نخستین نشست نهمین دور مذاکرات وین و یا به تعبیر مقامات جمهوری اسلامی و برخی رسانه‌ها «ادامه دور هشتم مذاکرات» سه‌شنبه ۱۹ بهمن ۱۴۰۰ با حضور علی باقری کنی نماینده جمهوری اسلامی ایران، انریکه مورا هماهنگ‌کننده اروپایی گفتگوها و نمایندگان سه کشور اروپایی در وین برگزار شد.
جزئیات آنچه در این جلسه بین طرفین رد و بدل شد مشخص نیست که به نظر می‌رسد این پنهانکاری خواست همه طرفین است. حتا در تصویری که خبرگزاری ایرنا از این نشست منتشر کرده پیداست برگه‌هایی که روی میز در برابر طرفین مذاکره بود تار کرده‌اند تا مبادا کلمه در آنها به بیرون درز پیدا کند!
به گزارش خبرگزاری فرانسه جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنانی در واشنگتن به پیشنهادات ارائه شده برای آنچه «احیای برجام» خوانده می‌شود اشاره کرده و گفته «نمی‌دانم یک هفته، دو هفته، سه هفته طول خواهد کشید، اما مطمئناً ما در آخرین مراحل مذاکره هستیم.»
بورل گفت که دستیابی به توافق برای لغو تحریم‌ها و عقب‌نشینی فعالیت‌های هسته‌ای ایران «مهم‌ترین مشکل» است اما همزمان نسبت به «پیشرفت» ابراز امیدواری کرده «زیرا هر دو طرف تمایل نشان داده‌اند.»
البته از اواسط خرداد ۱۳۹۰ در دور ششم مذاکرات بود که انریکه مورا معاون بورل ادعا کرد «دور بعدی مذاکرات قطعاً آخرین دور است» اما مذاکرات همچنان ادامه پیدا کرده و هنوز نتیجه مشخصی نداشته و صرفاً طرفین می‌گویند «پیشرفت‌هایی وجود داشته اما کافی نیست.»
در این دور از مذاکرات نیز منابع دیپلماتیک دائم تأکید می‌کنند «مذاکرات وارد مرحله حساسی شده است، اما بخشی از مسائل حل نشده باقی مانده است.»
مقام‌های جمهوری اسلامی اصرار به «رفع کامل تحریم‌ها» دارند. علی شمخانی دبیر «شورای عالی امنیت ملی» تأکید کرده ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اقتصادی و تکنولوژیک در ایران ساختار یکپارچه دارند و رفع تحریم‌ها با هر شناسه‌ای باید برای همه بخش‌ها ماهیت یکسان داشته باشد. او گفته «تجربه قبلی ثابت کرد که بدون رفع جامع و موثر تحریم‌ها، انتفاع اقتصادی پایدار از برجام بیشتر شبیه یک سراب است.»
اروپایی‌ها: تحریم‌های آمریکا مشکل جمهوری اسلامی است
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی که لاف «مذاکره از موضع اقتدار» می‌زد در جلسه عیرعلنی در مجلس شورای اسلامی که سه‌شنبه ۱۹ بهمن برگزار شد گفت «طرف‌های مقابل در مذاکرات به‌ویژه آمریکا تلاش کردند زیر بار تعهدات جدی و اساسی خارج شوند و مسئولیتی را نپذیرد و ضمانت‌های آینده را هم نپذیرند.»
علیرضا بیگی نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی از قول امیرعبداللهیان نقل می‌کند که «اروپایی‌ها به ما می‌گویند که تحریم‌ها مشکل شماست، بروید و با آمریکایی‌ها مشکل‌تان را حل کنید.» البته این حرف اروپایی‌ها را اگر درست باشد می‌توان بیشتر توصیه‌ی آنها به مذاکره مستقیم با آمریکا تفسیر کرد. چیزی که جمهوری اسلامی با وجود چراغ سبز نشان دادن، ظاهرا با آن مخالف است!
