با آغاز فصل گرما در ایران، دولت توانایی پاسخگویی به نیاز برق مصرفی را ندارد. قطع برق بخش خانگی و صنعتی آغاز شده و تغییر ساعات کار ادارات در ۲۰ استان ایران از دیگر مصوبات دولت برای کاهش مصرف برق است.
بر اساس مصوبه دولت، استانداران ۲۰ استان باید به تغییر ساعات ادارات و سازمان‌های دولتی اقدام کنند. این طرح تا کنون در ۱۰ استان گرمسیر به اجرا درآمده است.
آرش کردی مدیرعامل شرکت توانیر درباره جزییات این طرح گفته که تغییر ساعات به شکلی است که ادارات قبل از ساعت ۱۳ و ۳۰ دقیقه تعطیل شوند تا در دوره اوج مصرف که از ساعات ۱۳ یا ۱۴ آغاز می‌شود، ادارات تعطیل باشند.
بر اساس توضیح آرش کردی، این طرح سبب برقراری تناسب در وضعیت ترافیک هم خواهد شد که مصوبات اولیه آن در ۱۰ استان دیگر نیز تهیه شده و احتمالا طی فردا و پس فردا، تعداد استان‌هایی که باید تغییر ساعات بخش اداری داشته باشند، به ۲۰ استان می‌رسد.
محسن منصوری استاندار تهران نیز روز گذشته اعلام کرد که استان تهران با کمبود حدود ۳ هزار مگاوات برق مواجه است که بخشی از این کمبود با مدیریت الگوی مصرف جبران می‌شود.
آرمان خالقی قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران امروز دوشنبه ۱۶ خرداد ۱۴۰۱ از قطع برق از روزهای گذشته خبر داده و گفته طبق صحبت‌های انجام شده برنامه‌هایی برای قطع برق واحدهای تولیدی در نظر گرفته شده اما هنوز جدول زمان‌بندی آن را در اختیار این نهاد قرار نداده‌اند.
به گفته آرمان خالقی «از چند روز آینده قطعی برق در واحدهای تولیدی آغاز می‌شود و واحدهای صنعتی کوچک و بزرگ تحت شعاع این معضل قرار می‌گیرند.»
قائم‌مقام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با بیان اینکه «قرار است قطعی برق واحدها یک روز در هفته و برای حدود هشت ساعت باشد» گفته که «به منظور جلوگیری از ضرر و زیان‌ها، باید بطور حتم قطعی برق صنایع با اعلام قبلی صورت بگیرد، زیرا سال گذشته شرکت‌های فولادی، سیمانی و معدنی خسارت سنگینی را تحت تأثیر چنین اتفاقی متحمل شدند.»
این در حالیست که قطع برق از روزها پیش در عمل آغاز شده و انتقاداتی را نیز در پی داشته است. در روزهای گذشته واحدهای تولیدی زیادی از خراب شدن مواد اولیه با اختلال در فعالیت به دلیل قطع برق گزارش داده‌اند.
علی اکبر محرابیان وزیر نیرو هفته گذشته اعلام کرد که قطع برق شبکه خانگی به رفتار و میزان مصرف مشترکان بستگی دارد، اما برخی از مشترکان خانگی تهران از خاموشی‌های متناوب برق در هفته گذشته خبر داده‌اند.
شهروندان تعدادی از شهرهای جنوبی نیز از هفته‌ها قبل اعتراضاتی نسبت به قطع برق شبکه خانگی داشتند. در همین زمینه سخنگوی صنعت برق اعلام کرد «در صورت به‌کارگیری طرح‌های جابجایی بار و نیز مدیریت مصرف، می‌توانیم تابستانی بدون خاموشی داشته باشیم.»
روزنامه «دنیای اقتصاد» درباره قطع برق نوشته که «این اقدام نه تنها زمان حل و فصل مسئله خاموشی را طولانی خواهد کرد که انگیزه فعالیت اقتصادی در کشور را کاهش خواهد داد. ارزیابی‌ها حاکی از این است که اگر دولت از سیاست قیمت‌گذاری دستوری دست بکشد یا حداقل به سمت اصلاح قیمت برق حرکت کند، علاوه بر مهار هدررفت انرژی در ایران، انگیزه سرمایه‌گذاران برای تولید برق در کشور نیز احیا خواهد شد.»
