اندکی پس از ادعای جذب ۲۲هزار پرستار جدید توسط وزیر بهداشت، عباس عبادی معاون پرستاری این وزارتخانه از درخواست شرکتی شدن پرستاران «۸۹ روزه» خبر داده است. سود سرشار حاصل از واسطهگری شرکتهای «خصولتی» باعث شده تا پرستاران نه تنها به استخدام در نیایند، بلکه از میزان حقوقشان کاسته نیز شود.
عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت از درخواست برای شرکتی شدن پرستاران «۸۹ روزه» خبر داده است، در حالی که بهرام عیناللهی وزیر بهداشت دو روز پیش گفته بود، این وزارتخانه ۲۲ هزار پرستار جدید را جذب وزارت بهداشت میکند.
عیناللهی وزیر بهداشت گفته بود: «با توجه به اضافه شدن ۱۲ هزار تخت بیمارستانی و بازنشسته شدن ۳۰ هزار نفر، ۲۲ هزار نیروی کار در حوزه سلامت استخدام میشوند.»
حالا معاون وزیر بهداشت تعداد پرستاران «۸۹ روزه» را کمتر از ۵۰۰ نفر اعلام کرده و گفته که بر اساس روال، «پرستاران ۸۹ روزه ابتدا شرکتی و در ادامه در فرآیند تبدیل وضعیت قرار میگیرند.»
به گفتهی عبادی، وزارت بهداشت تقاضای تعیین وضعیت «۱۰۰هزار نفر از نیروی پرستار» با انواع قراردها مانند شرکتی و ۸۹ روزه را داده که منوط به «تصویب نهادهای فراتر از وزارت بهداشت مانند سازمان امور استخدامی و تایید ستاد ملی کرونا است.»
عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت در تازهترین خبر گفته که از سال ۹۸ تا پایان ۹۹ وزارت بهداشت تعداد ۵۵ هزار نفر را در تمام ردهها استخدام کرده و در سال ۱۴۰۰ نیز ۶۷ هزار نفر تبدیل وضعیت شدند.
به گفته این مقام مسئول، در مجموع بالغ بر ۱۲۰ هزار نفر در این سه سال به جمع نیروهای وزارت بهداشت اضافه شدند که ۴۰ درصد آنها پرستار هستند.
این روزها که صحبت از بحران کمبود پرستار، نگرانیهای بسیاری را به وجود آورده به نظر میرسد بهرهکشی از پرستاران کار دست دولت داده است.
از زمانی که پای پیمانکاران و شرکتهای «خصولتی» وابسته به مافیای وزارت بهداشت به قراردادهای پرستاران باز شد، «امنیت شغلی» و «دستمزد» جامعه پرستاری با خطر روبرو شده است.
شرکتهای استخدام پرستار برای بیمارستانهای دولتی و خصوصی، به واسطه حق دلالی که از طرفین دریافت میکنند، همواره از یکسو تلاش میکنند ورودی پرستاران از طریق دانشکدهها را بالا ببرند و از سوی دیگر، مانع از استخدام دائم پرستاران و تعیین قراردادهای کوتاهمدت میشوند. سیاستی که حتی در اوج شیوع کرونا نیز دنبال میشد.
در این بستر، همواره کارفرما میتواند به سادگی پرستاران را با نیروی کار جدید جایگزین کند و با حقوق حداقلی پرستاران ناراضی را اخراج کرده و نیروی تازه و نیازمند به حقوق حداقلی را به کار گمارد. در چرخهای که نهادهای وابسته به قدرت در شرکتهای «خصولتی» هدایت میکنند، توجیه اخراج نیروهای پرستاری، عدم کمبود پرستار و همچنین کارآمد نبودن نیرو عنوان میشود.
محمد شریفیمقدم دبیرکل خانه پرستار در اینباره میگوید: «در هیچ کشوری، پرستاران را به بخش خصوصی واگذار نمیکنند چه برسد با آنها قرارداد ۸۹ روزه ببندند. متأسفانه سالهاست که ماهیت این نوع قراردادها که برای کارگران و پرستاران وجود دارد و کارفرما هرچه بگوید باید آنها بدون چون و چرا به آن عمل کنند.»
به گفتهی او، خیلی از پرستاران نمیتوانند به خطای پزشکان اعتراض کنند، چون مشمول قطع همکاری به سادهترین شکل ممکن میشوند اما اگر همین پرستاران استخدام دولت باشند، زیر بار حرف زور نمیروند.
دبیرکل خانه پرستار با اشاره به اینکه شیوع کرونا در ایران به معنای پایان قرارداد حدود ۲ هزار پرستار و بیکار شدن آنها بوده، میگوید: «این پرستاران به دلیل ترس از کرونا قراردادشان را تمدید نکردند، در حالی که اگر آنها استخدام دولت بودند، در چنین بحرانی با کمبود پرستار مواجه نمیشدیم، چون فرد تعهد ۳۰ساله دارد و نمیتواند به راحتی ترک کار کند.»
شریفیمقدم با تاکید بر اینکه در شرایط عادی میانگین تعداد پرستاران نسبت به تختهای بیمارستانی در کشور از وضعیت خوبی برخوردار نیست و «ما جزو کشورهای ضعیف در این حوزه هستیم»، به وعده عمل نشده وزارت بهداشت اشاره میکند که به پرستاران قول قراردادهای یکساله داده بود اما آنها در نهایت با قرارداد ۸۵ روزه و بدون مزایای وزارت بهداشت روبرو شدند.
روندی که بر یأس و مهاجرت هرچه بیشتر پرستاران دامن زد. در این میان، وزارت بهداشت بجای اصلاح سیاستهای خود سعی دارد آنقدر فارغالتحصیل پرستاری با ایجاد دانشکدههای پرستاری، تربیت کند که اگر کسی ترک خدمت کرد، خیلی سریع پرستاران دیگر جایگزین آنها شوند.
طبق نیازسنجیهای سال ۱۳۹۹ وزارت بهداشت، تا سال ۱۴۰۵ باید سالانه ۲۰ هزار نیروی جدید وارد سیستم پرستاری شود.
بر اساس استانداردهای حداقلی، باید به ازای هر هزار نفر، سه نیروی پرستار در بیمارستانها و مراکز درمانی مشغول به کار باشند اما در حال حاضر این شاخص در حدود ۱/۶ است.
شریفیمقدم درباره تأمین نیاز جامعه به پرستاران گفته است: «جمعیت پرستار کشور باید بیش از دو برابر وضعیت موجود باشد تا به کف استانداردهای بینالمللی برسیم. اما در حال حاضر ۱۰۰ هزار نیروی پرستار بیکار در کشور داریم و این در حالی است که کمبود پرستار در بیمارستانهای کشور بسیار محسوس است اما متاسفانه هیچ اقدامی برای جذب نیروی پرستار انجام نشده است.»