احتمالاً ترکشهای جنگ اوکراین زودتر از آنچه مقامات جمهوری اسلامی انتظار داشتند به وین رسیده و ادامه مذاکرات اتمی را برای جمهوری اسلامی بسیار دشوارتر از پیش کرده است.
بعید نیست رهبران غربی که به خاطر انفعال در برابر تجاوز روسیه به اوکراین زیر فشار افکار عمومی قرار گرفتهاند و همزمان چشم به تحرکات چین در مسئله تایوان دوختهاند نخواهند وقتشان را بیش از این در مورد تهدیدات اتمی جمهوری اسلامی تلف کنند. آنها مدتیست روی مسائلی تمرکز کردهاند که برای جمهوری اسلامی «خط قرمز» به شمار میرود: صنایع موشکی و پشتیبانی جمهوری اسلامی از شبهنظامیان و به قول علی خامنهای «مسائل ناموسی انقلاب»!
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته «انتخاب قطعی جمهوری اسلامی ایران عدم عبور از خطوط قرمز خود است.»
ابوالفضل عمویی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در باره وضعیت مذاکرات وین میگوید «موضوعات زیادی تا الان در توافق مطرح بوده که به یک راهحلهایی درموردشان رسیده شده اما چند موضوع که جزو خطوط قرمز ایران است هنوز لاینحل مانده و نظرات ایران تامین نشده و بنای جمهوی اسلامی ایران این است که بر خطوط قرمز خود استوار باشد.»
وی همچنین گفت «طرف مقابل هنوز برای حفظ بخشی از تحریمهایی که در دوره ترامپ اعمال شد مقاومت میکند» و «ما تا کنون توانستیم طرف مقابل را مجاب به رفع بخش قابل توجهی از تحریمها کنیم.»
به گفتهی عمویی مسئله دیگر اینست که آمریکا هنوز حاضر به دادن «تضمینها» نیست. یکی از این تضمینها مربوط به خارج نشدن مجدد آمریکا از برجام است که اصلاً در اختیار هیچ دولتی در ایالات متحده از جمله دولت بایدن نیست و باید به تصویب کنگره برسد. اما به نظر میرسد منظور این نماینده مربوط به تضمینهای دیگر از جمله تضمینی است که مربوط به «حفظ موجودیت نظام» میشود و همیشه در همه مذاکرات، از همان دوران «دیالوگ انتقادی» دوران رفسنجانی و خاتمی که با سه کشور اروپایی پیش میبردند، با غربیها مطرح بوده است.
حسین دهقان مشاور نظامی خامنهای اواخر آبان ۱۳۹۹ به آسوشیتدپرس گفت آمریکا و اسرائیل به دنبال دو چیزند: براندازی یا تسلیم نظام. او گفت «اگر غربیها میخواهند اعتماد ما را جلب کنند باید تضمین دهند با نظام کار کنند» و «به دنبال حذف موجودیت آن» نباشند.
تهران در مذاکره احتمالی با آمریکا برای «حفظ موجودیت نظام جمهوری اسلامی» تضمین میخواهد
🔹حسین دهقان به آسوشیتدپرس: آمریکا و اسرائیل به دنبال دوچیزند: براندازی یا تسلیم نظام. او خواسته آنها با «نظام کار کنند» و «به دنبال حذف موجودیت آن» نباشندhttps://t.co/AS2IV5pTPZ
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) November 21, 2020
از دیگر مسائلی که ابوالفضل عمویی به عنوان موانع اصلی توافق به آن اشاره غیرمستقیم کرده است پیگیریهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد کشف آثار اورانیوم غنیشده در سه سایت اعلام نشده در ایران است. این نماینده گفته ادعاهای آژانس باعث فشارهای سیاسی به جمهوری اسلامی شده است.
