در پی افزایش چند صد برابری قیمتها، سوء تغذیه کودکان و سقوط طبقه متوسط به زیر خط فقر، معاون وزیر آموزش و پرورش از تخصیص بودجهای برای «تغذیه رایگان» در مدارس خبر داده که البته هنوز پرداخت نشده است.
بسیاری از کارشناسان بهداشت در مورد سوء تغذیه کودکان ناشی از افزایش قیمتها و وخامت شرایط اقتصادی هشدار دادهاند که با حذف نسبی گوشت در سفره غذایی و دریافت آهن و روی و همچنین کاهش شدید مصرف لبنیات، رشد قدی و سیستم ایمنی کودکان دچار خدشه و مشکل خواهد شد.
گفته میشود، مجلس شورای اسلامی بودجهای را برای تغذیه رایگان دانشآموزان در نظر گرفته که پس از دو سال شیوع کرونا و تعطیلی مدارس، سرنوشت بودجههای تخصیص یافته به آن نیز روشن نشد.
قاسم احمدی لاشکی معاون وزیر آموزش و پرورش امروز به رسانهها گفته که مجلس برای تغذیه رایگان دانشآموزان یکهزار و ۱۵۰ میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته است.
این بودجه برای تغذیه رایگان ۱۵ میلیون و ۶۱۳ هزار دانشآموز در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ در حالی تخصیص یافته که بطور کلی به این وزارتخانه «۵ هزار میلیارد تومان» پرداخت شده است.
در آشفتهبازار افزایش لحظهای قیمتها در ایران، تخصیص یارانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومانی آنهم برای ضعیفترین طبقات جامعه که با هزینه اجاره مسکن، تامین معاش خانواده و انواع بیماریها درگیرند، بسیار بیمقدار است. ضمن اینکه تغذیه دانشآموزان در مناطق به شدت محروم، عمدتا تنها وابسته به تعذیه در مدرسه بوده و این امر به ویژه در دوران شیوع کرونا و تعطیلی مدارس خود را بیش از پیش نشان داد.
یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش اوایل اردیبهشتماه از راهاندازی دوباره طرح «بسته امنیتغذایی دانشآموزان» به صورت آزمایشی از مهرماه امسال خبر داد که پنج میلیون دانشآموز در استان سیستان و بلوچستان و حاشیه استان البرز را پوشش خواهد داد.
صادق ستاریفرد معاون تربیتبدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش، پیش از این گفته بود که بعد از ماه رمضان تغذیه رایگان را در یکی از استانها به عنوان «پایلوت» برای دانشآموزان خواهند داشت تا از مهرماه سال تحصیلی آینده از محل هدفمندی یارانهها اعتباری پیشبینی شود و با کمک «ستاد اجرایی فرمان امام» و خیّرین، درصدی از دانشآموزان محروم را که توان تامین وعده غذایی را ندارند، پوشش دهند.
اتفاقی که تا این لحظه هیچ خبری از آن نیست و اگرچه مدتهاست از وعده این مسئول میگذرد، هیچ استانی حتی به عنوان «پایلوت» از این طرح بهرهمند نشدهاند. هرچند در صورت اجرا باید دید، مجریان طرح تغذیه رایگان با افزایش افسارگسیخته قیمت لبنیات و سایر اقلام خوراکی، با این هزینه بسیار محدود تا چه مدت از پس هزینهها برخواهند آمد.
طرح توزیع رایگان شیر و بعدها قرص آهن بین دانشآموزان که پیش از انقلاب و در دوران پهلوی انجام میشد، از اوایل دهه ۹۰ خورشیدی در دستور کار وزارت آموزش و پرورش قرار گرفت که تا کنون بطور جدی و مداوم اجرا نشده است. تعلل در اجرای تغذیه کودکان در مدارس در حالیست که وزارت بهداشت میگوید، مصرف شیر و فرآوردههای آن در ایران در مقایسه با میانگین مصرف جهانی ۳۰درصد و در مقایسه با میانگین کشورهای توسعهیافته ۶۵ درصد کمتر است.
ضمن اینکه دریافت کلسیم مردم ایران ۴۰درصد از حداقل دریافت کلسیم لازم کمتر است و میتواند تبعات زیادی از جمله پوکی استخوان، مشکلات لثه و دندان، کوتاهی قد و کاهش ضریب یادگیری در کودکان و نوجوانان و حتی شیوع فشار خون بالا و بیماریهای قلبی و عروقی به دنبال داشته باشد.
غلامعلی جعفرزاده ایمنآبادی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی پیش از موج جدید گرانیها نسبت به سوء تغذیه شدید در سراسر کشور هشدار داده بود. او گفته بود: «با حذف ارز ترجیحی قطعا قیمت مرغ بالاتر از ۸۰هزار تومان خواهد رفت و گوشت هم قیمت بالای ۳۰۰ هزار تومان خواهد داشت. قیمت لبنیات هم به شدت بالا رفته و اغلب مردم دیگر نمیتوانند حتی یک شیر بخرند. در نتیجه این گرانیها و با درآمد فعلی مردم سوء تغذیه شدیدی سراسر کشور را فرا خواهد گرفت.»
مسئله غیرقابل لاپوشانی این است که کودکان و نوجوانان در سنین رشد بیش از همه از گرانی مواد خوراکی آسیبدیده و تاثیرات سوء بر سلامتیشان خواهد گذاشت. در همین رابطه زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت نیز نسبت به افزایش ناامنی غذایی و سوء تغذیه کودکان هشدار داده و گفته بود که این مشکل در کودکان زیر پنج سال به صورت «لاغری»، «کموزنی» و «کوتاهی قد» دو برابر بیش از گذشته دیده میشود.
وی همچنین خواستار مهار پیامدهای سوء تغذیه از طریق اجرای دوباره «طرح شیر مدارس» شد و تعیین یارانه برای مواد مغذی و غذاهای اصلی دهکهای پایین و تعلق یارانه «به منابع پروتئینی مانند گوشت، مرغ، تخممرغ و لبنیات که به شدت گران است» را ضروری دانست.