در بسیاری از اندیشکده‌های غربی و منطقه‌ای تحلیلگران مسائل ایران هنوز در محاسبات خود در مورد «احیای برجام» تهدیدات فزاینده جمهوری اسلامی در حوزه‌های دیگر از جمله توسعه موشک‌های بالستیک و پشتیبانی از شبه‌نظامیان را آگاهانه یا سهل‌انگارانه در نظر نمی‌گیرند.
ابزار جمهوری اسلامی ایران برای معامله با غرب «باج‌گیری» است. تجربه نشان می‌دهد هر جا کار برای رژیم ایران سخت شده با تاکتیک‌های ایذایی از جمله موشک‌پرانی از طریق نیابتی‌ها یا مختل کردن مسیر آزاد کشتیرانی و یا گروگانگیری شهروندان خارجی و دوتابعیتی‌ها و روش‌هایی مثل افزایش غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات مشابه از طرفین غربی باج‌خواهی کرده است. مقامات جمهوری اسلامی پیدا و پنهان بارها تهدید کرده‌اند اگر دنیا با آنها کنار نیاید دست به خرابکاری و ماجراجویی می‌زنند. مکمل این روش سنتی رژیم جریانی از صادراتی‌ها و اندیشکده‌های غربی و لابیگرانی هستند که پروپاگاندای رژیم را تقویت می‌کنند و اصرار می‌ورزند که غرب باید با ملاها معامله کند تا تهدیدات کمتر شود وگرنه ایران به کره شمالی دوم تبدیل می‌شود!
بیش از ۲۹۰هزارتوییت علیه «شورای ملی ایرانیان آمریکا»: #نایاک صدای مردم ایران نیست!
طیفهای مختلف اپوزیسیون در داخل و خارج از کشور با مشارکت کاربران توییتر علیه نایاکی‌ها موضع گرفتند@arash_sobhani @mohmd_mozafari @HengamehYazdari #NIACLobbies4Mullahs https://t.co/l0bKkHsH5Y pic.twitter.com/4YJRgTHtRF— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 27, 2019
اندیشکده «چتم هاوس» در لندن که موافق «احیای برجام» است اخیراً مطالبه تضمین از آمریکا توسط رژیم ایران را «قابل درک» خوانده و با برجسته کردن مواضع جمهوری اسلامی گفته که این رژیم در صورت عدم توافق به ایجاد تنش بیشتر علیه آمریکا مبادرت خواهد کرد! این موضع بیانگر این است که غربی‌ها نسبت به اهداف و روش‌های جمهوری اسلامی کاملا آگاهی دارند و با اینهمه برخی تشویق می‌کنند که به اخاذی‌های تهران تن داده شود! از همین رو موضع «چتم هاوس» با استقبال روزنامه «کیهان تهران» که از اصلی‌ترین تریبون‌های قدرت در جمهوری اسلامی است نیز قرار گرفته است.
از سوی دیگر، مخالفان جمهوری اسلامی می‌گویند هرگونه معامله با رژیم ایران به تشدید فعالیت‌های تخریبی و بدخیم رژیم در منطقه و همچنین سرکوب مردم و نقض حقوق بشر در داخل کشور می‌انجامد. همزمان شماری نیز هستند که موافق گفتگوی مستقیم آمریکا با رژیم ملایان‌اند.
پیشنهاد کمک به رژیم ایران با تنظیم «معاملات پایدار»!
صنم وکیل پژوهشگر اندیشکده «چتم هاوس» به سی‌ان‌ان می‌گوید میزان کاهش تحریم‌های ایران، ترتیب رویدادها، مکانیسم راست‌آزمایی، روند پایبندی ایران و درخواست تهران برای تضمین پایبندی آمریکا به توافق از مسائل حل نشده است.
