ماکسیم رزنیک یک سیاستمدار مخالف پوتین در سن پترزبورگ میگوید، این حق غرب است که شخصیتهای فرهنگی و ورزشکاران روسیه را که از موضعگیری علیه جنگ امتناع میکنند، تحریم کند. همه ما در هر موقعیتی که باشیم مسئول این جنگ هستیم و کسانی که علیه این جنگ اعتراض میکنند نباید مجازات شوند.
وی با بیان اینکه «یکی از دوستانم میگوید جرأت رفتن به تظاهرات ضد جنگ را ندارد» میگوید «در عوض، او نیمههای شب از خواب بلند میشود و چرخ اتومبیلهایی را که با حرف z (نماد حمایت از جنگ نیروهای نظامی روسیه در اوکراین) خود را آذین بستهاند پنچر میکند. این تلاش ضدفاشیستی اوست.» ماکسیم رزنیک میگوید اکنون مهم این است که همه هر کاری میتوانند برای توقف جنگ انجام دهند.
چهارشنبه ۲۰ آوریل، ساعت سه بعد از ظهر، ماکسیم رزنیک* را راهی زندان میکنند. در این روز دادگاه منطقهای در سن پترزبورگ حکم او را به دلیل داشتن ماری جوانا تایید خواهد کرد. اتهامی ساختگی که در اساس به خاطر انتقاد سرسختانه او از رژیم پوتین است. از زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرده، رزنیک یکی از معدود سیاستمداران روسیه است که به صراحت عملیات به اصطلاح ویژه را «جنگ» خوانده است.
وی میگوید «وضعیت من نمیتواند از این بدتر شود، بنابراین از هیچ چیز برای خودم نمیترسم. آنچه در حال حاضر مهم است مبارزه بین خیر و شرّ در اوکراین است. پوتین خودِ خودِ اهریمن است.» رزنیک میافزاید هر کاری که او در اوکراین به نام روسیه انجام میدهد کاملاً اهریمنی است.
ماکسیم رزنیک یکی از مشهورترین سیاستمداران اپوزیسیون در سن پترزبورگ، در حال حاضر تنها دو ساعت در روز اجازه دارد در فضای باز حرکت کند. او در حبس خانگی است و از خروج از جزیره زادگاهش در رودخانه «نوا» در سنت پترزبورگ منع شده است.
وقتی روی نیمکت پارک همدیگر را میبینیم، او نه ناامید است و نه بدبین. بلکه برعکس؛ میگوید: «همانطور که یکی از آشنایانم نوشت: پوتین با این جنگ به خود شلیک کرده. او به عنوان رئیس جمهور از این مخمصه بیرون نخواهد آمد. اینکه او اکنون به شدت خطرناک است به این دلیل است که بطور مرگباری تیر خورده و زخمی شده. روسیه اقتصادی ندارد که بتوان از آن صحبت کرد و ارتش به اصطلاح قدرتمند ما ثابت کرده که قدرتش دروغ و ببر کاغذی بوده است. پوتین متوجه این حقیقت شده که گوشش را بریدهاند و میداند حالا نمیتواند حتی به نزدیکترین حلقه به خودش اعتماد کند.»
رزنیک ادامه میدهد «بیهوده نیست که ولادیسلاو سورکوف [بوق تبلیغاتی کرملین] و چند تن از مقامات ارشد FSB [سازمان امنیت روسیه] زندانی شدهاند.
وی میافزاید «این جنگ با شکست روسیه به پایان خواهد رسید و به گمان من جهان غرب تلاش خواهد کرد تا سلاحهای هستهای ما را از بین ببرد.»
ماکسیم رزنیک یکی از معدود شخصیتهای روسیه است که از دستور پوتین برای نام بردن از جنگ روسیه علیه اوکراین به عنوان «عملیات ویژه» خودداری میکند.
رزنیک پیشتر در سخنرانی دفاعی خود در دادگاه منطقهای در سن پترزبورگ گفته بود: «فاشیسم فاشیسم است، جنگ جنگ است، آزار و اذیت آزار و اذیت است و پوتین یک دیکتاتور است.»
ماکسیم رزنیک یکی از اعضای شورای شهر سن پترزبورگ از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ بود و جزو نیروهای اپوزیسیون به شمار میرود و در سال ۲۰۲۰ با تغییر قانون اساسی به سود ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین که به وی اجازه میدهد تا سال ۲۰۳۶ در قدرت بماند مخالفت کرد.
در یک ویدئوی معروف از سال ۲۰۲۰ او از مردم روسیه میخواهد که «به آخرین دیکتاتور روسیه نه بگویند.» وی تأکید میکند «من به مردم روسیه باور دارم. آنها تنها کسانی هستند که میتوانند از حقوق خود نگهبانی کنند.»
