کتایون حلاجان – ایرانیان از معدود مردمانی هستند که به تلخی‌ها نیز می‌خندند تا شاید دشواری‌های تاریخ پر فراز و نشیب خویش را تسلایی بخشند. اما نشاندن لبخند بر لب ایرانیان کار آسانی نیست.
در این میان هنرمندانی که برای شاد نگاه داشتن و کاشتن نور امید در قلب مردم تلاش می‌کنند، کار سختی را پذیرفته‌اند. طنازانی که از دل مردم سخن می‌گویند و نقدهای خود را در دفاع از رنج و مشکلات مردم در قالب طنز به جامعه یادآور می‌شوند. اینان سهامداران مسئولیتی جالب توجه‌اند و جایگاه ویژه‌ای در میان مردم و حافظه تاریخ دارند.
بابک رجبی هنرمند طنزپرداز، پر انرژی و جوانی است که اشعار خود را در قالب موسیقی ریخته و در راستای پایداری هنر و فرهنگ تلاش می‌کند. او میگوید «من از معدود کسانی هستم که بطور جدی کار طنز می‌کنم.»
مجتمع بین‌المللی هنر پاریس( Cité internationale des arts) در تاریخ ١٧ ژوئن ٢٠٢٢ میزبان بابک رجبی و «یه دسته مورچه» بود.
«یه دسته مورچه» نام گروهی است که به تازگی با سرپرستی بابک رجبی شروع به کار کرده است. بابک رجبی، سروناز خدایاری و شیرین فلاحی اعضای این دسته‌اند. شیرین فلاحی باستان‌شناس از ١۵ سال پیش به نوازندگی مشغول است و سازهای دف و تنبک می‌نوازد.
سروناز خدایاری کارشناس نانوتکنولوژی است. او نیز حدود ١۵ سال سابقه نوازندگی دارد و نوازنده کمانچه است.
یادآوری می‌شود که این اولین گروه بابک رجبی است که برای مخاطب ایرانی خارج از ایران تشکیل شده. پیش از این او با نوازندگان و مخاطبین غیرایرانی همکاری می‌کرد.
بابک رجبی میگوید: «انتخاب نوازندگان “یه دسته مورچه” عمدا از میان کسانی بود که رشته تحصیلی آنها مرتبط با موسیقی نیست. فکر می‌کنم نوازندگانی که در رشته‌های غیرموسیقی تحصیل کرده‌اند نگاه متفاوت و زاویه‌داری نسبت به موسیقی دارند که ظرفیت آنها را در اجرای کارهای خاص بالا می‌برد.» او همچنین در مورد انتخاب نام این گروه میگوید: «استفاده کلمه‌ی گروه بجای دسته برای گروه‌های موسیقی از دهه‌های چهل و پنجاه خورشیدی باب شد. از زمانی که ارکسترها و گروه‌های موسیقی غربی به ایران راه پیدا کردند. ما برای انتخاب اسم گروه سعی کردیم به گذشته رجوع کنیم، زمانی که دسته‌های مطربی، رقاصی و سینه‌زنی، دسته نامیده می‌شدند. این ارجاع باعث شد تا از بیتِ «از اون بالا میاد یه دسته مورچه/ یکیش تار میزنه و یکیش کمونچه» نیز وام بگیریم و بسان مورچگان با کار بسیار و عبور از راه‌های باریک صدای خود را به گوش مخاطبین خود برسانیم.» وی به این بیت سعدی در گلستان اشاره می‌کند که «مورچگان را چو بوَد اتفاق/ شیرِ ژیان را بدرانند پوست».
