علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از زایمان موفقت‌آمیز «ایران» یوزپلنگ پارک ملی توران خبر داد که سه نوزاد به دنیا آورده و همگی سالم هستند.
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از به دنیا آمدن سه توله یوز در پارک ملی توران در سمنان خبر داد و گفت که حال مادر و توله‌ها «فعلا طبیعی» است و «تحت مراقبت‌های ویژه بعدی قرار دارند».
یوزها در هر بارداری دو تا شش توله به دنیا می‌آورند. یوزهای ماده و نر پارک ملی توران با نام‌های «ایران» و «فیروز» پس از جفتگیری، صاحب توله شده‌اند.
امیر عبدوس مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان بهمن‌ماه پارسال گفته بود، جفتگیری این یوزها پس از ۲۲ ماه معاشرت اگر موفقت‌آمیز باشد، اوایل اردیبهشت‌ماه باید منتظر تولد توله‌هایشان بود.
اکنون به گفته‌ی سلاجقه، این اولین زایمان یوز آسیایی در اسارت است و با توجه به شرایط فیزیکی گونه و عدم توانایی در زایمان طبیعی، با نظر دامپزشکان مشاور و دامپزشک معتمد سازمان، نسبت به انجام زایمان «سزارین صحرایی» اقدام شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین اعلام داشت، این زایمان با حضور یک گروه دامپزشکی از یک هفته گذشته و بررسی شبانه‌روزی رفتارهای یوز مادر انجام شده است.
طبق اعلام سازمان محیط زیست، با توجه به حضور تیم دامپزشکی مجرب، سه توله یوز ایرانی در این زایمان سزارین صحرایی، سالم متولد شدند.
سلاجقه ابراز امیدواری کرده «با حفظ این توله‌ها، افزایش جمعیت یوزپلنگ را در شرایط اسارت و سپس در شرایط نیمه اسارت داشته باشیم که کمک بزرگی به حفظ ژن این گونه‌ی در خطر انقراض است.»
رئیس سازمان محیط زیست یوزهای مشاهده شده در ایران را «کمتر از ۲۰ قلاده یوز» عنوان داشت که در ۷ استان سمنان، کرمان، یزد خراسان‌های رضوی، شمالی و جنوبی که زیستگاه اصلی یوزهاست، مشاهده شده‌اند.
او اضافه کرد: «هرچند این فرایند به نوبه خود برای حفظ این گونه‌ی مهم ازنظر ژنتیکی بسیار اهمیت دارد اما در کنار این اقدام، همچنان اولویت کاری سازمان حفاظت محیط زیست برنامه‌ریزی برای پایش و حفاظت از زیستگاه‌های طبیعی یوز در کشور است.»
ایران، ماده پوزپلنگی است که سال ۱۳۹۸ از قاچاقچیان حیات وحش گرفته و به پارک پردیسان تهران منتقل شد و همانجا به زندگی در اسارت ادامه داد تا اینکه اواسط فروردین ۱۳۹۹ از پارک پردیسان تهران به پایگاه پشتیبان ۷۰۰ هکتاری در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود منتقل شد.
این یوزپلنگ برای جفتگیری با فیروز یوزپلنگ نر ۱۲/۵ ساله به توران انتقال داده شد. فیروز سال ۱۳۹۱ در منطقه توران شناسایی شده بود و با وجود مخالفت‌ها اوایل سال ۱۴۰۰ برای جفتگیری از زیستگاه‌اش زنده‌گیری شد.
اکنون سازمان محیط زیست با انتشار تصاویری از سه توله یوز مدعی است این دو یوز جفتگیری موفقیت‌آمیزی داشته‌اند. پیشتر کارشناسان امیدوار به توله‌آوری این دو در سال گذشته بودند و مشکل عدم تجربه‌ی یوز ماده و خشونت مهارناشده‌ی یوز نر بود.
یوزپلنگ آسیایی یکی از نادرترین و تهدیدشده‌ترین گربه‌سانان جهان است و در بالاترین طبقه حفاظتی فهرست حیات وحش یعنی در رده‌ی «در آستانه انقراض» جای گرفته است. با کاهش شدید جمعیت و از دست رفتن نسبت جنسی این گربه‌سان در زیستگاه‌های جنوبی ایران (پناهگاه حیات وحش نایبندان و دره انجیر)، امید به افزایش جمعیت این گونه‌ها در زیستگاه‌های شمالی ایران می‌رود.
کارشناسان معتقدند، در حال حاضر فقط در پارک ملی توران و پناهگاه حیات وحش میاندشت زادآوری یوزپلنگ ثبت شده است. از نیمه دهه ۸۰ تا آخرین روزهای دهه ۹۰ در پارک پردیسان تهران، سه یوزپلنگ آسیایی با نام‌های کوشکی، دلبر و ایران در شرایط نیمه‌اسارت بودند و از اواخر اسفند ۱۳۹۹ فیروز، یوزپلنگ نر وحشی با روش زنده‌گیری سیستماتیک، به منطقه‌ی تکثیر در شرایط نیمه‌اسارت پارک ملی توران انتقال داده شد.
سه توله یوز در حالی به جمعیت یوزهای ایران اضافه شده که کارشناسان و فعالان برای افزایش جمعیت این گونه حیات وحش با اتهامات واهی نظیر «جاسوسی برای بیگانگان» در حال گذراندن حبس تعزیزی تا ۱۰ سال هستند!
