مسعود پزشکیان عضو مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی درباره خروج اساتید دانشگاهها هشدار داد و آن را مشکلی خواند که کشور به دلیل عدم تأمین «حقوق» استادان با آن روبرو شده است.
مسعود پزشکیان عضو مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی در گفتگویی با وبسایت «شفقنا» از مهاجرت اساتید دانشگاهها به عنوان یک مشکل یاد کرده و نسبت به آن هشدار داده است.
پزشکیان بحران مهاجرت اساتید دانشگاهها را مشکلی علاوه بر مسئله حقوق بازنشستگان توصیف کرده که کشور به دلیل میزان «حقوق» با آن روبروست.
او میزان حقوق اساتید دانشگاهها در ایران را به دلار تبدیل کرده و گفته است: «به اساتید دانشگاه ۳۰۰ دلار پول میدهند در حالی که کشورهای خارجی به همان استاد در صورت مهاجرت، ۱۰ هزار دلار خواهند داد بنابراین بسیاری از اساتید برای خروج از کشور درخواست کردند.»
آمار مشخصی از مهاجرت اساتید دانشگاهی وجود ندارد ولی در سال ۱۳۹۸ گزارش مهاجرت ۹۰ استاد به کشورهای دیگر دنیا جنجالبرانگیز شد اگرچه وزارت علوم آن را تکذیب کرد.
مشکلات معیشتی، تورم و گسترش تنگدستی به قشر تحصیلکرده و دانشگاهی نیز رسیده و آنان به عنوان بخش مولد علم و ترویجدهندهی دانش و هنر، جزو گروههای کمبهرهمند به شمار میروند. این امر باعث شده تا اعتراض به عدم افزایش حقوق اساتید دانشگاهها و اعضای هیئت علمی افزایش پیدا کند.
این در حالیست که حقوق هزاران نفر از استادان دانشگاه به نسبت سال ۱۴۰۰ کاهش یافته که گفته میشود به دلیل «کسری بودجه دولت» است.
مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه ۲۸ آذرماه پرسال در نامهای به ابراهیم رئیسی رئیس دولت، اعلام کرد که «کسری بودجه به خاطر افزایش حقوق هیأت علمی تشدید میشود».
در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ همسانسازی حقوق اعضای هیات علمی دانشگاههای وابسته به وزارت علوم با حقوق اعضای هیات علمی غیربالینی دانشگاههای وابسته به وزارت بهداشت صورت گرفت ولی برای آن محدودیت تعیین شد. بر این مبنا، حقوق اعضای هیات علمی پس از اجرای همسانسازی، نباید بیشتر از ۱۵ برابر حداقل حقوق آنزمان که نهایتا ۳۳ میلیون و ۷۰۲ هزار تومان بود، باشد.
با این وصف، راهکار عجیب دولت برای جبران کسری بودجه، در حاشیه قرار دادن حوزه علمی و دانشگاهی با کاهش حقوقهای ماهانه بوده است.
برخی کارشناسان معتقدند، با کاهش حقوق استادان دانشگاه، حکومت تلاش میکند این قشر را بیش از پیش در تنگنا قرار دهد تا آنان را بیش از گذشته در راستای سیاستهای خود به کار گیرد.
برخی دیگر نیز بر این باورند که مواضع سیاسی متفاوت برخی اساتید دانشگاهی و علمی کشور با حاکمیت و همچنین دولت سیزدهم، علت فشار بر این قشر بوده است.
دولت همچنین قصد دارد تا با افزایش حقوق نامتناسب اقشار مختلف به نوعی در گروهها و طبقات جامعه چنددستگی بیاندازد تا این شکاف را به نفع خود تمام کند. بطور مثال دولت مدعی افزایش حقوق ۵۷ درصدی کارگران، افزایش ۸۲ درصدی بودجه بخش کشاورزی، افزای ۳۰ درصدی خرید تضمینی گندم است ولی حقوق کارمندان و کارکنان دانشگاهها را ۱۰درصد افزایش میدهد و توازن افزایش حقوق را رعایت نمیکند.
آنگونه که سعدالله نصیری قیداری رئیس دانشگاه «بهشتی» به تازگی اعلام کرده، آنان در دیدار با رئیسی مشکلات دانشگاهیان را بیان کردهاند و او نیز قول داده تا در مورد مسکن «گشایشهایی انجام شود».
نصیری قیداری از تعیین سقف حقوق برای اساتید دانشگاهها توسط مجلس شورای اسلامی به شدت انتقاد کرده و آن را «حقالناس» خوانده که «به پژوهشگران و استاد تمامها، حق عمدهشان را نمیدهیم و این حقالناس است اینکه فردی بیشازحد زحمت بکشد اما حقش را دریافت نکند این با مرام دانشگاه نمیخواند. بحث حقوق نجومی که مطرح میکنند این کلمه درست نیست، رشته و تخصص من نجوم است اصلاً این رقم و اعداد نجومی نیست و به دلار ۵۰۰ تا ۶۰۰ دلار میشود. درحالیکه در همین کشورهای همجوار بالغبر ۵ تا ۶ هزار دلار میشود. اساتید ما انسان مای متوقعی هستند.»
او اطلاق عنوان «نجومیبگیر» به اساتید را رد کرده و گفته است: «اساتید ما حقوق نجومی نمیگیرند این کلمات زمانی که به کار میرود روحیه نخبگان کشور اساتید آسیب میبیند. عبارت نجومی، نباید استفاده شود. حقوقی که دریافت میکنند کفاف زندگی روزمرهشان را نمیدهد. اجاره منزل را نمیتوانند بدهند.»
آنگونه که رئیس دانشگاه «بهشتی» گفته، «اگر در اوایل دهه ۸۰ استادی حدود ۲ هزار دلار دریافت میکرد در حال حاضر ۷۰۰ دلار هم دریافت نمیکند. یکسوم قدرت خریدش کاهشیافته است. استاد دنبال زندگی مرفه نیست فقط میخواهد بهدوراز نگرانی در تأمین مخارج زندگی با تمرکز کار علمی انجام دهد و برای کشور فناوری و نوآوری داشته باشد.»
او اضافه کرد: «بالغ بر هزار استاد در این دانشگاه داریم و هرساله حدود ۵۰ نفر را استخدام میکنیم. البته معمولاً تعداد ۲۰ تا ۲۵ نفر بازنشسته میشوند. ۱۵ نفر نیز مهاجرت میکنند که این رفتنها جالب نیست و عمده اساتید وطندوست، غیور، متعهد بهنظام و آرمانهای شهدا و انقلاب اسلامی هستند و با کمترین امکانات کارهای بزرگی در سطح دنیا انجام دادهاند و میدهند.»