اصغر فرهادی کارگردان سینما در جمهوری اسلامی و برنده دو جایزه اسکار، ادعای سرقت هنری آخرین فیلم‌اش «قهرمان» را روز سه‌شنبه در فستیوال فیلم کن تکذیب کرد.
تکذیب فرهادی در حالیست که در قرار نهایی دادسرا نیز آمده که از مستند «دوسر بُرد، دو سرباخت» بیش از ۴۰ مقطع موثر و جریان‌ساز در فیلم فرهادی برداشت شده است.
اصغر فرهادی کارگردان سینما و عضو هیئت داوران هفتاد و پنجمین فستیوال فیلم کن در جریان کنفرانس مطبوعاتی هیئت داوران، در پاسخ به پرسش یک روزنامه‌نگار دانمارکی، اتهام سرقت هنری از مستند «دوسر بُرد، دو سرباخت» را که قرار دادرسی آن ماه گذشته صادر شد تکذیب کرد.
موضوع سرقت هنری از مستندی ساخته آزاده مسیح‌زاده که دانش‌آموخته کارگاه فرهادی بوده، پس از چندی با مصاحبه مسیح‌زاده، ابعاد بین‌المللی و رسانه‌ای پیدا کرد و اکنون فرهادی در فستیوال فیلم کن برای اولین بار بطور عمومی درباره آن صحبت و آن را به شدت تکذیب کرده است.
برنده دو جایزه اسکار گفت: «فکر می‌کنم موضوع بدون شک روشن خواهد شد و متاسفم که اینقدر احساس بد به وجود آورده است.»
اصغر فرهادی که با استفاده از امکاناتی که در جمهوری اسلامی در اختیار وی قرار گرفت، به فیلمسازی و کارگردانی روی آورده، گفت که هم این مستند و هم فیلم او بر اساس یک داستان واقعی است که در رسانه‌ها پوشش داده شده و بنابراین مشمول قانون کپی‌رایت نمی‌شود. او به خبرنگاران گفت: «یک اتفاقی که قبلاً افتاده است، متعلق به حوزه عمومی است. این موضوع در مقاله‌ای در یکی از روزنامه‌های مشهور ایران منتشر شده که هر کسی با یک جستجوی ساده در گوگل می‌تواند آن را پیدا کند.»
فرهادی افزود: «هر کسی می‌تواند تفسیر خود را از این داستان داشته باشد. فیلم قهرمان یک تعبیر است، درست مانند این مستند و بحثی در مورد حق کپی‌رایت اصلا وجود ندارد.»
این عضو هیئت داوران فستیوال فیلم کن همچنین گفته که از تهیه‌کنندگان فرانسوی فیلم خواستار تعیین اعتبار یا سهمی از درآمد فیلم برای آزاده مسیح‌زاده شده که امتناع آنان را به دنبال داشته است.
فرهادی همچنین گفت که به احترام آزاده مسیح‌زاده درخواست کرده که در تیتراژ پایان فیلم از ایشان تشکر شود ولی او این را نخواسته است.
قوه قضاییه ماه گذشته «قرار جلب به دادرسی» علیه این کارگردان سرشناس جمهوری اسلامی را صادر کرده و قرار است دادگاهی برای بررسی این پرونده تشکیل شود.
این کارگردان سینما از آغاز رسیدگی به این پرونده ابراز بی‌اطلاعی کرد ولی با تأکید بر اینکه پرونده توسط «مراجع مذهبی» در حال بررسی است و برای آن یک هیئت منصفه در نظر گرفته می‌شود گفت که قطعا یک فرآیند بسیار طولانی است.
تکیه فرهادی بر اینکه این پرونده توسط «مراجع مذهبی» بررسی می‌شود آنهم در حالی که بازپرس پرونده یک آخوند و جمهوری اسلامی که وی با استفاده از امکانات آن که در اختیار هر کسی نیست، فیلم ساخته، اساسا یک نظام مذهبی است، از این نظر قابل توجه است که به نظر می‌رسد وی تلاش می‌کند با حساسیت همراه با خشم و انزجاری که در افکار عمومی نسبت به نظام و آخوندها وجود دارد، این شکایت و بررسی احتمالی آن را ناعادلانه و نادرست نشان دهد!
