اگرچه دور از ذهن نبود که سفرهای داخلی پس از دو سال سخت کرونایی رونق بگیرد اما مسئولان می‌گویند توقع این میزان استقبال را نداشته بسیار شگفت‌زده شده‌اند!
چنانکه از سخنان مسئولان پیداست، حجم بالای سفرهای داخلی در کنار خدمات‌رسانی نامناسب در برخی شهرها، مسافران را از دریافت خدمات لازم و کافی محروم کرده است. طبق آخرین آمار ارائه شده توسط سعید اوحدی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، میزان بازدیدکنندگان اماکن تاریخی و فرهنگی، چهار و نیم برابر نسبت به سال گذشته افزایش داشته و با اینکه افزایش بازدیدها و حجم بالای سفر قابل پیش‌بینی بود اما مقامات و نهادهای مربوطه توقع این میزان استقبال را نداشته‌اند.
طبق گزارش امروزِ حسین اشتری فرمانده کل نیروی انتظامی، سفرهای نوروز ۱۴۰۱ به نسبت سال گذشته ۴۱ درصد رشد داشته و بسیاری از جاده‌ها و راه‌های کشور با تردد ۴۴ میلیونی روبرو بوده‌اند. از دیروز نیز جاده‌ها با موج اول بازگشت مسافران با توجه به پایان تعطیلات رسمی و موج دوم ازدحام و شروع سفرهای بازگشت روبرو شده‌اند.
ستاد مرکزی هماهنگی سفر هشدار داده است که مسافران بازگشت خود را موکول به ساعات پایانی تعطیلات نکنند.
به گفته‌ی اشتری، امسال به دلیل وضعیت آب و هوا، سفر به جنوب بیشتر شده و «در برخی شهرها به علت تعداد بالای تردد و سفر، پاسخگویی به مسافران در ساعاتی بسیار سخت شده» بطوری که از سایر نهادها درخواست پشتیبانی و همکاری شده است. به پیش‌بینی اشتری، تا پایان تعطیلات بیش از ۵۰ میلیون تردد جاده‌ای در کشور انجام خواهد شد.
آنگونه که آمارهای دولتی می‌گویند، تعداد مسافران نوروز از ۱۰ میلیون نفر عبور کرده و بسیاری از شهرها، اقامتگاه و هتل کافی برای اسکان مسافران ندارند. این کمبودها باعث اقامت در چادرها و سرگردانی مسافران شده است و فقدان زیرساخت‌های گردشگری و عدم تناسب آن را با تقاضای موجود نشان می‌دهد.
وزارت گردشگری اعلام داشته است که برای توزیع سفر و پرهیز از ازدحام جمعیت در هر استان شهرهای مکمل را معرفی کرده که بنا بر اعلام ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر در استان‌های پُرمسافر همچون فارس، بوشهر، هرمزگان، یزد، اصفهان و شهرهای شمالی ظرفیت اقامتگاه‌های رسمی تکمیل شده است و از اماکن اضطراری همچون مدارس، حسینیه‌ها و سالن‌های ورزشی برای اسکان مسافران نوروزی استفاده می‌شود.
عزت‌الله ضرغامی وزیر گردشگری می‌گوید، «تمام مراکز اقامتی ما در کشور پُر شده است و این نشان می‌دهد مردم پس از دو سال واقعا دنبال سفر بوده‌اند». به گفته‌ی او، بازدید از مراکز گردشگری مانند موزه‌ها ۴ برابر افزایش نشان داده که در تهران، استان فارس و اصفهان بیش از همه بوده است.
میراث فرهنگی و گردشگری تهران نیز اعلام کرده که میدان تجریش در شمال تهران پُرطرفدارترین مقصد برای گردشگران نوروز ۱۴۰۱ بوده و بیشترین مسافران نوروزی به میدان تجریش تهران رفته و از این منطقه شهر بازدید کرده‌اند.
بر اساس این آمار، تهران در مقام نخست مقصد گردشگری کشور قرار گرفته است. حجم مسافران تا حدی بالا بوده که از آغاز تعطیلات تا چهارم فروردین‌ماه تنها از یک مجموعه کاخ نیاوران، ۸ هزار نفر بازدید کرده‌اند!
استان فارس نیز میزبان نزدیک به ۲۳۳ هزار نفر بازدیدکننده بوده که در رتبه محبوب‌ترین استان برای گردشگران قرار گرفته است. سایر گزارش‌های منتشر شده نیز نشان می‌دهد که پس از تهران و فارس، استان اصفهان با ثبت بیش از ۹۹هزار گردشگر در جایگاه سوم قرار دارد. خراسان رضوی، خوزستان، کرمان، کرمانشاه، یزد، لرستان و همدان به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا دهم قرار گرفته‌اند.
به استناد آماری که درباره دو روز اول سال ۱۴۰۱ منتشر شده، آرامگاه حافظ پُربازدیدترین مرکز توریستی بوده و سپس دو مقصد گردشگری دیگر استان فارس یعنی آرامگاه سعدی و مجموعه تخت جمشید در رتبه‌های دوم و سوم قرار داشته‌اند. ضمن اینکه باغ فین کاشان، ارگ کریمخان شیراز، عمارت عالی‌قاپوی اصفهان، مجموعه سعدآباد تهران، مجموعه پاسارگاد، آرامگاه فردوسی در توس و باغ‌موزه چهلستون در اصفهان به ترتیب پرطرفدارترین مقاصد گردشگران بوده‌اند.
