درپی افزایش شدید قیمت گوشت، مرغ، برنج و روغن، روزنامه «اعتماد» بر مبنای شنیدهها نوشته است، طی هفتههای آینده، تامین و توزیع غذا از بودجه عمومی و دولتی، نه فقط در بیمارستانها بلکه در باقی مراکز با جمعیت ساکن مانند پادگانها، زندانها، خانههای سالمندان و مراکز نگهداری از معلولان هم با مشکلاتی مواجه خواهند شد.
در پی گسترش اعتراضات مردم به اوضاع آشفته معیشتی در حالی که ناکارآمدی نظام و سیاستهای تخریبی تامین نیازهای اولیه را هم به شدت دشوار کرده، عوامل دولت با ترویج عبارت «جراحی اقتصادی» سعی دارند بیلیاقتی در ضعفهای مدیریتی را پشت توجیهاتی چون صبوری برای رسیدن به یک آینده درخشان پنهان کنند.
اکنون این جراحی دارد مردم را به کشتن میدهد و حتی سازمانهای خدماتی و مراکز درمانی که قاعدتا محلی برای تامین و تضمین امنیت و سلامتی شناخته میشوند، نه فقط در ارائه خدمات و درمان که در بخش تامین غذای پرسنل و بیماران هم به مشکل برخوردهاند.
در شرایط فعلی غم نان و درمان، برای گروههای مختلف حتی کارکنان دستگاههای دولتی هم محرومیت به بار آورده است. افرادی که به دلیل تورم لگامگسیخته و درآمدهای ناچیز نه تنها امکان تامین معاش ندارند بلکه وعدههای غذایی که به واسطه شغلشان باید از طرف کارفرما فراهم شود نیز قطع شده است.
مشکلی که بر سایر مسائل قبلی انباشته شده و انگیزه مهاجرت را به ویژه در میان کادر درمان و پرستاران چند برابر کرده است. بطوری که مشکل کمبود پرستار در بیمارستانها موجب شده تا امکان رسیدگی و مراقبت از بیماران آنگونه که باید، فراهم نباشد.
روزنامه «اعتماد» در گزارشی به این مسئله پرداخته و از قول رئیس یک بیمارستان خصوصی در شمال تهران نوشته است که به دلیل تاثیر گرانی قیمت مواد غذایی بر کیفیت تغذیه بیمارستانی، پیشبینی میشود در هفتههای پیش رو، تامین غذای گرم و بهخصوص غذاهای حاوی پروتئین برای بیماران بستری در بیمارستانها، برای بسیاری از مراکز درمانی دولتی یا خصوصی غیرممکن شود.
این پزشک درباره وضعیت تامین غذای بیمارستانی که خود ریاستاش را به عهده دارد، گفته است که پیمانکار ابتدای سال گذشته ماهانه ۴۰۰ میلیون تومان بابت غذای بیمار طلب میکرد اما فروردین امسال، رقم پرداختی به ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است.
با اینکه تنها ۳ ماه از آغاز سال جدید گذشته رئیس بیمارستان از افزایش مجدد هزینه خبر داده و میگوید: پیمانکار به من گفته یا ماهانه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان بابت غذای بیمار پرداخت کنم یا حجم غذای بیمار؛ بهخصوص پروتئین موجود در غذا کم شود. مثلا ۶۰ گرم گوشت قرمز در یک وعده خورش، به ۳۰ گرم برسد یا از هر وعده جوجهکباب که ۱۲۰ گرم بوده، ۴۰ گرم کم کنیم.»
وی با تاکید بر اینکه جزو بیمارستانهای نسبتا مرفه هستند به سطح خدمات بیمارستانهای دیگری که با گوشت یخزده وارداتی و برنج غیرایرانی سرویس میدادند اشاره کرده و معتقد است حتی آنها هم دیگر قادر به تامین غذای با کیفیت برای بیمار نخواهند بود چون این افزایش قیمت مواد غذایی، در بودجه هیچ بیمارستانی لحاظ نشده است.
روزنامه «اعتماد» همچنین سراغ یکی از پرستاران بیمارستان دولتی رفته که گفته رئیسشان از سال گذشته غذای کارکنان از جمله پرستاران را قطع کرده و طبق اعلام کارگزینی بیمارستان، فقط برای آن تعداد از پرستاران که شیفتهای روزانه ۱۲ساعته داشته باشند، به ازای هر شیفت، ۱۵ هزار تومان به عنوان هزینه یک وعده غذا واریز میشود.
این پرستار به قیمت یکی از بیکیفیتترین اغذیهفروشیها اشاره میکند که سال گذشته یک پرس کباب کوبیده را ۳۵ هزار تومان میداد و امسال تا ۸۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته. او میگوید: «در این شرایط ما با ۱۵ هزار تومان واریزی بیمارستان، حتی یک وعده نان و ماست هم نمیتوانیم بخریم. حیران ماندهایم که حسابداری بیمارستان طبق کدام محاسبه به عدد ۱۵ هزار تومان رسیده؟»
این پرستار از شاغلان برخی بیمارستانهای مناطق محروم شنیده که با وجود شیفتهای ۱۲ ساعته، نه تنها هزینه همان یک وعده غذا را هم دریافت نمیکنند بلکه به بیماران بستری در بخشهای داخلی بیمارستان هم غذای کافی نمیرسد.
در همین رابطه یک منبع آگاه در وزارت بهداشت به «اعتماد» گفته است که اگر تورم همچنان صعودی حرکت کند، از بودجه دانشگاههای علوم پزشکی برای تامین نیازهای رفاهی ضروری بیماران تخصیص مناسب در نظر گرفته خواهد شد.
