در حالی که سالانه ۱۴هزار هکتار از اراضی جنگلهای ایران در آتش میسوزد، سازمان جنگلها و اراضی پیشبینی هشدارآمیزی در ارتباط با تشدید آتشسوزیها در تابستان ۱۴۰۱ کرده است.
امیرمسعود جلالی مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها و مراتع به «ایسنا» گفته، تابستان سال آینده، آتشسوزیهای بیشتری در عرصههای طبیعی پیشبینی میشود که نیاز به مدیریت پیشگیرانه دارد.
ایران سالانه چیزی حدود ۱۴ هزار هکتار از اراضی جنگلها و اراضی طبیعی خود را در آتشسوزیهای انسانی و غیرانسانی و عمدی و غیرعمدی از دست میدهد بطوری که اکوسیستم ارزشمند کشور در خطر نابودی قرار گرفته است.
آنگونه که این مسئول سازمان جنگلها گفته، «افزایش میزان بارندگی در فصل زمستان» باعث تشدید آتشسوزی در تابستان است، چرا که «پوشش گیاهی در جنگلها» را افزایش میدهد و مستعد آتشسوزی میکند.
به گفتهی جلالی، مناطقی که اکنون برف زیاد باریده مانند جنگلهای زاگرس مستعدتر از باقی مناطق هستند و مشکلات بیشتری به لحاظ آتشسوزی دارند.
طبق توضیحات این مسئول سازمان جنگلداری، هرقدر میزان بارندگی بیشتر باشد، میزان آتشسوزی نیز بیشتر میشود، چون مواد سوختنی بیشتر خواهد بود.
جلالی ادامه داد: «وقتی میزان بارندگیها زیاد باشد پوشش علوفهای در فصل بهار افزایش زیادی خواهد یافت و وقتی که علوفهها خشک میشوند تبدیل به یک ماده سوختنی بسیار خطرناک در طبیعت میشوند.»
راههای پیشگیری از آتشسوزی به گفتهی مدیرکل حفاظت اراضی، «چرای زودهنگام و مدیریت علوفهها» و «جمعآوری درختان خشک» است.
در این بین، مسئله آتشسوزی جنگلها با کمبود جدی و درواقع نبود تجهیزات برای اطفای حریق و آتشسوزی و همچنین کمبود نیروهای متخصص مرتبط است.
مهار آتشسوزی جنگلها عمدتا توسط فعالان محیط زیست و مردم بومی صورت میگیرد و شدت آتش و غیرمتخصص بودن این گروهها، منجر به مرگومیر و سوختگیهای جدی نیز شده است.
همچنین تعلل مسئولان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سازمان «هلال احمر» برای ارسال هلیکوپتر و تجهیزات آبپاش نیز در توسعه آتشسوزیها و تخریب نقش موثری داشته است.
انحصار هلیکوپتر آبپاش در دست نهادهای نظامی و سپاه پاسداران و همچنین «هلال احمر» در حالیست که این نهادها تجهیزات خود را در اختیار سازمانهای محیط زیستی قرار نمیدهند و با طولانی و سخت کردن روند اداری واگذاری، امکان و فرصت مهار آتش از دست میرود.
بنا بر قوانین جمهوری اسلامی، هلیکوپتر آبپاش جزو تجهیزات جنگی و نظامی است و در اختیار نهادهای محیط زیستی قرار نمیگیرد.
مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور درباره تامین تجهیزات گفته است: «در حوزه تامین تجهیزات امسال خرید بیسیم و شبکه رادیوی دیجیتال پیگیری و قرارداد آن منعقد شده است و خرید موتورسیکلت برای گشت ماموران و تجهیزات انفرادی و گروهی در حال پیگیری و در دست مناقصه است که تا آخر سال جاری به نتیجه خواهد رسید.»
مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان جنگلها ولی برای کنترل و پیشگیری از حریق اعلام آمادگی کرده تا «دیدهبانها از اوایل سال آینده اعزام شوند». وی همچنین گفته «دورههای آموزشی برای همیاران طبیعت که ۱۰۵هزار نفر هستند، برگزار شده است.»
کمبود نیروهای جنگلداری نیز مزید بر علت است و برخی مناطق که دسترسی به آنها سخت است با کوچکترین آتش میتوانند منطقه را دچار آتشسوزی وسیع کنند.
سازمان جنگلداری مدعی در اختیار داشتن نرمافزارهای مدرن حرارتی است که میتواند تا ۷۰درصد آتشسوزیها در جنگلها را پیشبینی و گزارش کند ولی این گزارشها و پیشبینیها وقتی نیرو و تجهیزات کافی برای خاموش کردن آتش وجود ندارد، کاملا بیفایده است.