این هنرمند درباره نقش و اهمیت طنز خود به عنوان یک هنر و کاربردش در هنرهای دیگر مانند موسیقی میگوید: «کارل مارکس در کتاب هجدهم برومر لوئی بناپارت به نکته جالبی اشاره می‌کند: تاریخ تکرار می‌شود، یکبار به صورت تراژدی و دردناک و بار دیگر به صورت کمدی و طنزآمیز؛ به عنوان مثال راجع به به یکی از انقلاب‌های فرانسه میگوید فرانسه مثل قله مونبلان (بلندترین قله کوه‌های آلپ) آبستن انقلاب بود و فردای روز زایمان معلوم شد که مونبلان موش زائیده است.» به این ترتیب، به گفته‌ی بابک رجبی، «یه دسته مورچه راوی تکرار طنزآمیز تاریخ است» و به نوعی بر بستر این شعر احمد شاملو که:
بر کدام جنازه زار می‌زند این ساز؟
بر کدام مُرده‌ی پنهان می‌گرید این سازِ بی‌زمان؟
در کدام غار؟
بر کدام تاریخ می‌موید این سیم و زِه،
این پنجه نادان؟
بگذار برخیزد مردمِ بی‌لبخند
بگذار برخیزد!
اولین کنسرت «یه دسته مورچه» که به زبان فارسی برنامه اجرا می‌کند با استقبال بسیار از طرف تماشاگران مواجه شد. بابک رجبی برای مخاطبان غیرایرانی در ارتباط با هر کدام از قطعات توضیحاتی به زبان فرانسه می‌دهد و یا شوخی‌هایی در مورد ترانه‌ها می‌کند تا برای مخاطب فرانسوی‌زبان نیز مفاهیم قابل درک شود.
ده آهنگ اجرا شده در این کنسرت عبارت بودند: سلام صبحگاهی، ورزش بکنی زودتر میمیری، استاد استاد (رهرو تکرو)، بابا کرم کلاه نذار سرم، یعنی میشه خوشت باشه؟، آلوده آسوده (حسنی)، حواس پنجگانه (یه پیک با خیام دو بست با عطار )، حقوق معوقه رباب خانوم، مش مندلی، بدگویی از (ژرژ برسنس خواننده فرانسوی) که این قطعه با کمی تغییر توسط بابک رجبی به زبان فرانسه اجرا شد. بیشتر سروده‌ها از بابک رجبی است؛ پارودی (نقیضه) رباعیات خیام را مسعود سالاری نوشته و اشعاری از فردوسی و سایر شعرای کلاسیک و گاهی نیز ضرب‌المثل‌های فارسی نیز به صورت مکمل کلام در برخی از ترانه‌ها استفاده می‌شود.
«یه دسته مورچه» امیدوار است توانایی این را داشته باشد تا در دیگر شهرهای اروپا نیز برای علاقمندان فارسی‌زبان کنسرت اجرا کند.
گفتنی است که روز ٢١ ژوئن در فرانسه روز «جشن موسیقی» است. در این روز در تمام شهرهای فرانسه جشن و پایکوبی برپاست و گروه‌های کوچک و بزرگ موسیقی در خیابان‌ها، کافه‌ها و سالن‌های شهر بطور رایگان برای مردم به اجرای برنامه می‌پردازند و ورود تابستان را با موسیقی جشن می‌گیرند. این جشن در فرانسه امسال ۴٠ ساله شد.
گروه «اسپرسان» به سرپرستی بابک رجبی به عنوان یکی از گروه‌های منتخب توسط شهروندان استراسبورگ در همه‌پرسی در سال ۲۰۱۸ برای برگزاری کنسرت در روز «جشن موسیقی» انتخاب شده بود اما به علت پاندمی کووید۱۹ و لغو کنسرت‌ها، برنامه خود را با سه سال تعویق در ٢١ ژوئن سال ۲۰۲۲ در بزرگترین صحنه میدان اصلی شهر استراسبورگ اجرا کرد. در این اجرا بابک رجبی اشعاری از فردوسی، خیام و مولوی را در مقابل هزاران نفر اجرا کرد. گروه «اسپرسان» همچنین در تاریخ ۱۵ ژوئیه ٢٠٢٢ در فستیوال موسیقی جهان در شهر گبویلر فرانسه به اجرای برنامه خواهد پرداخت.