آشفتهبازاری که حتی مراکز خصوصی درمان هم به تناسب هزینهای که از بیماران دریافت میکنند از ارائه خدمات مناسب بازماندهاند و برای ادامه فعالیتهایشان با مشکلات بسیار جدی و عمیق مواجه شدهاند.
علی سالاریان معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی با اشاره به اینکه تامین غذای بیمار، یکی از وظایف عمده بیمارستانهاست، میگوید: «یکی از شکایتهای مدیران بیمارستانهای خصوصی درباره تعرفههای سال ۱۴۰۱ این بود که شورای عالی بیمه، تعرفه تخت- روز (بخشی از هتلینگ) را ۴۰ درصد افزایش داده در حالی که طی دو ماه اخیر، میزان افزایش قیمت برنج مرغوب ایرانی، بیش از ۴۰درصد بوده و گوشت گوسفند هم همین وضعیت را داشته در حالی که تامین پروتئین بیمار بستری در بیمارستان، ضروری است.»
او با اشاره به هزینههای گزافی که روی دوش مردم افتاده اشاره میکند که در گذشته اگر بیمارستان امکان تامین غذای مناسب برای بیمار بستری نداشت، حداقل مردم در خانه، تغذیه مناسب برای بیمار فراهم میکردند ولی امروز مردم هم، چنین امکانی ندارند.
این گزارش در ادامه به گفتگو با مجتبی رضاخواه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی پرداخته که اساسا افزایش هزینه تامین غذای بیمارستانها و بهخصوص، بیمارستانهای خصوصی را جزو ضروریات در زمان بررسی لایحه بودجه ندانسته و میگوید «اینها جزییاتی است که ما به آن وارد نمیشویم.»
شنیدههای این روزنامه حاکی از آن است که طی هفتههای آینده، تامین و توزیع غذا از بودجه عمومی و دولتی، نه فقط در بیمارستانها، در باقی مراکز با جمعیت ساکن، پادگانها، زندانها، مراکز نگهداری سالمندان و کودکان بیسرپرست و افراد دارای معلولیت، اردوگاههای بازپروری آسیبدیدگان اجتماعی و حتی مدارس شبانهروزی و خوابگاههای دانشجویی هم با مشکلاتی مواجه خواهد شد.
البته که در دهههای گذشته کیفیت بسیار پایین غذای سازمانها و ارگانهای بالا همیشه سوژه رسانهها و مردم بوده است. هنوز یک ماه نشده که کیفیت بد غذای خوابگاه و دانشگاه، ۸۰ دانشجو را به بیمارستان کشاند اما با وضعیت فعلی به نظر میرسد دیگر از همان وعده نامطلوب اما شکمسیرکن هم خبری نباشد.
بحران سوء تغذیه بیمارستانی تا اندازهای جدی است که چندی پیش عبدالرضا نوروزی دبیر کارگروه کشوری توسعه و تعالی علوم تغذیه به استناد نتایج چند بررسی جدید از وضعیت بیماران بستری در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانها هشدار داد. به گفتهی او، «بیماران بستری در ۶۰ بخش مراقبت ویژه در بیمارستانهای کشور، کمتر از ۶۲درصد کالری مورد نیاز خود را دریافت میکنند. وضعیت در خصوص میزان دریافت پروتئین بدتر بوده و بیماران بستری، فقط حدود ۵۴درصد پروتئین مورد نیاز خود را دریافت میکنند. وضعیت در بخشهای مراقبتهای ویژه کودکان و نوزادان، بسیار بدتر است؛ بطوری که به نوزادان نارس که هیچ ذخیره تغذیهای ندارند، بطور متوسط حدود ۴۸درصد از کالری و انرژی مورد نیازشان میرسد.»
نوروزی از سوء تغذیه به عنوان مهمترین مشکل کنونی در بیمارستانها یاد کرده و گفته است: «شیوع سوء تغذیه در بیمارستانهای عمومی کشور حدود ۲۴/۵درصد جمعیت بستری در بیمارستانها را شامل میشود. این شیوع سوء تغذیه از نظر ریسک در حد متوسط و بالاست و اگر بخواهیم ریسک ملایم و خفیف را نیز به آن اضافه کنیم، عدد شیوع سوء تغذیه به بالای ۳۲ درصد میرسد. البته متوسط شیوعی که در بیمارستانهای مرجع کشوری مشخص شده، حدود ۳۵درصد است. در بیمارستانهایی مانند بیمارستان امام خمینی تهران و بیمارستانهای قائم و امام رضا در مشهد، شیوع سوءتغذیه متوسط و شدید، ۳۵درصد است.»
با این حساب ناامنی غذایی را هم باید به لیست معضلاتی که مردم ایران در تمامی سطوح اقتصادی با آن مواجه شدهاند، اضافه کرد. ناامنی غذایی وقتی اتفاق میافتد که افراد در طول ۲۴ ساعت به غذای کافی و با کیفیت دسترسی نداشته باشند و یا اینکه رژیم غذاییشان فاقد مواد مغذی و ایمن برای تامین سلامتشان باشد. اتفاقی که سالهاست در مدارس رخ داده و شواهد موجود نشان میدهد دولت حتی در مورد کارکنان خود نیز از پس انجام این وظیفه و مسئولیت بر نمیآید اما اعمال زور و فشار بر سر مسائلی چون حجاب را به عنوان حکمرانی بیهزینه برای سرپوش گذاشتن بر وظایف اصلی و خدمتگزاری به مردم ترجیح داده و میدهد.