محاصره یک شهر یکی از قدیمی‌ترین استراتژی‌های نظامی و جنگ است. نوعی جنگ است که هم بدوی و هم وحشیانه است. در این استراتژی ضعیف‌ترین و نیازمندترین افراد بیشترین ضربه را می‌خورند.
محاصره مداوم شهر بندری ماریوپل در جنوب اوکراین آخرین نمونه از یکسری پرونده‌های مشابه پایان‌ناپذیر و غم‌انگیز در طول تاریخ جهان است. از ترویا که در شعر باستانی اودیسه روایت شده و محاصره قسطنطنیه در سال ۱۴۵۳ تا جنگ جهانی دوم در نیمه قرن بیستم و جنگ‌های بالکان در آخرین سال‌های همان قرن.
ارتش مهاجم شریان‌های ورودی شهر را قطع می‌کند، همزمان با بمباران و به توپ بستن شهر، واردات کالاهای ضروری مانند غذا و دارو را متوقف می‌کند. نتیجه این وحشیگری ویرانگر است: قحطی، بیماری‌های همه‌گیر، کشتار غیرنظامیان بی‌دفاع.
در تاریخ معاصر، محاصره سارایوو توسط سربازان صرب را به یاد داریم. این محاصره در مارس ۱۹۹۲ آغاز شد و تقریباً چهار سال به طول انجامید همراه با بی‌رحمی تمام‌عیار علیه غیرنظامیان: بمباران صف‌های نان و بازار، شکار غیرنظامیان توسط تک‌تیراندازان مستقر در ساختمان‌های چندین طبقه خالی.
۲۰ سال بعد، در سال۲۰۱۲، نیروهای دولتی سوریه محاصره بخش شرقی شهر حلب را که در دست مخالفان رژیم بشار اسد بود، آغاز کردند. در پاییز ۲۰۱۵ زمانی که روسیه در کنار رژیم اسد وارد جنگ شد، حملات هوایی گسترده‌تری آغاز شد. در مرحله نهایی نبرد در سال ۲۰۱۶، ۱۳۰۰۰ بمب بر روی ۲۵۰۰۰ نفر باقیمانده در شرق حلب فرود آمد. در عین حال، تخلیه غیرنظامیان هم توسط نیروهای دولتی و هم از سوی گروه‌های شورشیان مسلح با مشکل مواجه شد.
و اکنون ماریوپل! پس از۵۷ روز محاصره توسط ارتش روسیه، این شهر بندری نسبتاً مرفه به یک سرزمین بایر آخرزمانی تبدیل شده که در آن پیکر انسان‌ها در خیابان‌ها افتاده و می‌پوسد.
اکنون در رسانه‌های مختلف مقایسه‌هایی بین ماریوپل امروز و لنینگراد در طول جنگ جهانی دوم می‌شود. لنینگراد یا سن پترزبورگ کنونی، نزدیک به ۹۰۰ روز، از سپتامبر ۱۹۴۱ تا ژانویه ۱۹۴۴، توسط نیروهای آلمان نازی در محاصره قرار داشت.
در آنزمان، نزدیک به یک میلیون نفر از ساکنان شهر از گرسنگی جان باختند. غذا نبود و مردم لنینگراد حیوانات خانگی خود و در بدترین حالت مردگان را می‌خوردند.
آن محاصره ضدانسانی سنگ‌بنای تاریخ‌نگاری اتحاد جماهیر شوروی و بعداً روسیه در مورد جنگ جهانی دوم شد. یادآور ظلم غیرقابل تصور و همچنین توانایی انسان برای تحمل تقریباً هر چیزی.
در اتحاد جماهیر شوروی پس از جنگ، داستان محاصره برای اهداف دیگری نیز کاربرد تبلیغاتی پیدا کرد. ۹۰۰ روز محاصره لنینگراد کافی بود برای منحرف کردن توجه مردم از قتل عام و آزار و اذیتی که در شوروی در جریان بود و استالین رهبر وقت این کشور، مقصر و مسئول آن بود.
برادر بزرگتر رئیس جمهور فعلی، ولادیمیر پوتین، در جریان محاصره لنینگراد توسط آلمان در کودکی درگذشت. اما وقتی پوتین به لنینگراد اشاره می‌کند، بازتاب هیچ اندوه شخصی درباره این تراژدی در وی دیده نمی‌شود.
هنگامی که پوتین در ۱۸ مارس ۲۰۲۲ از استادیوم لوژنیکی در مسکو جمعیت عظیمی از مردم را خطاب قرار داد، تحریم‌های اقتصادی غرب علیه روسیه را با بی‌شرمی تمام «محاصره» خواند و آن را با محاصره لنینگراد مقایسه کرد! آیا به راستی مردم ماریوپل که توسط ارتش تحت فرماندهی پوتین محاصره شده‌اند، بی‌ارزش‌تر از مردم لنینگراد هستند؟!
*منبع: وبسایت خبرهای روز سوئد
*ترجمه و تنظیم: فرامرز نوروزی