این روزنامه نوشته است «کارشناسان هشدار می‌دهند که نبود نظام اقتصادی استوار و علمی در صنعت برق، تصویری متزلزل از چشم‌انداز تولید و مصرف در کشور ایجاد خواهد کرد.»
در رابطه با زیان ناشی از قطع برق بر واحدهای تولیدی و صنعتی در سال گذشته نیز گزارش‌هایی منتشر شده است. محمد کریم سالم خریدار عمده سیمان در استان کردستان درباره بحران‌هایی که در پی قطع برق ایجاد می‌شود گفته که «سال گذشته قطعی برق تأثیر بسیار زیادی در تولید سیمان کشور داشت. عرضه سیمان توسط کارخانه‌ها بسیار کم شد و با بالا رفتن شدید قیمت‌ها مصرف‌کنندگان مجبور بودند سیمان خودشان را با قیمت گزافی از بازار سیاه تهیه کنند.»
این فعال بازار سیمان افزوده که «کمبود سیمان بر اثر قطعی برق کاملا در شهرستان‌ها مشهود بود. قیمت ساخت و ساز بسیار بالا رفت و کارگرها و بناها بیکار شدند. در شرایطی که دولت تصمیم گرفته سالی یک میلیون مسکن بسازد قطعی برق صنایع اصلا منطقی نیست. وقتی برق صنایع را قطع می‌کنند کالایی مثل سیمان ۵٠ درصد گران می‌شود و خرید ما هم ۴٠ درصد کاهش پیدا می‌کند.»
در این میان، آرش کردی مدیرعامل شرکت توانیر گفته ایران «در تولید برق به خودکفایی ۹۷ درصدی دست پیدا کرده است.» آرش کردی در یک برنامه تلویزیونی مدعی شده است که «شاخص‌های کلان صنعت برق تا ۱۹ برابر رشد داشته است و تولیدات ادوات برقی بسیار بیشتر از نیاز کشور است و می‌توانیم نیازمندی‌های سایر کشورها را نیز تامین کنیم.»
اینهمه در حالیست که مقامات دیگر از کمبود تولید برق در ایران خبر می‌دهند. محمد الله‌داد معاون هماهنگی توزیع توانیر نیز بیست و نهم فروردین‌ماه در حاشیه جلسه «ستاد راهبردی دوران اوج مصرف برق» با اعلام اینکه «شرایط ناترازی تامین برق» امسال نیز وجود دارد و «نمی‌توان انباشتگی ناترازی» را در مدت کوتاهی رفع کرد، متذکر شده بود که «جداول زمان‌بندی خاموشی برق» برای سال ۱۴۰۱ منتشر خواهد شد.
پرویز محمدنژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی هفته آخر اردیبهشت‌ماه اعلام کرد که در حوزه برق با رقمی حدود ۱۴ هزارمگاوات کمبود در تولید مواجه هستیم که این رقم خود را در خاموشی ها نشان خواهد داد.
مالک شریعتی نیاسر عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته با بیان اینکه صنایع «مقصر» کمبود و قطع برق هستند گفته «صنایع بزرگ که درآمد بالایی دارند باید ترغیب شوند که برق مورد نیاز خود را تولید کرده و از این طریق هم جلوی خسارات ناشی از قطعی برق به حوزه صنعت را گرفته و هم از بار شبکه کاسته شود.» وی افزوده «مقصر اصلی این قطعی خود این صنایع بزرگ هستند. با تولید برق توسط خود این صنایع، این مشکل مرتفع خواهد شد.» این نماینده مجلس اسلامی توضیح نداد «تولید برق توسط خود این صنایع» بطوری که بتواند فعالیت آنها را متوقف نکند چگونه ممکن است!
او همچنین گفته که «صنایع بزرگ کشور نظیر پتروشیمی، فولاد و سیمان خودشان در وضعیت امروز کشور و در کمبود برق مقصر هستند. محاسباتی که ما انجام دادیم نشان می‌دهد که مصرف انرژی کشور را خود این صنایع بالا برده و به صورت غیر بهره‌ور از انرژی استفاده می‌کنند.»
کمبود برق در ایران از زمستان ۹۸ افزایش یافته و مشکلاتی در روند روزمره زندگی شهروندان، فعالیت صنایع و خدمات‌رسانی واحدهای تولیدی شده است. فرسودگی نیروگاه‌های تولید برق و کاهش تولید در نیروگاه‌های آبی به دلیل خشکسالی از مهمترین عوامل کمبود برق در کشور عنوان می‌شود.
