سازمان محیط زیست می‌گوید، ۴۳ درصد تالاب‌های در ایران در معرض تبدیل شدن به منشأ جدیدی از گرد و غبار قرار دارند.
صدیقه مدرس طباطبایی رئیس گروه منابع آب، پایش و آینده پژوهشی تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست هشدار داد: در حال حاضر ۴۳ درصد از تالاب‌های کشور پتانسیل تبدیل شدن به منشأ گرد و غبار را دارند و این بدان معناست که اگر شرایط تالاب مطلوب نباشد و نیاز آبی آن تأمین نشود، می‌تواند به کانون جدید گرد و غبار در کشور تبدیل شود.
بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی برای تأسیسات و نیروگاه‌ها و عدم تأمین حقابه، تالاب‌های عمده ایران از جمله ارومیه، بختگان، هورالعظیم، شادگان و گلستان را در وضعیت ناپایدار قرار داده و این خطر را تشدید کرده که آنها خود نیز به منشأ داخلی گرد و غبار و ریزگردها تبدیل شوند.
سازمان محیط زیست به عنوان یکی از نهادهای مسئول مقابله با ریزگردها مدعیست ۷۰درصد کانون ریزگردهای ایران خارجی و در کشورهای همسایه عراق، سوریه و عربستان سعودی قرار دارند. این کانون‌ها طبق اعلام رسمی مقامات مسئول جمهوری اسلامی، ۲۷۰ میلیون هکتار در اطراف ایران هستند که می‌توانند ۱۲۷ میلیون تن گرد و غبار تولید کنند.
تشدید تندبادهای ریزگرد دست‌کم ۲۶ استان ایران را در مناطق مرکزی، جنوب شرق، شمال شرق و جنوب غربی دچار مشکل مدوام کرده در حالی که کانون بخشی از آن در داخل ایران است. چنانکه رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی به تازگی اعلام داشت، کانون ریزگردها به اطراف تهران رسیده است.
بر مبنای گزارش منابع محیط زیستی، ۳۵ کانون اصلی فقط در داخل خاک ایران وجود دارد که ناشی از کاهش بارندگی‌ها و از بین رفتن تالاب‌هایی هستند که از جمله حقابه آنها تأمین نمی‌شود.
آنگونه که پیشتر علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست گفته بود، کانون‌‌های داخلی ریزگرد ۴ میلیون تن گرد و غبار تولید می‌کنند.
برای حل و فصل بحران ریزگردها از سوی عراق به ایران، سلاجقه دیروز سفری به این کشور داشته و با وزیر امور خارجه آن گفتگو کرده است. گزارش‌ها از نتایج این سفر، بسیار خلاصه و محدود به ابراز امیدواری و تأکیدات بر همگرایی منطقه‌ای از سوی دو طرف بوده است!
گذشته از اینکه از آغاز سال جدید استان‌های مختلف ایران گرفتار توفان گرد و غبار و ریزگردها بوده‌اند اکنون نیز کشور از پنجم خردادماه درگیر یک توده گرد و غبار طولانی‌مدت است و طبق اطلاعیه‌‌های هواشناسی این گرد و غبار تا روز سه‌شنبه نیز ماندگار است.
ظرف این مدت تنها در استان خوزستان بیش از ۱۲هزار نفر با بروز توفان‌های ریزگردها روانه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی شده‌اند و کلانشهرهای ایران مانند تهران و تبریز با ذرات ریز سرطان‌زا دست و پنجه نرم کنند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر خود به عراق در سخنانی کلی و بی‌اثر گفت که «امروز منطقه و جهان دچار بی‌نظمی اقلیمی شده که پیامد آن ایجاد ریزگردها برای کل منطقه است و ما با توجه به مطالعات و تجربیات احصاء شده در بحث مقابله با بیابان‌زایی می‌توانیم در کنار کشور عراق باشیم و انتقال تجارب در این زمینه حائز اهمیت است!»
فؤاد حسین وزیر امور خارجه عراق هم با ابراز خشنودی از برگزاری این نشست، در سخنانی عام گفت: «درباره تغییرات آب و هوایی، خشکسالی و مقابله با بیابان‌زایی با ایران گفتگو کردیم. هیئت‌های عراقی و ایرانی در بغداد درباره مقابله با چالش‌های پدیده آب و هوا رایزنی کردند. همچنین پرونده آب و مدیریت آن بین عراق و ایران را مورد بررسی قرار دادیم. تغییرات آب و هوایی مختص یک کشور نیست بلکه فرامرزی است.» به گفته او دیدارهای و نشست‌های متقابل بین دو کشور برای بحث در مورد پرونده آب و رودهای مشترک انجام خواهد شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست جمهوری اسلامی ایران نیز تعارفات را ادامه داده و گفت: «نشست امروز آغاز خوبی برای همکاری درباره پرونده توفان‌های گرد و غبار است. عراق و ایران درباره تثبیت تپه‌های ماسه‌ای تجربه دارند.»
قرار است تیرماه امسال وزیران خارجه ۱۰ کشور همسایه و منطقه برای مدیریت محیط زیست و همچنین مذاکره پیرامون ریزگردهایی که از کشورهای آنها برمی‌خیز به تهران سفر کنند.