در پی تکذیب سرقت هنری توسط فرهادی در فستیوال کن، آزاده مسیح‌زاده شاکی پرونده صفحه‌ای از قرار نهایی دادرسی را به زبان فارسی و انگلیسی انتشار داد که در آن آمده است اصغر فرهادی از «مستندی بر اساس تلاش‌ها و اقدامات خانم مسیح‌زاده در تهیه و تدوین مستند دو سر برد، دو سر باخت مصروف داشته است، بهره‌برداری نموده است و از آن مستند به عنوان یک منبع و ارجاع استفاده نموده است.»
ذر این استوری اینستاگرامی همچنین آمده است «استفاده آقای فرهادی از حد اقتباس و برش‌هایی از یک رویداد گذشته تا جایی که بخش اعظم و عمده فیلمنامه قهرمان (از حیث محتوا و نه از حیث فنی و تکنیکال) از مستند تهیه شده توسط خانم مسیح‌زاده وام گرفته است، چراکه در بررسی موارد تشابه و هم‌سانی محتوای هر دو اثر این مسئله به وضوع مشخص است که آقای فرهادی بیش از ۴۰ مورد، مقطع موثر و جریان‌ساز در فیلم قهرمان را از جزئیات و تلاش‌ها و پژوهش‌های مصرانه و شبانه‌روزی خانم مسیح‌زاده استفاده نموده است.»
الکساندر مالت-گای، تهیه‌کننده «قهرمان» پیشتر گفته بود که مطمئن است این شکایت از سوی دادگاه رد خواهد شد.
اصغر فرهادی در کنفرانس مطبوعاتی هیئت داوران هفتاد و پنجمین فستیوال کن نیز به موضوع اعتراضات جاری مردم در شهرهای مختلف ایران اشاره کرد و گفت: «خوشحالم که عضو هیات دوران کن هستم. اما این خوشحالی عمیقی نیست. با توجه به اتفاقاتی که این روزها در کشورم رخ می‌دهد خیلی از ایرانی‌ها اصلا نمی‌توانند واقعا خوشحال باشند و شما حتما باید در مورد فشارهای اقتصادی و سیاسی که مردمم از سر می‌گذرانند، ناامیدی و افقی که برای مردم روشن نیست، شنیده باشید.»
او گفت: «برای کشوری با چنین گذشته باشکوهی… زندگی در زمان حال آنقدر فاجعه‌آمیز… لذت مرا از بین می‌برد! بسیاری از ایرانیان در حال حاضر نمی‌توانند شادی را تجربه کنند.»
فرهادی که با حمایت فستیوال فیلم کن اکنون یکی از اعضای هیئت داوران است، تلاش می‌کند تا حیثیت هنری خود را که در سطح بین‌المللی با اتهام سرقت هنری خدشه‌دار شده، بازیابد. از سوی دیگر، این کارگردان پس از انتقادهای گسترده به همکاری‌اش با یک بازیگر وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سکوت‌اش در قبال فشارهای اقتصادی و سیاسی در ایران، در دوره گذشته کن، امسال مجبور شد خیلی کوتاه به وقایع روز ایران و اعتراضات مردم اشاره کند آنهم با این مضمون که «زندگی فاجعه‌آمیز در حال حاضر» باعث شده که «لذت» وی از بین برود!
ونسان لندون بازیگر ایتالیایی ریاست هیئت داوران امسال را بر عهده دارد و در کنار فرهادی، دیپیکا پادوکونه، ربکا هال، ژاسمین ترینکا، جف نیکولز، نائومی راپاس، یواخیم تریر، لج لی هشت عضو هیئت داوران این دوره هستند.
امسال هیئت داوران ۲۱ فیلم را مورد بررسی قرار می‌دهد که «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی (کارگردان ایرانی- سوئدی) و «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی از سینماگران ایرانی نیز در بین این آثار هستند.
