رئیس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی اعلام کرد، ایران وارد یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله شده که از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و ما اکنون آثار این دوره خشکسالی را مشاهده میکنیم.
علیرضا شهیدی رئیس سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی، از وارد شدن ایران به یک دوره خشکسالی ۳۰ ساله خبر داده با این تأکید که این تغییرات مربوط به چندسال گذشته نیست و از حدود ۲۰ سال پیش شروع شده و اکنون آثار این دوره خشکسالی مشاهده میشود.
رئیس سازمان زمینشناسی برخلاف آنچه مقامات دولتی تظاهر میکنند، تأیید کرده که تنها ۳۰ درصد منشأ گرد و غبارها در ایران خارجی است و «۷۰درصد دیگر منشأ داخلی دارد.»
او گفته است: «پیش از این تا گرد و غباری بلندمی شد بطور کلی گفته میشد منشأ خارجی دارد، اما در گرد و غبار اخیر که اکثر استانها را هم درگیر کرد مشاهده شد قسمت اعظم گرد و غبار موجود در هوا منشأ داخلی داشت.»
توضیحات او درباره کانونهای گرد و غبار در حاشیه شهر تهران، حاکی از گسترش کانونهای تولید گرد و غبار از فرودگاه تهران تا بخشهایی از شهریار است که پایتخت را به نوعی تصرف کرده تا حدی که «این باعث میشود گرد و غبار به راحتی بلند شده و زندگی مردم را تحت تأثیر قرار دهد.»
رئیس سازمان زمینشناسی با اشاره به دروغپردازیها در مورد ورود به دوره «ترسالی» گفت: «در گذشته برخیها تا مقداری بارندگی زیاد میشد میگفتند «نه ما دوره خشکسالی بلندمدت نداریم و ترسالیها این نظریه را که ایران در دوره خشکسالی ۳۰ ساله است را نقض میکند»، در صورتی که میبینیم در برخی سالها یک مقدار بارندگیها بیشتر بوده اما این دلیل بر این نیست که دوره ترسالی آغاز شده باشد.»
شهیدی بر قرار گرفتن ایران در «سیکل خشکسالی» تأکید کرد که «سال به سال هم اثرهای این خشکسالی بیشتر نمایان میشود.»
بر این مبنا، استفاده بیش از حد مجاز از آبخوانها از سال ۱۳۷۰ در کنار این خشکسالی موجب آغاز منفی شدن تراز آب شد، «از آن زمان تا سال ۱۳۷۸ که جمعیت به ۶۰ میلیون نفر رسید تراز منفی آبخوانها به منفی ۲۰ میلیارد مترمکعب رسید.»
به گفتهی معاون وزیر صنعت و معدن، «در سال ۱۳۹۸ با جمعیت حدود ۸۰ میلیون نفری این تراز منفی به حدود ۱۳۴ میلیارد مترمکعب رسید و این در حالی است که مصرف سالیانه ۱۰۰ میلیارد مترمکعبی داریم و این نشان از آن دارد که ایران سال به سال در حال خشکتر شدن است.»
با وجود بحران جدی بیآبی، شهیدی «ورشکستگی آب» را رد کرده و معتقد است: «ما هنوز با مدیریت درست منابع آبی- چه سطحی و چه زیرزمینی- میتوانیم این دوره خشک را پشت سر بگذاریم، هرچند پیشبینیها نشان میدهد تا سال ۲۰۳۰ ایران جزو یکی از کشورهای پرتنش آبی خواهد بود.»
رئیس سازمان زمینشناسی از وجود تنش آبی نیز خبر داد و گفت: «در حال حاضر نیز این تنش آبی در کشور دیده میشود، گاهی اوقات شاهدیم بین روستاها و شهرهای مختلف تنش ایجاد میشود هرچند موقتی است اما وجود دارد، یا اینکه در بحث انتقال آب که کار درستی هم نیست و از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر این تنشها اتفاق میافتد.»
علیرضا شهیدی صمن مخالفت با انتقال آب حوضهای گفته است «انتقال آب بین حوضهای به هیچ عنوان توصیه نمیشود مگر برای شرب که شاید توجیه داشته باشد، اما اینکه آب را برای مصارف کشاورزی از یک حوضه آبریز به حوضه آبریز دیگر انتقال دهیم با توجه به اینکه بازدهی کشاورزیمان خوب نیست، به معنای نابودی و هدررفت آب است.»
به گفتهی او، دخالت در حوضههای آبریز «آن تعادلی را که در هزارههای گذشته به وجود آمده بوده و هر جا با یک سیستمی پیش میرفت» دستخوش تغییرات کوچک و سپس بزرگ میکند و «کشاورز فکر کند آب زیاد است و شروع به کاشت برنج میکند و این مسئله بعدها با بروز خشکسالی، بحرانزا خواهد بود.»
رئیس سازمان زمینشناسی گفت: «چرخه آب، چرخه پیچیدهای است که به تازگی هم تغییرات اقلیمی به آن اضافه شده است که سبب شده کشورمان با توجه به اینکه بین ۶۰ تا ۶۵ درصد آن در اقلیم خشک و نیمهخشک و بیابانی قرار دارد، تغییر اقلیم اثر خود را در این زمینه نمایان کرده است.»
علیرضا شهیدی مدیریت آب در پاکستان را ستود ولی درباره مدیریت در ایران گفت: «در کشور هیچ سازمان و نهادی نیست که محاسبه کند چه مقدار تغییر اقلیم تأثیرگذار بوده است؟ در کشورمان با وجود سازمانهای تخصصی زیاد اما هرکدام به صورت جزایری جداگانه عمل میکنند، در حالی که نیازمند یک مدیریت واحد هستیم.»
رئیس سازمان زمینشناسی بحرانهایی را که در ایران اتفاق میافتد دارای دو منشأ جوّی و زمینی دانسته که «جوّیها مربوط به سازمان هواشناسی است و زمینیها هم مربوط به سازمان زمینشناسی، اما در عمل این دو سازمان که هر دو حاکمیتی هم هستند زیاد در برخی موارد ورود نمیکنند.»
شهیدی افزود: «این یک مشکل مدیریتی است که امیدواریم با حضور رئیس جدید سازمان مدیریت بحران این اتفاقها کمتر شده و بتوان به صورت متمرکز در مخاطرات کارهای بهتری انجام داد.»
او نیز مانند رئیس سازمان محیط زیست نسبت به افزایش مهاجرت ناشی از خشکسالی هشدار داد: «هر جا که آب نباشد حیات نیست و حیات هم که نباشد مکان و زیستگاهی هم نباشد و این موجب شده که برخی درباره آن صحبت کنند و آن بحث مهاجرت است و خالی شدن بخشهایی از کشور از سکنه است که به لحاظ امنیتی هم میتواند تاثیرهای بدی داشته باشد.»
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت بر اساس شنیدهها افزود: «از تعدادی از استانهای شرقی و جنوبی کشور حدود ۶۰۰ هزار نفر مهاجرت داشتند به شمال، و در کل جهان هم مهاجرت به سمت شمال در حال اتفاق افتادن است و هرچه آب کمتر باشد زمین خشکتر خواهد شد و خشکتر شدن زمین باعث میشود که در گذشته اگر در قسمتی بادی میوزید حدود ۴۰ تا ۵۰ کیلومتر خاک بلندمی شد اما الان با کوچکترین تغییر جوّی خاک به هوا برخیزد.»