آمریکا به اسم ترغیب جمهوری اسلامی برای توافق بخشی از تحریم‌هایی هسته‌ای را لغو کرد اما هم مایکل هوروویتز رئیس واحد اطلاعات شرکت بحرینی «Le Beck International» که در حوزه مدیریت ریسک مشاوره می‌دهد و هم صنم وکیل می‌گویند «لغو برخی از این تحریم‌های جمهوری اسلامی از تحریم‌های مسائل حقوق بشری و تروریسم سخت‌تر است.» به گفته هوروویتز، ممکن است ادامه این تحریم‌ها و استفاده از آن به عنوان اهرم فشار علیه جمهوری اسلامی به نفع ایالات متحده باشد.
هوروویتز می‌گوید: «نمی‌دانم ایالات متحده چگونه متعهد می‌شود که از توافق عقب نشینی نکند. اما فکر می‌کنم راه‌های خلاقانه‌ای وجود دارد که آمریکا و اروپا می‌توانند برای اطمینان دادن به ایران از آن استفاده کنند.» او بطور کلی می‌گوید، برای مثال اروپایی‌ها می‌توانند برای کاهش تأثیر خروج آمریکا در آینده تلاش کنند.
صنم وکیل نیز می‌گوید: «ایالات متحده می‌تواند مجموعه‌ای از تضمین‌های معاملاتی را تنظیم کند که به ایران کمک کند تا معامله پایدار و بادوام داشته باشد.»
بسیاری از این اندیشکده‌ها یا اعضای آنها در جریان مذاکرات اتمی منتهی به برجام در سال ۲۰۱۵ و معامله دولت باراک اوباما با رژیم ایران نقش پررنگی داشتند. درست در مقطعی که رژیم اعتراضات مردم را سرکوب می‌کرد و همزمان نیروهای «سپاه قدس» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به سوریه اعزام می‌شدند، لابیگران تلاش می‌کردند بین محمدجواد ظریف و مقامات وزارت خارجه آمریکا ارتباط مستقیم برقرار شود.
درخواست شماری از نمایندگان کنگره آمریکا برای بازداشت لابیگران «ثبت نشده» که از رژیم ایران پول می‌گیرند
۹ نماینده کنگره از بایدن خواسته‌اند از طریق دستگاه قضایی آمریکا افرادی را که به صورت غیرمجاز اقدام به لابیگری برای ج.ا می‌کنند شناسایی و دستگیر شوندhttps://t.co/JgxWjWevJ8
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 20, 2021
به واسطه سال‌ها حضور محمدجواد ظریف وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی در آمریکا به عنوان نماینده رژیم ایران در سازمان ملل، تعداد قابل توجهی از اندیشکده‌ها و سازمان‌هایی که نقش لابیگران حکومت اسلامی را در آمریکا پیش می‌بردند بطور پیدا و پنهان پیوندهای محکمی با محمدجواد ظریف و دوستان او پیدا کرده بودند. عوامل جمهوری اسلامی و صادراتی‌ها به اسم پژوهشگر و استاد دانشگاه در این اندیشکده‌ها نفوذ پیدا کرده و شبکه‌ای قوی را تشکیل دادند و با توجه به پشتوانه‌های مالی و پشتیبانی رسانه‌ای که داشتند عصای دست رژیم ایران در سیاست خارجی بودند. حالا اما بخشی از این جریان با روی کار آمدن ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» و همزمان منزوی شدن ظریف، بی‌سرپرست شده و ریزش کرده‌اند و با وجود شور و شوقی که در دوران انتخابات ۲۰۲۱ آمریکا برای روی کار آمدن جو بایدن نشان می‌دادند، فعالیت تبلیغاتی و رسانه‌ای آنها در ماه‌های گذشته به نسبت قبل نامحسوس شده و نمی‌توانند مثل سابق به بزک کردن چهره رژیم بپردازند.
همین یکی از مشکلات اساسی جمهوری اسلامی در این مقطع است. روابط حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت رئیسی به اندازه محمدجواد ظریف با این لابیگران خوب نیست. با وجود این، هنوز بخشی از لابیگران که قادر به ترمیم چهره‌ی جمهوری اسلامی در این دوره نیستند، همچنان برای نزدیک کردن رژیم ایران و آمریکا تلاش می‌کنند.