از او میپرسم امروز گفته میشود که ۷۶ درصد از ساکنان روسیه میگویند که از جنگ در اوکراین حمایت میکنند؛ آیا هنوز به مردم روسیه باور دارید؟ ماکسیم رزنیک پاسخ میدهد: «بله دارم. من به درستی میدانم که این رقم صحیح نیست. من در حصر خانگی هستم و تمام روز را در خانه نشستهام و وقتی این آمارگیری انجام میشد، با من تماس گرفتند. از کارمندی که تماس گرفت پرسیدم چند نفر از مصاحبهکنندهها از پاسخگویی امتناع میکنند و او گفت از هر ۱۰ نفر ۹ نفر تلفن را قطع میکنند!»
رزنیک در عین حال آگاه است که دیگر نمیتوان جنگ اوکراین را فقط جنگِ پوتین نامید و توضیح میدهد «بعد از فجایع بوچا اسم این جنگ دیگر جنگ پوتین نیست. این سربازان ما بودند که تجاوز کردند و کشتند.» او تصریح میکند که آنها مجبور خواهند شد پاسخگوی آنچه باشند که مرتکب شدهاند.
در دیدار ما در پارک، وی برای نشان دادن همبستگی با اوکراین، دستبند آبی و زرد به مچ دست خود دارد. او معتقد است که دیگر «صحبت بر سر تقصیر و مسئولیت همگانی ما در روسیه است.»
این مورخ دانشگاهی میگوید «آنچه اکنون در اوکراین اتفاق میافتد اجتنابناپذیر نبود. از آن میشد جلوگیری کرد. اینکه این اتفاق نیفتاد، حاصل این است که همه ما چگونه عمل کردیم. از این نظر همه ما مقصریم. اما این بدان معنا نیست که همه ما به یک شکل عمل کردیم. من میدانم کسانی که بیشترین تلاش را برای متوقف کردن پوتین انجام دادهاند، بیشترین احساس گناه را نیز دارند، به عنوان مثال، من مطمئن هستم که ناوالنی اینگونه احساسی دارد. در حالی که بسیاری دیگر که وسطباز بوده و سعی کردهاند بطور همزمان روی دو صندلی بنشینند خود را بیگناه میدانند!»
رزنیک شکستی تلخ برای روسیه در جنگ پیشبینی میکند. به گفتهی وی، سپس یک فرآیند دشوار در راه خواهد بود؛ «همان فرآیندی که آلمان پس از جنگ جهانی دوم طی کرد نیز در انتظار ماست…»
و می افزاید «ما باید کشورمان را از این شرّ پاک کنیم. ما نمیتوانیم طوری رفتار کنیم که گویی فقط اشتباهی مرتکب شدیم و حالا همه چیز مانند گذشته ادامه خواهد داشت. نه! چنین نخواهد بود! ولی شوربختانه ما باید با آن زندگی کنیم. این یک نقطه عطف برای روسیه خواهد بود. پوتین یک دیوانه فاشیست است، و آنچه پس از این جنگ در انتظار روسیه است، نازیزدایی و نظامیزدایی از روسیه است.»
ماکسیم رزنیک آگاهانه از اصطلاحات خود پوتین برای آنچه روسیه مدعیست با اوکراین باید انجام داد، استفاده میکند.
او در مورد تحریمها از جمله ورزش و ورزشکاران روسیه میگوید «ورزشکاران روسی را تحریم کنیم؟ فکر میکنم درست است. همه ما بخشی از این سیستم هستیم. همه ورزشکاران و فرهنگیان مسئول هستند. وقتی شرّ با خیر میجنگد، نمیتوانید کنار بمانید و بگویید به هیچکدام تعلق ندارید! اما ورزشکاران و فرهنگیان معترض به جنگ باید اجازه حضور در مسابقات بینالمللی را داشته باشند.»
پس از ۴۵ دقیقه گفتگو، ماکسیم رزنیک مجبور شد پیاده به خانه برگردد. در راه خانه، برج ۴۶۲ متری شیشهای و کروم گازپروم را میبینیم که در آنسوی آب در چشمانداز دیده میشود. رزنیک و صدها شهروند دیگر پترزبورگ تا آخرین لحظه جنگیدند که شرکت دولتی گاز روسیه اجازه نداشته باشد سنت پترزبورگ تاریخی را با ساختمانی که آنها آن را یک بنا برای پز دادن میدانند، لکهدار کند. اما موفق نشدند.
با این حال، رزنیک نمیخواهد که برج در روزی که رژیم پوتین از بین رفته است نیز تخریب شود. میگوید «میخواهم بماند تا یادگاری از آز و خودخواهی و جنون باشد.»
*ماکسیم رزنیک متولد ۱۹۷۴ در استان لنینگراد مورخ دانشآموخته در دانشگاه ایالتی سنت پترزبورگ است. او یکی از بنیانگذاران سازمان جوانان حزب لیبرال سوسیال جابلوکو در اوایل دهه ۱۹۹۰ است و مقاماتی را در این حزب داشت و در سال ۲۰۱۲ به دلیل مسائل شخصی از این حزب خارج شد. رزنیک از ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ عضو شورای شهر سن پترزبورگ بود. وی در حال حاضر استاد تاریخ در یک دانشکده است.
*منبع: وبسایت خبرهای روز سوئد
*ترجمه و تنظیم: فرامرز نوروزی