رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان از سفر هیئتی از طالبان به تهران برای توافق‌های اقتصادی با جمهوری خبر داده و گفته دو دولت برای تهاتر کالا به توافق رسیده‌اند.
حسین سلیمی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان گفته هفته گذشته هیئتی از افغانستان به اتاق بازرگانی ایران آمد و توافق‌هایی برای ترانزیت کالا و صادرات دوطرفه انجام شد.
به گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان وضعیت تجارت ایران و افغانستان از وضعیتی که تقریبا تعطیل شده بود خارج شده اما هنوز به حد مطلوب نرسیده است.
حسین سلیمی توضیح داده که در حضور هیئت افغانستانی در اتاق بازرگانی ایران، دو طرف وعده‌هایی مبنی بر انجام تهاتر و تعرفه‌های گمرکی دادند. وی افزود «کنسول‌های ما در مزار شریف از ما خواستند که در نمایشگاه‌هایی در افغانستان شرکت کرده و کالاهای خودمان را آنجا عرضه کنیم. بنابراین فعالیت‌های جدیدی از طرف کنسولگری‌های ما در این کشور در حال انجام است.»
وی همچنین گفت که «به صورت کلان در مورد تهاتر و ارتقای روابط تجاری با هیئت افغانستانی توافق شد تا بتوانیم برخی از کالاهای صادراتی و وارداتی را در دستور کار خود قرار دهیم اما روی جزئیات آن هنوز در حال بررسی هستیم.»
حسین سلیمی معتقد است بعد از قطع درآمد ۴ میلیارد دلاری از آمریکا، افغانستان با مشکل مواجه است و در همین ارتباط گفته که «نمی‌توانیم توقع زیادی داشته باشیم. خرید کالا پول می‌خواهد؛ درآمد دولت این کشور کم شده است، حتی صرافی‌ها هم تعطیل بودند که البته قرار شده فعالیت خود را از سر بگیرند.»
به گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان، «مشکلاتی همچنان باقی است و برای قضاوت هنوز زود است. برای مثال قوانین جدید و دولت جدید شرایط جدیدی ایجاد کرده است، یا در مورد آب هیرمند همچنان مشکلاتی وجود دارد و موضوع مقدار حقابه مطرح است همانطور که چندی پیش مشکلاتی به خاطر کاهش حقابه در سیستان و بلوچستان ایجاد شده بود.»
جمهوری اسلامی از ابتدای دهه ۹۰ تهاتر کالا با دیگر کشورها را به اجرا درآورده در حالی که اساسا این شیوه تجارت به زیان ایران و به سود کشور مقابل بوده است. تهاتر نفت با کالا به دلیل تحریم‌های نفتی از یکسو سبب شده نفت ایران ارزانتر از قیمت اوپک محاسبه شود و از سوی دیگر کشور واردکننده نفت، کالاهای بنجل و بی‌کیفیت و مازاد خود را در ازای پول نفت به ایران تحویل می‌دهد.
جمیل علیزاده شایق دبیر انجمن برنج کشور آبان امسال اعلام کرد که «به دلیل اعمال تحریم‌ها ما در ازای نفتی که به هندوستان می‌دهیم چاره‌ای جز این نداریم که برنج از این کشور وارد کنیم و از آنجایی‌که ما تنها از هندوستان می‌توانیم برنج وارد کنیم این کشور محصولات بی‌کیفیت خود را برای می‌فرستد.»
مسعود دانشمند عضو اتاق بازرگانی ایران نیز ماه گذشته با انتقاد از سیاست‌های دولت در زمینه تهاتر نفت با کالا، گفته است «چینی‌ها در مقابل نفتی که از ایران می‌برند، هرچه کالای بنجل داشتند به ما دادند و زیان عظیمی به ما حتی تا سال‌های آتی زده‌اند.»
مسعود دانشمند با تأکید بر اینکه موضوع تهاتر محدود به چین نیست و هند و اندونزی هم دنبال نفت ارزان ایران هستند، گفته بود سریلانکا نیز بجای بدهی نفتی خود به ایران « چای درجه ۲ و ۳ و نامرغوب که بازار جهانی آن را نمی‌خرد، به اسم چای درجه یک به ایران می‌دهد و ما هم ناچار هستیم که از آنها بگیریم».
وزیر کشاورزی سریلانکا ابتدای دی‌ماه به رویترز گفته بود که این کشور قصد دارد هر ماه «چای» تولیدی خود به ارزش پنج میلیون دلار را برای بازپرداخت بدهی نفتی ایران که ۲۵۱ میلیون دلار و مربوط به چهار سال گذشته است، ارسال کند.
بیستم آذرماه نیز دبیرخانه اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین از اعلام آمادگی مغولستان برای صادرات «پشم طبیعی» به ایران بر اساس تهاتر خبر داده و اعلام کرده بود که مغولستان سالانه ۳۰ هزار تن پشم طبیعی تولید می‌کند که ۷۰ درصد آن ظرفیت صادراتی دارد و مقامات این کشور پیش‌بینی کرده‌اند که «امکان صادرات سالانه هزار تن پشم گوسفندی شسته شده» به ایران در برابر «دریافت نفت» وجود دارد.
مشاور ارشد نخست‌وزیر پاکستان در امور بازرگانی و سرمایه‌گذاری هم شانزدهم آبان‌ماه طی دیداری با وزیر جهاد کشاورزی جمهوری اسلامی گفته بود «پاکستان دارای برنج و ایران دارای نفت و پتروشیمی است که می‌توانیم این کالاها را با هم تهاتر کنیم.»
