انتقاد از حمایتِ سکوت در مورد آزار جنسی زنان در سینمای ایران؛ ادعای قوه‌ قضاییه: زنان چون آسیب‌پذیرند در سینما از آنان حفاظت شود!

انتشار بیانیه‌ اعتراض ۳۰۰ سینماگر در برابر خشونت و آزار جنسی در سینمای ایران با انتقادها و حمایت‌های متعددی مواجه شده است. در این میان، معاون امور بین‌المللی قوه‌ قضاییه خواستار تصویب لایحه حمایت از زنان برای جلوگیری از خشونت و آزار بیشتر زنان شده است! این قوه خود از سرکوبگران زنان و حقوق آنهاست!

انتشار بیانیه‌ی جمعی ۳۰۰ سینماگر زن در اعتراض به خشونت و آزار جنسی در سینمای جمهوری اسلامی تا کنون بازتاب‌هایی شامل انتقاد و حمایت‌ داشته است.

کاظم غریب‌آبادی معاون امور بین‌الملل قوه‌ قضاییه و دبیر ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی در واکنش به این بیانیه گفته است: «از زنان باید به دلیل اینکه بیشتر در معرض آسیب‌پذیری قرار دارند، در عرصه هنر و به ویژه سینما حمایت و محافظت شود.»

غریب‌آبادی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهادهای صنفی حوزه سینما خواست تا «ساز و کارهایی را طراحی کنند که زنان بتوانند بدون دغدغه در حوزه سینما فعالیت کنند و چنانچه با هرگونه خشونتی مواجه شدند، فورا به آن رسیدگی شود.»

دبیر ستاد حقوق بشر همچنین نسبت به تصویب لایحه صیانت، کرامت و تأمین امنیت زنان در برابر خشونت توسط مجلس شورای اسلامی ابراز امیدواری کرده است.

https://kayhan.london/1401/01/12/%d8%a7%d8%b9%d8%aa%d8%b1%d8%a7%d8%b6-%d8%a8%db%8c%d8%b4-%d8%a7%d8%b2-%db%b3%db%b0%db%b0-%d8%b3%db%8c%d9%86%d9%85%d8%a7%da%af%d8%b1-%d8%b2%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%87

با وجود این، هنوز هیچ اقدام جدی در راستای بررسی افشاگری سمیه میرشمسی برنامه‌ریز و دستیار کارگردان نسبت به آزار جنسی و تعرض یک بازیگر مرد در پشت صحنه فیلمبرداری یک اثر سینمایی از طریق راه‌های قانونی و توسط قوه‌ قضاییه به عمل نیامده است.

در این بین، بیانیه‌ی ۳۰۰ زن سینماگر واکنش بسیار تُندی از سوی چیستا یثربی نویسنده و کارگردان تئاتر به همراه داشته است که امضأکنندگان بیانیه را «یک مشت دروغگوی ترسو و موقعیت‌طلب» خطاب کرده که پیشتر در واکنش به افشاگری او در مورد فساد اخلاقی در سینما به او گفته بودند، «خفه شو»!

آنگونه که از محتوای سخنان یثربی در پست اینستاگرام وی برمی‌آید، او اشاره به یکی از زنان سینماگر اعضای خانه سینما دارد که به تازگی به دلیل ابتلا به کرونا درگذشت.

یثربی امضاکنندگان بیانیه‌ی اعتراض به آزار جنسی را متهم کرد که «شما صیغه شدید! معشوقه‌ی یکروزه و یکساعته شدید! جایزه‌ی فجر گرفتید؛ به عنوان خانم با وقار، متین و خوش‌حجاب سینما از شما یاد شد! روحتان و جسمتان را فروختید و مرا مجنون جلوه دادید و پولدار شدید!»

آنطور که یثربی توضیح داده، بی‌توجهی هم‌صنفی‌هایش به اعتراض او باعث بروز بیماری‌های حاد در وی و مصرف دارو شده است. او خطاب به سینماگران زن معترض گفت: «همه همه چیز را می‌دانند. حالا بیانیه می‌دهید و لیدر و رهبر جنبش #خشونت_علیه_زنان هم شده‌اید؟ شما که اول از همه، مرا بایکوت و تهدید کردید خانم‌ها!»

این کارگردان و نویسنده تئاتر و سینما همچنین گفته است: «پیشکسوت‌تان فرمود: ساکت شو چیستا! در هر صنفی پیش می‌آید. برای ما هم پیش آمده! جایی نگفتیم و رشد کردیم! من اما خفه نشدم! نوشتم، رمان، نمایشنامه، فیلمنامه، مصاحبه کردم و شما ویرانم کردید! همه جا، رد پای این وحشت بود.»

این  منتقد و مترجم در ادامه گفته است: «فکر کردید حرف‌هایتان یادم رفته است؟ من هرگز  چیزی را فراموش نمی‌کنم، حتی رنگ سرخ لباس شما را در آن روز نحس! مگر پانزده سال پیش به من نگفتید: چیستا خفه شو! در هر شغلی پیش می‌آید.ممنوع‌الکارت می‌کند! او وصل است! قدرت دارد، تو نه! من یکجا گفتم. مصاحبه کردم و جواب دادم به یکی از همین مامان‌های همیشه صیغه‌شوی خانواده براندازِ خانه سینما که خدایش ببخشد.»

