدن، تنگی نفس، گرفتگی عضلات، افت گردش خون و نارسایی کلیه مواجه میشود. گرمازدگی در سه سطح خفیف، متوسط و شدید ایجاد میشود که در موارد شدید میتواند منجر به مرگ شود. به این ترتیب رسیدگی به شرایط ایمنی محل کار در ایران به یک برنامهریزی فراگیر و بلندمدت نیاز دارد که در شرایط نابسامان کنونی امری محال به نظر میرسد.