قیمتها در بازار مسکن به ویژه در بخش اجاره طی روزهای گذشته با افزایش روبرو شده. گرانی ناشی از تورم در هفتههای گذشته نیز سبب افزایش قیمت در کالاهای خوراکی شده و افزایش قیمتها بطور نجومی ادامه دارد.
در حالی که نیمی از خانوارهای تهران و بیش از یکسوم کل خانوارهای شهرنشین در ایران مستأجر هستند، قیمتها در بازار اجاره با افزایش چشمگیری روبرو شده است. فعالان بازار مسکن با توجه به نوسانات قیمتی شدید در این بازار احتمال بروز بحرانی جدی در سال ۱۴۰۱ را دور از ذهن نمیدانند.
مهدی سلطانمحمدی کارشناس بازار مسکن، همچنین اضافه کرد که قیمت مسکن در دوره ۶ ساله اخیر، ۸ برابر شده و در حال حاضر بازار مسکن در شرایط رکودی به سر میبرد و با وجود آنکه در طول سال گذشته اقتصاد با تورم ۴۰ درصدی روبرو بوده، رشد قیمت مسکن حول و حوش ۳۰ درصد است و برای سال آینده هم پیشبینی میشود که رشد قیمت مسکن با همین روند افزایش یابد.
روزنامه همشهری امروز شنبه ۲۳ بهمنماه در گزارشی نوشته که در ۳ماه اخیر، مقدار تورم بازار اجاره نسبت به سال قبل در آمارهای رسمی نیز از ۵۰درصد گذشته و رئیس دولت نیز بر لزوم رسیدگی به شرایط این بازار تأکید کرده است؛ اما همچنان از اقدام مؤثر متولی و ناظر در این بازار خبری نیست.
حامد قیصری، مشاور املاک مقیم تهران درباره وضعیت بازار مسکن گفته که «هیچکسی بر بازار اجاره نظارت نمیکند. باوجود این عرف و مبنا، راه برای قیمتشکنی باز است بهگونهای که برخی از مالکان قیمتهای پیشنهادی خود را بهشدت بالاتر از عرف منطقه اعلام میکنند و به هیچ مرجعی پاسخگو نیستند.»
این فعال بازار مسکن افزوده که «تا وقتی این قیمتشکنیها اندک باشد، فشار آن فقط به مستأجران خاص تحمیل میشود و اثرگذاری کلی روی روند بازار ندارند اما بهمرور میتوانند به افزایش قیمت مبنا منجر شوند.»
حامد قیصری با اشاره به اینکه مصوبه ستاد مقابله با کرونا برای تمدید خودکار قراردادهای اجاره به نرخ ۲۵درصد در تهران دیگر در بازار اجاره خریداری ندارد، افزوده است: «افزایش قیمت مسکن در ۴سال اخیر، فشار تورم در بازار اجاره را افزایش داده و از آنجاییکه هیچ حمایتی از مستأجران نمیشود، هرکسی قادر به تأمین هزینه اجاره خود نباشد ناچار است به مناطق ارزانتر یا خانههای کوچکتر کوچ کند. قیصری این شرایط را به سیلابی تشبیه میکند که بیصدا اما بسیار ویرانگر، در حال تغییر سبک زندگی و جایگاه اجتماعی خانوارهای مستأجر است.»
در شرایطی که فعالان بازار مسکن و مشاوران املاک نسبت به شرایط نامساعد بازار اجاره و وقوع بحران در آینده این بازار هشدار میدهند، دولت هیچ اقدام موثری در اینباره انجام نداده است.
پیش از این نیز قانونی درباره پرداخت وام ودیعه مسکن به اقشار نیازمند منتشر شده بود اما اکنون معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی از «برآورده نشدن انتظارات سیاستگذار از پرداخت وام ودیعه به مستأجران» خبر داده و گفته است: «وزارت راه و شهرسازی در ۲ سال اخیر بنا به مصوبه ستاد مقابله با کرونا برای پرداخت وام ودیعه، به معرفی متقاضیان واجد شرایط به بانکهای عامل اقدام کرده و ۷۰۰ هزار مستأجر به بانکها معرفی شدهاند؛ اما بانکها فقط به ۲۲۰ هزار اجارهنشین (۳۱ درصد متقاضیان) وام ودیعه مسکن را پرداخت کردهاند.»
او افزوده که «سیستم بانکی باید تا پایان بهمنماه وام مستأجران معرفی شده از وزارت راهوشهرسازی را پرداخت کنند؛ اما بانکها به مشتریان میگویند این را وزارت راهوشهرسازی از طرف خودش گفته و بانکها منابعی برای پرداخت این تسهیلات ندارند.»
افزایش هزینه زندگی از اجاره تا مواد خوراکی، جامعه را در شرایط انفجاری قرار داده و حتی برخی مقامات جمهوری اسلامی نیز نسبت به این وضعیت هشدار میدهند. مسعود پزشکیان نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی وضعیت اقتصادی کشور را خطرناک خوانده و از مقامات جمهوری اسلامی خواسته است که در پذیرش برجام لحظه ای درنگ نکنند.
پزشکیان گفته که «جامعه در حال انفجار است و این قابل انکار نیست و نمی توان مملکت را با شعار اداره کرد.»
مسعود پزشکیان همچنین افزوده که «واقعیت این است که سفره مردم روز به روز ضعیفتر و قدرت خرید مردم هر روز کمتر میشود.»
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی از مقامات جمهوری اسلامی خواسته است که برجام را همینطور که هست بپذیرند و همزمان با طرفین مقابل پایبندی خود را به آن اعلام کنند تا با رفع فشارها و تحریم ها گشایشی در این وضعیت خطرناک و انفجاری جامعه پدید آید.
این فعال اصلاحطلب گفته که «من معتقدم برجام را سریعاً حل کنند. اگر یک عده از آقایان ادعا دارند که برجام بد است سریع آن را پاره کنند و وقت تلف نکنند و با جنگهای زرگری کار را جلو نبرند» و «اگر یک روز منفعت آنها اقتضا کند ما را زیر دست و پای خودشان له می کنند و اجازه همین کار کردن را هم به ما نمیدهند.»