حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در اظهاراتی مدعی شد مذاکرات برجام در وین «کمتر از چند ساعت» با توافق نهایی فاصله دارد.
امیرعبداللهیان که ولایتمداران او را «حاج قاسم دیپلماسی» میدانند در مصاحبه با «یورونیوز» تأکید کرد هیأتهای مذاکرهکننده در وین به توافق نهایی نزدیک شدهاند اما هنوز درباره برخی «خطوط قرمز ایران» توافقی حاصل نشده است. منظور امیرعبداللهیان از خطوط قرمز مسئله موشکها و پشتیبانی نظامی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی از گروههای نیابتی و تروریستی است.
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی موشکها و اقدامات منطقهای جمهوری اسلامی را «مسائل ناموسی انقلاب» خوانده و گفته بود هرگونه مذاکره بر سر آن ممنوع و ناممکن است.
سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز روز دوشنبه دوم اسفند با بیان اینکه مذاکرات «پیشرفتهای بسیار قابل توجهی داشته» و دامنه و تعداد موضوعات کاهش جدّی پیدا کرده تأکید کرد همچنان «موضوعات باقیمانده سختترین و کلیدیترین و جدیترین موضوعاتی است که باید حل شود.»
وی در مورد اظهارات مقامهای اسرائیل در ارتباط با «افزایش تهدیدات جمهوری اسلامی پس از نهایی شدن توافق» گفت «مخاطب آنچه سران رژیم صهیونیستی میگویند، واشنگتن و پایتختهای کشورهای اروپایی است. مبنای اظهاراتشان هم جنگ روانی است تا به اقدامات ضد دیپلماسی خودشان به طور مؤثری نقش بدهند.»
خطیبزاده در حالی که بیشتر مقامات جمهوری اسلامی و همچنین خود وزارت خارجه رژیم مرتب درباره مواضع اسرائیل واکنش نشان میدهند،تأکید کرد «اساساً ما نسبت به حرفهایی که آنها میزنند نه توجهی داریم و نه مبنای قضاوت ما قرار میگیرد. آنها همه حرفهایشان را در پازل و موزائیک دسیسههای خودشان مطرح میکنند. آنها میخواهند از متحدینشان باجخواهی کنند… اینجا کسی گوش شنوایی برای این اظهارات ندارد.»
در این میان، یکی از تحلیلگران حامی جمهوری اسلامی در توییتی به ترمههای ایرانی روی میزهای هتل کوبورگ اشاره کرده و با خوشبینی و «اعتماد به نفس» تمام نوشته «ترمه ایرانی بر میز مذاکرات بیانگر خیلی حرفهاست؛ سادهترینش شاید این است که قواعد بازی بر اساس خواست و نظر ما تعیین میشود»! و با کنایه به جناح رقیب میافزاید: «این چیزی است که ظریف درکی از آن نداشت!»
این در حالیست که به نظر میرسد این ترمههای ماشینی و نه دستباف را هم هیئت مذاکرهکننده در همان ساعات از جیب درآورده و روی میز پهن کرده است!
ترمه ایرانی بر میز مذاکرات بیانگر خیلی حرف هاست؛ ساده ترینش شاید این است که قواعد بازی بر اساس خواست و نظر ما تعیین میشود. این چیزی است که ظریف درکی از آن نداشت! pic.twitter.com/QKc11tGNMC
— عبدالرحیم انصاری 🇮🇷 (@Ansarii_rahim) February 20, 2022
هرچند که حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی برای دومین بار نسبت به «مذاکره مستقیم با آمریکا در صورت لغو تحریمها» واکنش نشان داده اما علی شمخانی دبیر شورای عالی «امنیت ملی» جمهوری اسلامی باز هم چراغ سبز پیشین خود را پس گرفته و در توئیتی نوشته: «مذاکرات وین از ابتدا میان ایران و ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپایی در جریان بوده و این مسیر بدون تغییر تا حصول نتیجه ادامه خواهد یافت. مذاکره با آمریکا به دلیل اینکه منشاء هیچ گشایشی نخواهد بود در دستور کار هیأت مذاکره کننده ایران نیست.»
#مذاکرات_وین از ابتدا میان #ایران و ۱+۴ و نماینده اتحادیه اروپایی در جریان بوده و این مسیر بدون تغییر تا حصول نتیجه ادامه خواهد داشت. مذاکره با #آمریکا بدلیل آنکه منشاء هیچ گشایشی نخواهد بود در دستور کار هیئت مذاکره کننده ایران نیست.
— علی شمخانی (@alishamkhani_ir) February 21, 2022
در همین ارتباط خطیبزاده سخنگوی وزارت خارجه تأکید کرده بود «راهبری مذاکرات وین در دستان شورای عالی امنیت ملی است و تصمیم نهایی با این شورا است.» حال آنکه همه میدانند که این «شورا» دستورات خود را از شخص علی خامنهای میگیرد.
