انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا سه‌شنبه ۱۱ ماه مه (۲۱ اردیبهشت) برای دومین بار در یک سال گذشته به تهران سفر کرد و با مقامات جمهوری اسلامی از جمله علی باقری کنی معاون وزیر خارجه رژیم ولایت فقیه دیدار و در مورد «حل اختلافات باقیمانده در مذاکرات» گفتگو کرد.
جزئیات گفتگوهای مورا با مقامات جمهوری اسلامی منتشر نشده اما جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آن را «آخرین تیر ترکش» برای نجات برجام خوانده بود.
همزمان با سفر معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی دو شهروند فرانسوی را بازداشت کرد. برخی منابع گزارش دادند سیسیل کوهل مسئول روابط بین‌الملل فدراسیون ملی کار آموزشی و فرهنگی (FNEC FP-FO) و همسرش که عضو همین فدراسیون است دو فردی هستند که دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی آنها را بازداشت کرده‌اند.
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در اطلاعیه‌ای ادعا کرد این دو نفر «مأمور حرفه‌ای و متخصص ایجاد شورش» بودند که «با هدف اجرای طرحی ترکیبی از روش‌های نوین نرم و سخت به ایران اعزام شدند.»
برخی منابع می‌گویند یکی از مسائلی که در این سفر مورا با مقامات جمهوری اسلامی مطرح کرده، بازداشت شهروندان خارجی در ایران و همچنین اعلام خبر اجرای حکم دکتر احمدرضا جلالی پزشک و پژوهشگر ایرانی- سوئدی است. کاظم غریب‌آبادی معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه جمهوری اسلامی ادعا کرده «اطلاعاتی که احمدرضا جلالی به موساد داد باعث ترور دو دانشمند هسته‌ای شد.»
پیشتر روزنامه «وال‌استریت ژورنال» به نقل از دیپلمات‌های غربی گزارش داده بود مورا در سفر به تهران پیشنهاد خواهد داد تا برای دستیابی به توافق اتمی و خروج مذاکرات از بن‌بست جمهوری اسلامی «فعلاً» از خواست خود برای خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست تروریستی آمریکا صرف نظر کند.
جیم ریش سناتور جمهور‌یخواه آمریکا می‌گوید «دستگیری شهروندان اروپایی در ایران همزمان با سفر انریکه مورا به تهران، میخ آخر به تابوت هر توافق بد با ایران است.» او تأکید کرد: «با توجه به ادامه تجاوزگری‌های جمهوری اسلامی، اتحادیه اروپا باید بپذیرد که [رژیم] ایران طرف قابل اعتمادی نیست.»
رویداد مهم دیگر که همزمان با سفر انریکه مورا به تهران همچنان در جریان است، اعتراضات تازه به گرانی‌ها و اعتراضات صنفی علیه شرایط موجود است. در ماه‌های اخیر شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تحلیلگران اقتصادی نسبت به شروع اعتراضات به خاطر نارضایتی مردم از حکومت به ویژه مسائل اقتصادی هشدار داده‌اند. اتفاقاً در محتوای اطلاعیه‌ای که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در مورد دلیل بازداشت دو شهروند اروپایی صادر کرده چند بار ادعا شده است که آنها برای «شبکه‌سازی و سازماندهی اعتراضات در ایران مأموریت داشتند» که از یکسو نشان می‌دهد جمهوری اسلامی تا چه اندازه نگران تداوم اعتراضات است و از سوی دیگر بر اساس این ادعای مضحک امنیتی‌های حکومت، با دستگیری این «دو نفر» می‌بایست اصلا اعتراضی انجام نشود!
اینهمه در حالیست که دولت ابراهیم رئیسی «قاضی مرگ» قرار بود «حامی مستضعفان» باشد اما گرانی‌ها سرسام‌آور کمر مردم به ویژه اقشار کم‌درآمد را شکسته است. جمهوری اسلامی در وضعیتی گیر افتاده است که چشم‌انداز ادامه تحریم‌ها یک بحران امنیتی داخلی برای آن به شمار می‌آورد و آنچه مقامات «تاب‌آوری مردم» می‌نامند با افزایش قیمت کالاهای اساسی و مواد خوراکی در ایران به شدت شکننده شده است.
سفر مورا به تهران به درخواست مقامات تهران بود
پایگاه خبری المانیتور گزارش داد همزمان با سفر مورا به تهران برایان مک کئون معاون وزیر خارجه آمریکا به دوحه رفته است. مورا پیش از سفر به تهران ابتدا به دوحه رفت. مشخص نیست آیا ایندو با هم دیدار داشته‌اند یا نه اما شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر در روزهای آینده قرار است به تهران سفر کند.
انریکه مورا در هواپیما وقتی از دوحه عازم تهران بود به خبرنگار المانیتور گفته «حامل پیام از واشنگتن به مقامات جمهوری اسلامی نیست و از سوی مقامات ایرانی دعوت شده تا به آنچه آنها پیشنهاد می‌دهند و اینکه آیا ممکن است چیزی برای ارائه داشته باشند گوش کند.»
