شهنام اشتری مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی هشدار داده است، جنگلهای ارسباران در معرض تهدیدهای مختلف است، علاوه بر نگرانی از آتشسوزی، احتمال گسترش آفت پروانه دُم قهوهای نیز وجود دارد.
شهنام اشتری مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی در هفته «زمین پاک» از وخامت وضعیت جنگلهای ارسبالان خبر داد که به صورت سالانه در معرض تهدیدهای مختلف قرار دارند.
به گفتهی او، جنگلهای ارسباران علاوه بر اینکه نگرانی از آتشسوزیشان وجود دارد، در معرض «آفت پروانه دُم قهوهای» نیز هستند، بطوری که سال گذشته شیوع این آفت موجب شد تا شورای مدیریت بحران تشکیل و اقدامات لازم انجام شود.
آتشسوزی عمدی و غیرعمدی نیز همواره از تهدیدهای جدی جنگلهای ارسباران بوده و اکنون با افزایش روند خشکسالیها، به گفتهی مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی، «امکان احیای مجدد جنگلهای ارسباران به آسانی امکانپذیر نیست، با اینکه نمیتوانیم هر متر از جنگلهای ارسباران که تخریب شده را احیا کنیم باید حداقل وضعیت موجود را حفظ نماییم.»
اشتری بر ضرورت پیشگیری از وقوع آتشسوزی در جنگلهای ارسباران و ارائه آموزشهای همگانی برای حفاظت از محیط زیست قرهداغ تأکید کرده و گفته که این عرصه نیازمند تأمین تجهیزات اطفای حریق نیز هست.
به گفتهی او، تقویت زیرساختها برای حفظ این اراضی جنگلی در کنار آموزش و پیشگیری از وقوع آتشسوزی، «تأمین تجهیزات اطفای حریق در منطقهی ارسباران میتواند با اقدام بهموقع نیروها منجر به حداقل رساندن تخریبهای ناشی از آتشسوزی در جنگلهای ارسباران شود.»
این در حالیست که مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجانشرقی میگوید، پایگاه اطفای حریق جنگلهای ارسباران با وجود کمبود تجهیزات «آمادگی برای اطفای حریق را دارد!»
کمبود تجهیزات اطفای حریق در جنگلها از جمله ارسباران با وجود درخواستهای متعدد فعالان محیط زیست همچنان وجود دارد. در آخرین آتشسوزی جنگلهای ارسباران در امردادماه ۱۴۰۰، نبود تجهیزات و ارسال نکردن هلیکوپتر باعث شد تا این جنگلها در شهرستان کلیبر و روستای بابایلی و قاسم کندی بطور گسترده در آتش بسوزند.
مقامات مسئول محیط زیست منطقه گفتند، هلیکوپترها دچار نقص فنی هستند و امکان استفاده از آنها نیست. نبود تجهیزات ابتدایی مانند آتشکوب در روستاهای ارسباران تا حدی جدیست که با هر آتشسوزی تجهیزات موجود نیز از بین میروند و حتی بیل و آتشکوب هم در منطقه پیدا نمیشود. برای نمونه، شهرستان خداآفرین در آتشسوزیهای پارسال ۱۵ دستگاه دمنده آتش داشت ولی هیچکدام بنزین نداشتند!
طبق اعلام سازمان جنگلها و مراتع، ۱۴ میلیون هکتار جنگل در ایران وجود دارد که دو میلیون هکتار مساحت آن در جنگلهای هیرکانی و شمال و ۱۲ هکتار دیگر در رویشگاههای زاگرسی، ایران- تورانی، ارسباران و خلیج فارس عمانی پراکنده هستند.
کارشناسان معتقدند، تغییر کاربری اراضی، جادهکشیهای غیراصولی، خطوط انتقال نفت، آب و برق غیراصولی، تبدیل چوب به ذغال و برداشتهای غیرقانونی برای تامین نیازهای چوبی کشور، فقر معیشتی جوامع محلی اطراف رویشگاههای جنگلی، فشار بیش از حد دام، هجوم آفات، ریزگردها و آتشسوزی اصلیترین دلایل حال بد، جنگلها به ویژه در سالهای اخیر هستند.
وضعیت چنان وخیم است که گفته میشود روزی ۱۳ آتشسوزی در جنگلهای کل ایران رخ میدهد اما سهم جنگلها از نابودی با صدمات دیگر روشن نیست.