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفت: «موضوعاتی که ممکن است این توافق را دچار چالش کند و ادعاهای سیاسی که ممکن است درباره همکاریهای ما با آژانس مطرح شود، باید به نحوی مورد حل و فصل قرار گیرد. البته به دلیل فشارهای سیاسی که طرف مقابل به شکل مرسوم در عرصه مذاکرات اعمال میکند تا کنون پاسخهایی که در رابطه با این ادعاها از سوی ایران داده شده، نادیده گرفته شده است اما به هر حال در نهایت این مسئله باید به نحوی در مذاکرات حل و فصل شود.»
عمویی در پاسخ به این پرسش که چه میزان این احتمال وجود دارد که جمهوری اسلامی لغو همه تحریمها را بدون تضمین بپذیرد گفت: «مسئلهای که هست این است که چه تحریم اساسی باقی بماند و یا تضمینی در قبال تعهدات طرف مقابل گرفته نشود موجب ناپایدار شدن این توافق خواهد شد.»
اینکه مذاکرهکنندگان جمهوری اسلامی از طرفین غربی «تضمین کافی» میخواهند، خواست و دستور علی خامنهای است اما تا امروز به هیچکدام از شروطی که او برای حفظ برجام تعیین کرده بود اعتنایی از سوی غربیها نشده و با اینهمه او برخلاف ادعاهایش هنوز جرأت «پاره کردن» یا «آتش زدن برجام» را نداشته است.
https://kayhan.london/1400/12/01/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C
حفظ ساختار هستهای
در این میان، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در یک جلسه غیرعلنی گفته «دیگر این سؤال که در مذاکرات بمانیم یا نمانیم مطرح نیست، ما باید در مذاکرات بمانیم و آن را پیش ببریم. این موضوع مطرح است که ما باید چگونه مذاکرات را پیش ببریم تا برای ما انتفاع اقتصادی داشته باشد.»
او تأکید کرده در این مذاکره «البته باید علاوه بر انتفاع اقتصادی ساختار هستهای ایران را هم حفظ کنیم.»
اختلاف بین مقامات جمهوری اسلامی و باندهای مافیایی با نفوذ در نظام زمانی آشکار میشود که گروهی اصرار به مذاکره به هر قیمتی دارند و گروهی دیگر فقط سود میخواهند و حاضر به گفتگو بر سر «مسائل ناموسی» نیستند. روزنامه «کیهان تهران» که از اصلیترین تریبونهای دار و دسته خامنهای است در گزارشی به مسئولان نظام هشدار داده «مراقب ترفند آمریکا باشید!» این روزنامه معروف به «ارگان بیت رهبری» توصیه کرده «عدم توافق بهتر از توافق بد است.»
در چنین شرایطی خبرگزاری دولتی ایرنا امروز ۸ اسفند ۱۴۰۰ اعلام کرد که علی باقری کنی سرپرست گروه مذاکرهکننده جمهوری اسلامی امشب «با هدف حل مشکلات برای حصول توافق» به وین میرود. ایرنا که مانند دیگر رسانههای جمهوری اسلامی تلاش میکند افکار عمومی را از موضوع اصلی مذاکرات وین که برنامه اتمی و موشکی و شبهنظامیان وابسته به جمهوری اسلامی منحرف کند، نوشته است که «مذاکرات لغو تحریمهای وین» به مراحل مهم و حساسی رسیده و همه طرفین مذاکره «در انتظار تصمیم سیاسی آمریکا هستند!» حال آنکه تمام موضوع بر سر عقبنشینی جمهوری اسلامی است و باید دید آیا علی باقری کنی «بسته نرمش قهرمانانه» از تهران هدیه آورده و یا در شرایطی که جهان با جنگ روسیه علیه اوکراین درگیر است، همچنان بر مواضع خامنهای پافشاری میشود.
همزمان امیرعبداللهیان در توئیتر اعلام کرده «همکارم علی باقری نیز با مورا در تماس و مشورت است همه برای رسیدن به توافق خوب در تلاش هستیم خطوط قرمز خود را به طرف غربی منعکس کردهایم.»