در این بین، ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی از ازدحام برخی بازدیدکنندگان در حریم محوطه تخت جمشید نیز منتشر شده است. پیش از این نیز، فیلمی از ورود بازدیدکنندگان به حافظیه شیراز نشان می‌داد که از حصارها بالا می‌رفتند تا وارد مجموعه شوند. عدم رسیدگی و بی‌توجهی مسئولان مجموعه باستانی تخت جمشید به کیفیت بازدیدها در حالیست که وزارت میراث فرهنگی مدعی استقرار ۱۵۰ نفر راهنما و مأمور در این میراث جهانی در طول تعطیلات نوروز بوده است.
کارشناسان میراث فرهنگی بر این باورند وزارت میراث فرهنگی تلاش می‌کند با ارائه آمار راهنمایان گردشگری در مجموعه‌های تاریخی و باستانی، فقدان فرهنگ گردشگری و بازدید از بناهای تاریخی را که یکی از وظایف این وزارتخانه است کتمان کند.
بر اساس بررسی میدانی در شهر ساحلی محمودآباد در استان مازندران قیمت اجاره یک واحد ویلای معمولی از حدود چهار میلیون تومان برای هر شب آغاز می شود و برای ویلاهای نیمه‌لوکس با موقعیت جغرافیایی خط ساحلی تا ۱۵ میلیون تومان برای یک شب بالا می‌رود.
گفته می‌شود، در و دیوارهای خانه‌ها و مغازه‌ها پُر از تبلیغ خانه‌های اجاره‌ای برای مسافران است و قیمت اجاره یک شب ویلا تا پنج میلیون تومان نیز رسیده؛ اجاره‌ی ویلای با استخر، تا شبی ۲۰ میلیون تومان هم بوده است.
رئیس کل موزه ملی ایران، تعداد بازدیدکنندگان در ۳ روز نخست نوروز ۱۴۰۱ را برابر تعداد کل بازدیدکنندگان نوروز سال گذشته اعلام کرد.#نوروز_۱۴۰۱ pic.twitter.com/EiVHfM5GKt
— خبرگزاری میراث آریا (@chtniran) March 25, 2022
جبرئیل نوکنده رئیس کل موزه ملی ایران از بازدید ۷ هزار و ۲۹۰ نفر از این موزه از ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ تا پایان سوم روز فروردین ۱۴۰۱ خبر داده که ۱۳۶ نفر آنان غیرایرانی بوده‌اند.
این آمار در حالی اعلام شده که پارسال این موزه فقط ۹ مهمان خارجی داشته است!
با اینکه این اعداد نشانه‌های خوبی از اشتیاق مردم برای گردشگری است اما مسافران تا رسیدن به مقاصد خود باید در جاده‌ها تردد می‌کردند که امسال نسبت به سال پیش بسیار افزایش داشته است و علاوه بر ایجاد راه‌بندان با انواع حوادث از جمله تصادفات رانندگی نیز همراه بوده است.
مهدی ولی‌پور رئیس سازمان امداد و نجات «هلال احمر» در گزارشی از وضعیت مسافران در جاده و سفرهای نوروزی امسال اعلام کرد که هفته اول تعطیلات یعنی از ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۰ تا چهارم فروردین‌ماه، به ۱۳ هزار و ۸۲۱ نفر امدادرسانی شده و ۸۴۵ نفر نیز از حوادث نجات یافته‌اند.
بر این مبنا، کمک‌رسانی به مسافران در این مدت به نسبت پارسال، افزایش ۷۲ درصدی تا امروز پنجم فروردین داشته که شامل یکهزار و ۳۵۰ مأموریت بوده است. بیشترین آمارهای امداد و نجات در این مدت در سه استان خوزستان با ۱۱۹ مورد، اصفهان با ۱۰۸ مورد و مازندران با ۹۷ مورد بوده است.
بنا بر اعلام سرپرست پلیس راهور، فقط در طول ۹ روز گذشته، ۳۹۰ نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند که عمده دلایل آن، سبقت غیرمجاز، انحراف و عدم توجه به جلو و رانندگی در نیمه شب تا شش صبح بوده است.
در عین حال فرمانده نیروی انتظامی تأکید کرده که با وجود افزایش ۱۸درصدی تصادفات جاده‌ای، آمار جانباختگان کاهش ۴۳درصدی داشته است!
در این بین، تعطیلات سال نو و مسافرت بسیاری از پزشکان و کادر درمان در مناطق محروم چون سیستان و بلوچستان باعث نگرانی بیماران و همچنین مسافران شده است. منابع محلی در زاهدان (دزآپ) می‌گویند، سه روز است که هیچ پزشکی در این منطقه وجود ندارد تا به بیماران و شهروندانی که در تصادفات جاده‌ای مصدوم می‌شوند، رسیدگی کند.
