استادیوم ۵۰ساله «آزادی» (آریامهر) که در زمان تاسیس در دوره پهلوی با استانداردهای بینالمللی دوران خود ساخته شده و جزو ۲۰ ورزشگاه برتر جهان بود، به دلیل بیمسئولیتی نهادها و مقامات جمهوری اسلامی در حفظ و نگهداری سازههای کشور از جمله همین ورزشگاه، چیزی نمانده که پس از پلاسکوی تهران و متروپل آبادان به بزرگترین قربانگاه شهروندان تبدیل شود.
اگرچه پیش از انقلاب مراقبتهای لازم و منظم از آن به عمل میآمد اما در تمام ۴۳ سال گذشته پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، این ورزشگاه که میزبان بزرگترین بازیهای ملی و بینالمللی بوده هیچگاه بطور جدی و اساسی محافظت و مرمت نشده و اکنون رسانههای داخلی گزارش دادهاند که بخشی از سکوی جایگاه ۱۶ نشست کرده و قسمتی از جایگاه ۸ نیز بطور کامل فروریخته است.
در حالی که پس از فاجعه مرگبار متروپل آبادان فهرست ابتدا غیررسمی و سپس رسمی از سازههای ناایمن تهران منتشر شد اما نام ورزشگاه «آزادی» در این لیست دیده نمیشود!
شاید بتوان گفت این ورزشگاه در طول چهار دهه گذشته بجز زمانی که برای کیفیت چمن هزینه شد و روند نصب صندلی را طی کرد و بعد از آنهم چند سرویس بهداشتی، هرگز روی نظارت کارشناسانه و بازسازی اساسی و تعمیرات زیرساختی را به خود ندیده است.
با این حال بسیاری از تماشاگران مسابقات فوتبال در جایگاههایی قرار میگیرند و ابراز هیجان میکنند که از سستی زمین زیر پای خود اطلاع ندارند. اکنون این ورزشگاه پنجاه ساله به عنوان بزرگترین پاتوق دوستداران فوتبال به محلی تبدیل شده که هر بازی همراه با نگرانی جدی از وقوع یک فاجعه و مصیبت جدید است.
روزنامه ورزشی «گُل»در گزارشی مدعی شده مدیران و مسئولان از شرایط بحرانی نشست سازهها در این ورزشگاه کاملا آگاه هستند و حتی نامهنگاریهایی نیز با وزارت ورزش و بطور خاص با سازمان تجهیز و توسعه اماکن ورزشی صورت گرفته است.
این رسانه همچنین گفته ابعاد نگرانکننده موضوع به شکل غیررسمی به گوش شهرداری تهران و آتشنشانی هم رسیده است اما تا امروز هیچ گوش شنوایی برای جلوگیری از این خطری که در کمین نشسته وجود نداشته است.
روزنامه «گُل» تاکید کرده که در رابطه با نامهنگاریهای انجام شده مدارکی در دست دارد تا اگر کسی آنها را به سیاهنمایی متهم کرد، بتوانند ادعایشان را مستند ارائه دهند.
ورزشگاه «آزادی» یا آریامهر که روزی به استادیوم ۱۰۰هزار نفری معروف بود، پس از نصب صندلی گنجایش بیش از ۷۸ هزار نفر را دارد. ظرفیتی که با آغاز هر بازی حساس داخلی و خارجی به سرعت پُر میشود و در صورت وقوع نشست، با تکانههایی که هنگام هر بازی به خود میبیند، خسارات جانی جبرانناپذیری را برجای خواهد گذاشت.
حمید سجادی وزیر ورزش زیر بار مشکلات زیرساختی این استادیوم نرفته و میگوید استحکام سازه توسط دو تیم کارشناسی تایید شده و «فقط اشکالاتی ظاهری مثل تخریب زیر صندلیها را داریم که سطحی است و نیاز به مرمت دارد.»
این ادعا از سوی تقریبا تمام رسانههای داخلی رد شده و کارشناسان و خبرنگاران این حوزه معتقدند استادیوم «آزادی» اکنون در بدترین شرایط عمر خود بسر میبرد و به علت اینکه در طول سالهای گذشته هیچ اراده جدی برای بازسازی آن وجود نداشته در حال تبدیل شدن به مخروبهای است که میتواند به کشته شدن دهها هزار نفر منجر شود.