مورا درباره موضوع خروج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا و لغو تحریم‌های آمریکا تاکید کرد: «مقامات آمریکایی به صراحت گفته‌اند که فعلاً قصد این کار را ندارند.»
ابراهیم عزیزی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی با اشاره به سفر مورا به تهران گفت «جمهوری اسلامی بر روی اصول راهبردی خود ایستاده است بنابراین رفت و آمدها موجب کوتاه آمدن ایران از مواضع اصولی خود نخواهد شد.»
🟡 اهواز
۲۱اردیبهشت ۱۴۰۱#اهواز#اعتراضات_مردمی #گرانی #نظام_ناکارآمد🌐 اینستاگرامhttps://t.co/VGOHPXDCpZ
🌐توییترhttps://t.co/k6pV6vuY3P
🌐فیسبوک https://t.co/tsQQRuwFdW
🌐تلگرامhttps://t.co/P3IcwxWApa
🔆 برای #کیهان_شما_کیهان_لندن رویدادها فقط «خبر» نیستند. pic.twitter.com/GhhoPrSqNy
— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) May 12, 2022
اکراه آمریکا از توافق
روزنامه دولتی «ایران» در گزارشی با اشاره به سفر مورا به تهران می‌نویسد دولت بایدن نسبت به «احیای برجام» بی‌رغبت شده است. این روزنامه که حامی سیاست‌های دولت رئیسی است تحلیل کرده که «دولت آمریکا از نهایی کردن مذاکرات اکراه دارد» در حالی که اروپایی‌ها به نفت ایران نیاز دارند و به دنبال آن هستند که هرچه سریع‌تر توافق شود.
روزنامه ایران می‌نویسد «برخلاف اروپا که نگران افزایش قیمت نفت است و در نتیجه بازگشت آمریکا به برجام و ورود بیشتر نفت ایران در انتظار کاهش قیمت این کالای اساسی در غرب است، آمریکا عجله‌ای در این مورد نداشته و احتمالاً با تداوم این وضعیت از وارد آوردن ضربه به اروپا و چین استقبال می‌نماید… زیرا خود یکی از تولیدکنندگان عمده نفت است و افزایش قیمت نفت فرصتی در اختیار این کشور می‌گذارد تا بتواند استخراج نفت پرهزینه خود را افزایش دهد و از این منظر رونقی اقتصادی نیز برای خود ایجاد نماید.»
روزنامه «جوان» وابسته به سپاه پاسداران نیز در گزارشی آمریکا را متهم به چانه‌زنی برای زیاده‌خواهی کرده و می‌نویسد «کارشکنی‌های آمریکا در روند مذاکرات احیای برجام باعث شده حتی حوصله اروپایی‌ها که خودشان یک سر بازی مانع‌تراشی بوده‌اند هم سر برود.»
مقامات قطر و عمان برای میانجیگیری بین مقامات جمهوری اسلامی و غرب آغاز کردند. این در حالیست که اساساً نقش اتحادیه اروپا در مذاکرات اتمی وین میانجیگری و هماهنگ‌کننده بین تهران و واشنگتن بود اما پس از یک سال مذاکره در دولت ابراهیم رئیسی و بیش از دو سال مذاکره در دولت حسن روحانی امیدها به احیای برجام کمتر شده است.
زمامداران جمهوری اسلامی از پیامدهای اعتراضات خیابانی به ویژه تأثیر آن در روابط خارجی تهران با غربی‌ها به خصوص در مورد برجام کاملاً آگاهند. اوایل دی‌ماه ۱۳۹۷ حسن روحانی در سخنانی در مجلس شورای اسلامی گفت اعتراضات مردم در دی‌ماه سال ۹۶ موجب شد آمریکا دچار «برداشت غلط و تصور ناروا» از جمهوری اسلامی شود و از برجام خارج شد. در دو مقطع دیگر دیگر همزمان با چانه‌زنی‌های تیم عراقچی در وین با غربی‌ها اعتراضات «تیر و مرداد ۹۷» و «آبان ۹۸» که ریشه در نارضایتی از حکومت به ویژه در بُعد اقتصادی داشت مذاکرات را مختل کرد.
در همین ارتباط حسام‌الدین آشنا مشاور امنیتی رسانه‌ای دولت روحانی گفت «روحانی پس از اعتراضات دی‌ماه ۹۶ که دلیل آن اعتراض به وضعیت معیشتی بود دیگر آدم قبل از دی‌ماه ۹۶ نبود و نگران کلیت نظام شد.»
در این میان وقتی نفتالی بنت نخست وزیر اسرائیل آشکار می‌گوید که کشورش برای جلوگیری از برنامه‌های اتمی و تهدیدات موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی روی نارضایتی مردم و اعتراضات آنها علیه رژیم ایران حساب باز کرده، مقامات تهران بیش از پیش نگران می‌شوند. به ویژه آنکه بخشی از موانع کلیدی برای توافق اتمی با غرب، سختگیری‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی است که مقامات تهران آن را از چشم اسرائیل و اسناد و مدارکی که در اختیار این نهاد قرار داده است می‌بینند.
