افزایش فاجعه «کودک‌همسری» در پنج سال گذشته؛ مناطق محروم صدرنشین قانون ضدکودک و اجرای دستور رهبر نظام در «فرزندآوری»!

به استناد داده‌های مرکز آمار ایران، ۱۳۱ هزار کودک کمتر از ۱۵ سال، در پنج سال گذشته در ایران به عقد ازدواج درآورده شده‌اند.

به استناد داده‌های مرکز آمار ایران، ۱۳۱ هزار کودک کمتر از ۱۵ سال، در پنج سال گذشته در ایران توسط والدین و یا سرپرست‌های خود به عقد ازدواج درآورده شده‌اند. فقط در سال ۹۶، گزارش شده تعداد ۳۳۳۷۱ نفر از دخترانی که عقد شده‌اند، کمتر از ۱۵ سال داشتند. سال‌های بعد از آنهم وضعیت فجیعی در این زمینه برقرار بوده است؛ در سال‌های ۹۷.۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰، به ترتیب ۳۰۵۳۲ نفر، ۲۸۴۱۲ نفر، ۳۱۵۱۸ نفر، ۷۵۲۹ نفر کودکان دختر بی‌اختیار را پای سفره عقد نشانده‌اند.

در مواردی وضعیت برای پسران هم به همین منوال است. جدا از آنچه در روانشناسی «بلوغ» تعریف می‌شود و با وجود اینکه شرع و اسلام پسران زیر ۱۵ سال را کودک می‌داند اما طبق همین آمار، ازدواج ۴۲ پسر کمتر از ۱۵ سال در سال ۹۶ ثبت شده است. ۲۹ نفر، ۲۳ نفر، ۲۱ نفر و ۸ نفر هم مربوط به پسرانی از این رده سنی است که به ترتیب در سال‌های ۹۷.۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ عقد شده‌اند.

https://kayhan.london/1400/10/13/%d9%81%d8%a7%d8%ac%d8%b9%d9%87-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%e2%80%8c%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%9b-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%da%af%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%86

در شرایطی که حکومت جمهوری اسلامی به شدت بر رشد جمعیت و فرزندآوری تاکید می‌کند، فاجعه ازدواج‌ کودکان وقتی به بحرانی بزرگتر تبدیل می‌شود که این کودکان، پس از مدتی مجبور به ایفای نقش پدر و مادر می‌شوند.

مطابق با آمار اولیه شمار موالید سال ۱۴۰۰ در سازمان ثبت احوال (بر حسب سن مادر در زمان تولد)، در شش ماه و ۱۶ روز نخست سال ۱۴۰۰، تعداد ۷۹۱ کودک از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله متولد شدند. این یعنی نقش والد و تربیت کننده را کسانی به عهده می‌گیرند که خود هنوز در دنیای کودکی بسر می‌برند.

https://kayhan.london/1400/04/12/%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%e2%80%8c%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d8%a8%d8%a7%d8%b1%d9%87-%d9%82%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d9%86%db%8c-%da%af%d8%b1%d9%81%d8%aa-%d8%ac%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7

در این زمینه استان سیستان و بلوچستان با تولد ۱۲۷ پسر و ۱۲۱ دختر از مادران ۱۰ تا ۱۴ ساله طی سال ۱۴۰۰ در صدر این آمار قرار دارد. تازه باید توجه داشت که این آمار، متعلق به خانواده‌هایی است که امکان ثبت قانونی و دریافت شناسنامه داشته‌اند. بسیاری از تولدها اصلا ثبت نمی‌شود.

به این ترتیب معلوم نیست چند ازدواج و چند تولد حاصل از «کودک همسری» در واقعیت رخ داده چرا که بسیاری از مردم سیستان و بلوچستان سال‌هاست از بدیهی‌ترین حق خود یعنی داشتن شناسنامه و کارت شناسایی محروم‌اند.

https://kayhan.london/1400/09/01/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d9%87%d9%88%d9%84%d9%86%d8%a7%da%a9-%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%d8%a2%d9%85%d8%a7%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d8%b2-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9

پس از این استان، به ترتیب استان‌های خوزستان با تولد ۴۸ پسر و ۴۴ دختر، خراسان رضوی با تولد ۳۶ پسر و ۲۹ دختر قرار دارند. در رده‌های بعدی استان گلستان با تولد ۲۵ پسر و ۲۱ دختر، استان کرمان با تولد ۲۳ پسر و ۲۲ دختر قرار گرفته‌اند.