کارگردان نمایش «جنایت و مکافات» اضافه کرده: «بعد؛ در اوج ناباوری ممنوع‌الکار شدم! و شما فیلم ساختید؛ فیلم بازی کردید؛ جایزه فجر گرفتید! به عنوان خانم‌های با وقار و متین سینما از شما یاد شد، در حالی که صیغه بودید!»

نویسنده «رمان شیدا» ادامه داده است: «تن‌فروشی؛ روح‌فروشی؛ و بایکوت یک زن تنهای مظلوم که به خاطر بی‌پناهی و آینده‌ی فرزندش مجبور به سکوت شد و پنیک تنفسی گرفت!من یکبار مُرده‌ام. مُرده دیگر از هیچ چیز نمی‌ترسد!فراموش نکنید! پانزده سال با وحشت، پنیک، ممنوع‌الکاری و فشار مالی و روحی زندگی کردم. یک‌تنه با همه‌ی آنها که وصل بودند جنگیدم؛ بی‌محابا ! اما جسم و روحم را نفروختم! از شرفم دفاع کردم. فقط خدا به شما رحم کند. با آن سکوت عمدی‌تان! مشارکت در ظلم یا انکار آن، خودِ ظلم است. شما که می‌دانید؛ همه شریک جرمید. می‌خندم؛ فقط به شما باید خندید! تاریخ به شما رحم کند.»

صدف طاهریان بازیگر سابق و مُدل کنونی ساکن امارات متحده نیز در یک لایو اینستاگرام از صادرکنندگان بیانیه اعتراضی به آزار جنسی انتقاد کرده و گفته است که زمان افشاگری خودش نسبت به فساد در سینمای ایران پشت او نایستاده‌اند و حالا که موضوع برای خودشان رخ داده، لب به سخن گشوده‌اند.

او در این لایو گفت که زنان سینما دل او را شکسته‌اند و او در تمام طول این سال‌ها به تنهایی بار افشاگری‌اش را به دوش کشیده است.

در همین ارتباط ترانه علیدوستی از بازیگران امضاکننده این بیانیه نیز از سکوت برخی سینماگران در برابر این بیانیه و عدم همراهی‌شان انتقاده کرده است. او در گفتگو با تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی گفته است: «تعداد بی‌شمار این روایت‌ها و اینکه تکرارشونده هستند، وضعیت خیلی وحشتناکی را از نظر من به وجود آورده و به دنبال آن سکوت هولناک همکاران عزیز من در سینمای‌مان خیلی ما را شگفت‌زده کرده است.»

علیدوستی همچنین افزوده: «همکارانم باید این مسائل را پیگیری می‌کردند. یا حتی در ابتدایی‌ترین شکلش افرادی را که نامشان به عنوان خشونت‌گر و آزارگر آورده شده بود را کمی پاسخگو می‌کردند. نه اینکه با بی‌اعتنایی مطلق به این روایت‌ها… این انسان‌ها هنوز کارشان، زندگی‌شان، اعتبارشان، بروبیایشان، همه چی بجا باشد و هیچکس اگر مرتکب چنین کاری شده، اصلاً هزینه‌ای ندهد. این بیانیه برای همه کسانی که مصلحت‌اندیشی باعث شد که طرف حق را نگیرند، پیام ویژه‌ای داشت: این وضعیت دیگر نمی‌تواند ادامه پیدا کند.»

البته معلوم نیست منظور ترانه علیدوستی از «همکاران عزیز من در سینمای‌مان» و «ما» که «شگفت‌زده» شده‌اند چه کسانی هستند و آیا «این روایت‌ها» به تازگی و همزمان با امضای این بیانیه به گوش وی رسیده و خودش پیشتر هیچکدام از زنان آزاردیده و یا تن داده به خشونت جنسی و مردان سینمای جمهوری اسلامی را که «وصل» هستند نمی‌شناسد؟

بیانیه‌ بیش از سیصد سینماگر زن در ایران به تازگی در واکنش به افشاگری سمیه میرشمسی دستیار کارگردان در یک پروژه‌ سینمایی منتشر شده که در آن به خشونت جنسی علیه زنان در سینمای جمهوری اسلامی اعتراض شده است. امضاکنندگان این بیانیه که ترانه علیدوستی نیز جزو آنهاست، خواهان تشکیل یک کمیته مشترک برای رسیدگی به این خشونت‌ها شده‌اند.

گفتنی است که خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی از جمله فارس و نورنیوز و دیگر رسانه‌های «وصل» به دستگاه‌های مخلتف قدرت نیز پست اینستاگرامی چیستا یثربی و سخنان ترانه علیدوستی را بازتاب داده‌اند.

موضوع قابل تاملی که بطور موازی با بحث آزار از سوی مردان مطرح می‌شود، حضور برخی زنان سودجو است که این جنبش‌ها را مصادره به مطلوب می‌کنند. زنانی که در فکر رسیدن به جایگاهی بهتر اتفاقا با ایجاد رابطه، سعی در جلب رضایت مردان داشته‌اند و زمانی که به هدف خود نرسیدند، خود را در لباس قربانی جا زده‌اند.