دولت ابراهیم رئیسی معروف به «قاضیمرگ» در حالی که بسیاری از استانها از جمله اصفهان با بحران بیآبی روبرو هستند بطوری که به اعتراضات گسترده مردمی بر بستر زایندهرود در پاییز ۱۴۰۰ منجر شد، همچنان بر اجرای پروژههای انتقال آب تأکید دارد.
علی اکبر محرابیان وزیر نیرو در حاشیه نشست سازگاری با کمآبی در استان اصفهان اجرای طرحهای انتقال آب را سیاست «اصولی» دولت خواند و گفت که قصد دارند تا آب دریاهای عمان، خزر و خلیج فارس را به استانهایی از جمله سیستان و بلوچستان، خراسان، اصفهان، سمنان و…منتقل کنند.
https://kayhan.london/1396/11/04/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-%D8%A2%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B3%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%85
ولی حالا وزارت نیرو دولت سیزدهم آنگونه که از شواهد پیداست قدمهای برداشته شده دولت حسن روحانی برای اجرای طرح انتقال آب از دریای مازندران (کاسپین) به سمنان را با وجود اعتراضها ادامه خواهد داد. این طرح پیشتر توسط کارشناسان به عنوان «مسخرهترین پروژه تاریخ مهندسی ایران» معرفی شده بود.
گویا قرار است به بحران بیآبی در فلات مرکزی ایران بجای توجه به راهکارهایی که به آب کمتر نیاز دارند، با اجرای پروژههایی با هزینههای هنگفت که فقط برای مجریانش صرفه اقتصادی دارند و تأثیرات منفی بلندمدت بر محیط زیست میگذارند دامن زده شود.
علیاکبر محرابیان وزیر نیرو در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: «تامین آب از منابع آبهای غیرمتعارف به ویژه آب دریا از برنامههای اصولی دولت است. آب خلیج فارس در کنار دریا شیرینسازی و پمپاژ و سپس به مقصد منتقل میشود».
https://kayhan.london/1397/09/29/%D8%A2%D8%A8-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%DB%B1%DB%B4%DB%B0%DB%B5-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86
او در سخنانی شیرین وعده داد که آب این دریاها به سیستان و بلوچستان، کرمان، یزد، اصفهان، سمنان و خراسان انتفال داده میشود!
وزیر نیرو با تأکید بر تجربه خوب از انتقال آب به فلات مرکزی گفته است: «امروز تأمین آب از منابع آبهای غیرمتعارف به ویژه آب دریا از برنامههای اصولی دولت است و صنایع وارد این موضوع شدهاند به ویژه در استان سیستان و بلوچستان و تکمیل طرح انتقال آب دریا به استانهای کرمان، یزد و در ادامه به استان اصفهان.»
او اضافه کرد: «البته طرحهای دیگر هم داریم و آبرسانی به این شیوه به خراسان و سمنان را در طول زمان عملیاتی میکنیم. در این طرح آب خلیج فارس در کنار دریا شیرینسازی و پمپاژ میشود و سپس به مقصد منتقل میشود».
وزیر نیروی دولت رئیسی همصدا با مدافعان پروژههای انتقال آب شده در عمل به دنبال حمایت از صنایعی است که در عملیاتی شدن این پروژهها نقش دارند. آنهم در حالی که کارشناسان راهکار شیرینسازی و انتقال آب برای تأمین نیاز صنایع را به هیچ عنوان به صرفه نمیدانند و بر زیانبار بودن این پروژههای انتقالی تأکید میورزند.
علی ارواحی متخصص مدیریت زیستبومهای تالابی در خصوص «طرح انتقال آب خزر به سمنان» که در دولت قبلی جنجالبرانگیز شده بود، گفت: «از آنجا که در این پروژه، توسعه سه برابری صنایع، خارج از توان اکولوژیک استان سمنان برنامهریزی شده، میتوان انتظار داشت که تجربه استانهای اصفهان، یزد و کرمان، اینبار در سمنان تکرار شود و شاهد آلودگی صنعتی، مهاجرت نامتوازن و لجامگسیختگی اجتماعی در این استان کویری باشیم.»
او افزود: «استان سمنان در بخش زراعی ۶۰ درصد و در بخش باغات ۱۰۰ درصد اضافهبرداشت منابع آب دارد. علاوه بر این، شبکه توزیع آب شهری و انتقال آب کشاورزی نیز هدررفت قابل ملاحظهای دارند. از این رو مسلم است که ما منابع آب را در سمنان بهینه و موثر استفاده نکردهایم و بنابراین اجرای این طرح منجر به ایجاد و افزایش تقاضای آب در استان و تداوم کمتوجهی به ضرورت مصرف بهینه آب میشود. به نظر میرسد توجه به شیوههایی که منجر به کاهش میزان هدررفت آب شوند، به مراتب بیشتر از پروژه شیرینسازی و انتقال آب خزر موثر واقع میشوند».
رضا حاجیکریم عضو هیئت مدیره فدراسیون صنعت آب نیز در این ارتباط معتقد است: «۲۰۰میلیون مترمکعب آب را میخواهند از خزر ببرند سمنان، نمیدانم به چه قیمتی؟ مطالعاتی انجام شده که نشان میدهد مسئله آب در سمنان با بازچرخانی پساب قابل حل است. سمنان آب شرب به اندازه کافی دارد. برای توسعه صنعتی هم میتواند از پساب استفاده کند».
انوش نوریاسفندیاری کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی نیز پیشتر در مورد طرحهای انتقال آب گفته بود: «برای هر منطقه باید این موضوع را جداگانه مورد بررسی قرار داد. طبیعی است که نمیتوانیم بدون توجه به برنامه توسعه در یک منطقه، سیاستهای آبی برای آن منطقه تعیین کنیم. سرمایهگذاری در پروژههای انتقال آب سنگین است و این موضوع همواره مورد نقد بوده و در عین حال کارایی این اقدامات هم زیر سوال است.»
آنگونه که کارشناسان میگویند، کمبود جدی منابع مالی باعث شده تا دولت «قاضی مرگ» به سمت این پروژهها برود و به زودی تعداد این پروژهها که پیشتر از نوع سدسازی بودند، حالا به صورت قارچ و اینبار از نوع انتقال آب ظاهر میشوند.
ضمن اینکه کمبود بودجه و فقدان توانایی در به کار گرفتن نیروهای کاردان و کارشناس و کارآمد، این امر را تقویت میکند که پروژههای انتقال آب با نواقض جدی مهندسی اجرا شوند. چنانکه ساخت سد «گتوند» در کنار یک گنبد نمکی توسط قرارگاه «خاتمالانبیاء» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با شور کردن ۴ میلیارد و ۵۰۰ مترمکعب آب شیرین، یک فاجعه بزرگ مهندسی پدید آورد که حاصلاش یک دریاچه نمک مصنوعی است!
با وجود همه این نگرانیها ولی دولت سیزدهم نیز صراحتا تأکید میکند که تأمین آبِ نه فقط آب آشامیدنی بلکه برای تأمین نیاز صنایع را از این طریق در دستور کار قرار داده و بر آن پافشاری نیز میکند.