در روزهای اخیر زمزمههایی در مورد گفتگوهای موشکی و منطقهای در وین مطرح شد و شماری از فرماندهان سپاه و نمایندههای علی خامنهای در مراکز استانها نسبت به آن هشدار دادند اما خطیبزاده به آنها اطمینان داده است «در مورد خطوط قرمز کوتاه نخواهیم آمد!» با اینهمه کسی هم نمیگوید که پس غرب در برابر چه امتیازاتی قرار است «توافق» کند؟!
واقعیت اینست که در مورد احتمال دستیابی طرفین به توافق در وین اظهارات ضد و نقیض بسیار است. جنیفر ساکی سخنگوی کاخ سفید ۱۹ فوریه ۲۰۲۲ (۳۰ بهمن) گفت «مذاکرات وین با پیشرفت حقیقی همراه است.» سه روز قبل از آن شمخانی تأکید کرد «با آمریکای بدعهد و اروپای بیعمل مذاکره فرابرجامی نمیکنیم.»
یکی دیگر از مقامات ارشد غربی به پولتیکو گفته بود با توجه به اینکه طرفین در حال نزدیک شدن به یک توافق هستند هرگونه توقف در مذاکرات «خطرناک» خواهد بود. این مقام شانس دستیابی به توافق را ۳۰ درصد اعلام کرد.
اینهمه در حالیست که در بالاترین سطوح رژیم ایران مخالفتهایی با توافق اتمی و بطور مشخص برجام «۲ و ۳» یعنی مهار برنامههای موشکی و خرابکاریهای منطقهای رژیم در حمایت از گروههای نیابتی و شبهنظامی و تروریستی دیده میشود.
سرتیپ پاسدار محمدجعفر اسدی فرمانده پیشین نیروی زمینی سپاه در جمع سپاهیها: ما کاری به مذاکرات نداریم و نگرانی از نتیجه مذاکرات هم در وجود پیرو ولایت فقیه جایی ندارد… ما فرزند عاشوراییم و برای زندگی چندروزه نیامدیم که دین و حیثیت و شرف خود را معامله کنیمhttps://t.co/XJYvfGPHLo pic.twitter.com/4GHkz10UO0
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) February 20, 2022
نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل روز یکشنبه ۲۰ فوریه (اول اسفند) در اجلاس رهبران سازمانهای اصلی یهودی آمریکا در یک سخنرانی متعهد شد فارغ از اینکه نتیجه مذاکرات وین چه خواهد شد از اسرائیل دفاع خواهد. وی هشدار داد که نمیپذیرد رژیم ایران در آستانه دستیابی به سلاح اتمی باشد.
به گزارش روزنامه «تایمز اسرائیل»، نفتالی بنت گفت توافق جدید با جمهوری اسلامی «احتمالاً خاورمیانه را خشنتر و بیثباتتر خواهد کرد… رژیم ایران از داراییهای آزاد شده برای هدف قرار دادن اسرائیل استفاده خواهد کرد.»
نفتالی بنت میگوید در جریان مذاکرات اتمی نمایندگان جمهوری اسلامی خواستار حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی آمریکا (FTO) شدند. مشخص نیست دولت بایدن با این خواسته موافقت میکند یا نه. همچنین نخست وزیر اسرائیل گفت که رژیم ایران خواستار بسته شدن تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد ابعاد نظامی احتمالی برنامههای هستهای جمهوری اسلامی است که به گفته بنت دولت بایدن این خواسته را تا کنون رد کرده است.
وی همچنین گفت «در جریان مذاکرات وین، آمریکا و قدرتهای غربی توافق کردند که به ایران اجازه دهند سانتریفیوژهای پیشرفتهای را که در اختیار دارد در انبار داخل ایران نگه دارد و آنها را نابود نکند.»
نخست وزیر اسرائیل تأکید کرد که «جمهوری اسلامی در حال حاضر بسیار ضعیف است. ارزش ریال کاهش پیدا کرده و آنها در ضعیفترین مرحله از تاریخ خود قرار دارند با این حال بعد از توافق قریبالوقوع، دهها میلیارد دلار دوباره به ماشین ترور رژیم ایران سرازیر خواهد شد و بخش عمدهای از این پول برای حمله به اسرائیل صرف خواهد شد.»
برخی تحلیلگران معتقدند که اگر توافقی هم در وین به دست آید، گذشته از اینکه ناپایدارتر و ضعیفتر از برجام ۲۰۱۵ خواهد بود، خیال غرب اعم از آمریکا و اروپا تا حدی جمع است زیرا میدانند اسرائیل در برابر تحرکات نهتنها اتمی بلکه موشکی و شبهنظامی و تروریستی جمهوری اسلامی ساکت نبوده و نخواهد بود.