بهمنماه سال گذشته علیرضا عاصم یوسفی مدیرعامل شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور گفته بود: «ترمیم و بازسازی ورزشگاه آزادی نیازمند ۷۰۰ میلیارد تومان سرمایهگذاری است اما بودجه دولتی به تنهایی کفاف تامین مخارج آن را نمیدهد.»
سینا کلهر معاون فرهنگی و توسعه ورزش همگانی وزارت ورزش دیروز وضعیت وخیم ورزشگاه «آزادی»، سکوهای فرسوده و احتمال فروریختن نه چندان دور این سکوها را تأیید کرد. او گفته «متاسفانه به دلیل سهلانگاریهای صورتگرفته در سالهای گذشته، آسیبهای ورزشگاه آزادی انباشت شده است.»
او همچنین اضافه کرد: «طی صحبتی که اخیرا با مسئول ورزشگاه داشتم از او سوال کردم آیا خطر جدی در خصوص فروریختن سکوها یا بخشهایی از آزادی وجود دارد و تا چه اندازه این خطر جدی است؟ وی در پاسخ عنوان کرد اگر امروز اقدام نکنیم، خطر جدی خواهد بود و اینطور نیست که همین حالا ورزشگاه در آستانه فروریختن باشد!»
به گفتهی معاون وزارت ورزش، در این استادیوم «نزدیک به ۸ الی ۹ مورد نیازمند اصلاح» است که «فقط استقامت ستونها و سکوها و فروریختن نیست. تامین انرژی و برق مورد نیاز، سیستم صوتی و مجموعه مواردی دیگر هم در آزادی نیازمند اصلاح است و امیدواریم با تاکید مقام عالی ورزش که از جنس ورزش است این اتفاق هرچه زودتر رخ دهد و خلاءهای موجود رفع شود.»
سینا کلهر درباره هزینههای بازسازی این استادیوم ورزشی نیز گفت: «دقیقا مسئله اینجاست که حداقل هزینههای پیشبینی شده برای بازسازی آزادی بسیار هنگفت است. البته باید تاکید کنم طبق قانون باید بخشی از درآمدهای حاصل از مسابقات برگزار شده در ورزشگاه آزادی به خود ورزشگاه اختصاص مییافت تا صرف بازسازی آن شود. ولی متاسفانه این اتفاق در سالهای گذشته رخ نداده است.»
به گفتهی او، برای بازسازی این استادیوم با کمبود منابع روبرو هستند.
پیشتر عاصم یوسفی که پیش از این به عنوان بازیگر، کارگردان و تهیهکننده تلویزیون شناخته میشد، با اشاره به اینکه هزینه هر بازی برای تیمهای استفاده کننده از ورزشگاه «آزادی» ۲۳۹ میلیون تومان است، گفته بود: «تبلیغات محیطی برای هر بازی ۱۰ میلیارد تومان است، در حالی که کلاً برای همه لیگ ۱۳۵ میلیارد تومان بود.»
به گفته وی، در سال ۱۴۰۰ پرسپولیس و «استقلال» (تاج) ۳۰۰ میلیارد تومان برای تبلیغات محیطی پیشنهاد داده بودند که این مبلغ نفع همه را تامین میکند و پولی که از این تبلیغات به دست میآید، صرف نگهداری ورزشگاه «آزادی» خواهد شد.
عاصم یوسفی چندی پیش احمد مددی را از مدیریت مجموعه ورزشی «آزادی» تهران برکنار کرد و علیرضا فاضلی را به عنوان سرپرست این مجموعه معرفی کرده بود. حکمی که یک روز هم دوام نیاورد و با دخالت وزیر باطل شد تا دوباره مددی که کارنامه ناموفقی در تیم فوتبال «استقلال» (تاج) داشت دوباره مسئولیت این ورزشگاه را بر عهده بگیرد. در چنین شرایطی چگونه میتوان انتظار داشت که مدیریت مجموعه ورزشی «آزادی» به دنبال تحقق انتظارات در خصوص بازساز و تعمیرات لازم در این ورزشگاه باشد؟