همچنین استان آذربایجان شرقی با تولد ۲۵ پسر و ۱۰ دختر در صدر آمار کودکانی است که از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله متولد شده‌اند. خراسان جنوبی با تولد یک پسر کمترین کودکان از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله را دارد. پس از آن، کهگیلویه و بویر احمد و قم هر کدام با تولد یک دختر و ایلام با تولد دو دختر، استان‌هایی هستند که کمترین کودکان از مادران ۱۰ تا ۱۴ساله در آنجا متولد شده‌اند.

https://kayhan.london/1400/06/02/%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%af%d9%87-%d9%88-%d9%86%db%8c%d9%85-%d8%af%d8%b1%d8%b5%d8%af%db%8c-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%e2%80%8c%d9%87%d9%85%d8%b3%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c

با نگاهی کوتاه می‌توان به این نتیجه رسید که استان‌های محروم کشور آمار ازدواج‌های زیر سن قانونی بیشتری را ثبت کرده‌اند. همچنین در بافت عشایری و سنتی مناطق مرزی به ویژه در غرب و جنوب کشور، ازدواج کودکان شایع‌تر است. در سنت بعضی عشایر، اعتقاد راسخی بر ازدواج زودهنگام دختران وجود دارد. اعتقاداتی که پیش از انقلاب اسلامی در ایران با قوانین به‌روز و حمایت از زن و کودک و خانواده مهار شده بود. برخی «قتل‌های ناموسی» که در جمهوری اسلامی قربانی می‌گیرد، یکی از پیامدهای ازدواج در سنین پایین است.

در این زمینه فعالان و کنشگران اجتماعی بسیاری تلاش کرده‌اند تا شرایط را برای کودکان قربانی ازدواج بهتر کنند اما از آنجا که حکومت جمهوری اسلامی خود مشوق ازدواج کودکان است و حتا با قوانین ارتجاعی از آن پشتیبانی نیز می‌کند، این تلاش‌ها از نظر حقوقی به جایی نمی‌رسند و نمی‌توانند پشتوانه قانونی پیدا کنند.

مثلا وقتی موضوع «قطعنامه منع ازدواج کودکان کمیته حقوق بشر سازمان ملل» مطرح شد، حکومت ایران پیوستن به این قطعنامه را رد کرد، چون برخی نمایندگان وقت مجلس شورای اسلامی معتقد بودند، مجبورند با پذیرفتن آن، ازدواج‌های زیر ۱۸ سال را متوقف کنند و این خلاف قانون نظام و شرع اسلام است.

هرچند که مجلس شورای اسلامی و نمایندگانش تاثیری در رد یا قبول این تصمیمات ندارند و مراجع شیعه هستند که نمی‌گذارند قانون مربوط به ازدواج کودکان اصلاح شود. منتقدان به ازدواج کودکان می‌گویند، افراد زیر ۱۸ سال که اجازه گرفتن گواهینامه و شرکت در انتخابات را ندارند، چرا می‌توانند توسط والدین و یا سرپرست‌های خود به عقد ازدواج درآورده شوند؟!

https://kayhan.london/1400/05/01/%d8%af%d8%b1-%d8%b3%d8%a7%db%8c%d9%87%e2%80%8c%db%8c-%d9%85%d8%b2%d8%ae%d8%b1%d9%81%d8%a7%d8%aa-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%aa%d9%86-%da%a9%d9%88%d8%af%da%a9%e2%80%8c%d9%87%d9%85%d8%b3

در وضعیتی که آمارهای طلاق بطور محسوسی افزایش یافته و شمار ازدواج به شدت کاهش پیدا کرده، قوانین جمهوری اسلامی کودکان زیر ۱۵ سال را قربانی ازدواج تحمیلی می‌کند تا سیاست فرزندآوری و رشد جمعیت به دستور رهبر جمهوری اسلامی پیش برده شود.

پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودکان ازدواج کودکان را به شدت محکوم کرده و غیرحقوقی می‌داند. این پیمان‌نامه، افراد زیر ۱۸ سال را در رده کودک تعریف می‌کند. اما مقامات حکومت جمهوری اسلامی می‌گویند منع ازدواج در سن ۹ سالگی برای دختران و ۱۵ سالگی برای پسران را مطابق با شرع می‌داند و آن را قانونی کرده است.

تا قبل از روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی، سن رسمی ازدواج در ایران، ۱۸ سال برای دختران و ۲۰ سال برای پسران تعیین شده بود. با تاکید بر اینکه در صورت گواهی دادگاه، دختران زیر سن قانونی هم می‌توانند ازدواج کنند. این قانون در سال ۱۳۵۷ به دستور روح‌الله خمینی لغو و تا سال ۷۹ «نکاح قبل از بلوغ به شرط رعایت مصلحت توسط ولی طفل» جایز شناخته شد.

در هر حال پس از مباحثاتی بر اساس تعریف سن بلوغِ کودکان دختر و پسر در شرع، سرانجام در سال ۱۳۸۱ مجلس شورای اسلامی وقت حداقل سن قانونی برای ازدواج  دختران را به ۱۳ سال خورشیدی و برای پسران به ۱۵ سال خورشیدی تغییر داد ولی با اینهمه ازدواج کودکان زیر ۱۳ و ۱۵ سال منع نشد بلکه به اجازه «ولی» و «رعایت مصلحت» و «تشخیص دادگاه صالح» سپرده شد! واقعیت موجود از جمله بر اساس گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که هم قانون ضد حقوق کودک و هم راهی که قانونگذاران اسلامی باز کرده‌اند، دوران کودکی و نوجوانی هزاران دختر و پسر را با پیامدهای فاجعه‌بار از آنها  می‌رباید.