عدم توافق میان دولت جو بایدن و تهران برای خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی آمریکا مذاکرات اتمی را بیش از پیش با مشکل روبرو کرده بطوری که در بنبست درجا میزند.
«انبیسی نیوز» در گزارشی که ۱۶ آوریل (۲۷ فروردین) منتشر شده مینویسد در دوران دونالد ترامپ بیش از هزار تحریم علیه جمهوری اسلامی اعمال شد، اما از میان آنها قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی آمریکا به راستی یک «قرص زهرآلود*» واقعی بود. تاکتیکی که اکنون اختلاف بر سر آن، مذاکرات اتمی برای «احیای برجام» را به بنبست کشانده است.
یک منبع آگاه به «انبیسی نیوز» میگوید دولت بایدن در ازای تضمینهایی از سوی جمهوری اسلامی مبنی بر کنار گذاشتن «انتقام سخت» از مقامات آمریکا در تلافی ترور قاسم سلیمانی حاضر شده است سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را از فهرست سازمانهای ترویستی آمریکا حذف کند اما رژیم ایران این پیشنهاد را رد کرده و حدود دو هفته پیش با یک پیشنهاد متقابل پاسخ داده است. جزئیات این پیشنهاد هنوز مشخص نیست.
منابع آگاه گفتند که دولت بایدن هنوز بطور رسمی به پیشنهاد متقابل حکومت ایران پاسخ نداده است.
علی واعظ از اندیشکده گروه بینالمللی بحران که موافق معامله دولت بایدن با رژیم ایران است میگوید، «شکی نیست که این تله ترامپ برای بایدن بوده است… طنز اینجاست که بنبست کنونی عمداً توسط دولت ترامپ پیشاپیش تدارک دیده شد تا جانشین خود را دقیقاً در همینجایی که الان هست قرار دهد.»
اما ریچارد گلدبرگ مشاور ارشد بنیاد «دفاع از دموکراسیها» (FDD) که از مخالفان معامله اتمی با رژیم ایران است میگوید: «انگیزه اعمال تحریمهای مضاعف علیه سپاه پاسداران و سایر نهادها در ابتدا از سوی کنگره بود آنهم قبل از اینکه دولت ترامپ آمریکا را از برجام خارج کند.»
در سال ۲۰۱۵ وقتی در دولت باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا توافق اتمی انجام شد، مقامات دولتی گفتند که ایالات متحده اختیار اعمال تحریمهای غیرمرتبط با برنامه هستهای ایران، از جمله هدف قرار دادن سازمانهایی را که از تروریسم حمایت میکنند، حفظ خواهد کرد. در سال ۲۰۱۷ قانونگذاران هر دو حزب از قانونی حمایت کردند که تحریمهای جدیدی را علیه رژیم ایران وضع میکرد و بسترهای اقدام ترامپ برای تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را فراهم کرد. مقامات دولت اوباما در آن زمان با این قانون مخالفت کردند و هشدار دادند که این قانون میتواند زیربنای توافق هستهای ۲۰۱۵ را تضعیف کند.
ریچارد گلدبرگ توضیح میدهد، «مشکل مهمتر اینست که دولت اوباما خود را مصمم نشان میداد که هیچ چیز نمیتواند مانع از اعمال تحریمهای تروریسم، موشکی و حقوق بشر توسط ایالات متحده شود.»
«انبیسی نیوز» مینویسد مسئله اصلی برای خارج کردن سپاه پاسداران از فهرست تروریستی، پیامدهای سیاسی داخلی برای دولت کنونی آمریکا از این اقدام است. به ویژه آنکه یک پیام منفی نیز برای متحدان آمریکا در خلیج فارس دارد.
یک مقام کنونی ایالات متحده و دو منبع آگاه از این موضوع میگویند که دولت بایدن آماده نیست نامگذاری تروریسم را از سپاه پاسداران بدون ارائه چیزی با ارزش مشابه از سوی رژیم ایران، لغو کند. پیش از این، جمهوری اسلامی ایران پیشنهادهای آمریکا را برای مذاکره درباره برنامه موشکی و اقدامات خرابکارانهی آن در خاورمیانه رد کرده بود.
از دیدگاه واشنگتن، وضعیت سپاه پاسداران ربطی به توافق هستهای ندارد و از این رو رژیم ایران را ملزم میداند تا در مورد موضوعات دیگر امتیاز بدهد.
در این میان، چندین ماه است که دولت بایدن مرتب هشدار میدهد زمان برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای رو به اتمام است و ایالات متحده نمیتواند بدون نتیجه مرتب در مذاکره باشد. برخلاف اظهارات علنی مقامات آمریکا درباره خطر شکست مذاکرات هستهای اما علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی ادعا کرده این مذاکرات «به خوبی پیش میرود.»
https://kayhan.london/1400/12/01/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C
هانری روم معاون رئیس تحقیقات و تحلیلگر ایران در گروه اوراسیا، یک شرکت مشاوره و تحلیل خطرات سیاسی، معتقد است «جمهوری اسلامی مطمئن است که قدرت مذاکره قوی دارد و میتواند امتیازات بیشتری از غرب بگیرد.» او میگوید در ایران به این باور رسیدهاند که تا حد زیادی اقتصاد خود را تثبیت کردهاند و حالا و بیوقفه برنامههای اتمی را پیش میبرند! زمامداران جمهوری اسلامی در این مرحله اصلاً ناامید نیستند و سعی میکنند از فضای موجود به نفع خودشان استفاده کنند تا ببینند با توجه به جنگ در شرق اروپا و کمبود انرژی و بالا رفتن قیمت نفت در نهایت چه چیز به دست میآورند.
کریم سجادپور کارشناس ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی میگوید به نظر نمیرسد جمهوری اسلامی ایران فشاری برای سازش بیشتر احساس کند. ضمن اینکه مقامات ایران دلیلی نمیبینند که فکر کنند دولت بایدن جدی عمل میکند.
مذاکرات اتمی بیش از یک ماه است که متوقف شده و مشخص نیست چه زمانی از سرگرفته میشود اما نباید فراموش کرد که جریانی قدرتمند در داخل جمهوری اسلامی مخالف احیای برجام است و آن را به ضرر منافع نظام میداند.
*تاکتیک «قرص زهرآلود» عمدتا در تجارت و سرمایهگذاری به کار میرود که بر اساس آن یک شرکت با در پیش گرفتن این تاکتیک، خود را برای خریداران احتمالی از مقبولیت میاندازد تا موقعیت موجود را در برابر آنها حفظ کند. منشأ این مفهوم به بازجویی در زندان باز میگردد.