ابراهیم رئیسی نه تنها از طرح سهمیه‌بندی نان یارانه‌ای در کشور ابراز رضایت کرده بلکه خواستار الگو قرار گرفتن این طرح برای دیگر کالاهای یارانه‌ای شده است. این در حالیست که گزارش‌ها از افزایش قیمت نان و تعطیلی شمار زیادی از نانوایی‌ها به دلیل ناهمخوانی قیمت نان با نرخ تورم تولید خبر می‌دهند.
در روزهای گذشته نانوایی‌ها شهر تهران یکی پس از دیگری تعطیل می‌شوند و همین موضوع باعث ازدحام جمعیت در سایر نانوایی‌ها شده است. دلیل اصلی تعطیل نانوایی‌ها زیان‌ده بودن فعالیت به دلیل افزایش تورم و هزینه‌ها اعلام شده است. همچنین اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان و آرد هم سبب بروز مشکلاتی برای نانوایی‌ها شده است.
بیژن نوروزی‌مقدم رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران درباره مشکلاتی که سبب تعطیلی گسترده نانوایی‌ها در تهران شده گفته است که «یکی از دلایل تعطیلی برخی نانوایی‌ها، زیان نانوایان با توجه به قیمت نان در سال جاری است. امروز نرخ نان برای ۱۴۰۰ است و قرار بود که نرخ جدید در همان ابتدای سال به نانوایان ارائه شود، اما هیچ تغییری در نرخ نان ایجاد نشده و علاوه بر افزایش نرخ تورم برخی از نانوایی‌ها باید آرد را به صورت آزاد خریداری کنند.»
نوروزی‌مقدم درباره دلیل دیگر تعطیلی برخی واحدهای صنفی گفته «شرکت خلیج فارس حمل و توزیع آرد نانوایی‌های شهر تهران را بر عهده دارد. در تاریخ ۵- ۱۵ – ۲۵ هر ماه موعد صدور حواله‌های آرد نان می‌باشد. نانوا‌ها به محض بازگشایی سامانه اقدام به ثبت درخواست آرد می‌کنند که قطعاً این حجم از درخواست‌ها درلیست دریافت آرد در روز اول قرار نخواهند گرفت و این هجوم برای ثبت درخواست آرد، مشکلاتی در ساماندهی شرکت حمل و نقل آرد ایجاد می‌کند.»
به گفته این فعال صنفی، همین موضوع علت تأخیر در تحویل آرد به نانوایی‌ها می‌شود و گاهی نانوایی فاقد آرد مجبور می‌شود واحد صنفی خود را برای یک یا دو روز تعطیل کند.
رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران همچنین توضیح داده که «برخی از نانوایی‌های شهر تهران از آرد آزاد جهت پخت نان استفاده می‌کنند و جواز کسب این واحد‌ها کاملاً آزادپَز است. نانوایی‌های آزادپَز آرد را کیلویی ۱۶ هزار تومان خریداری کنند و با این احتساب باید نان را به مراتب خیلی گران‌تر از نرخ مصوب بفروشند. به طور مثال یک نانوایی بربری آزادپَز با آرد کیلویی ۱۶ هزار تومان باید نان را به قیمت ۱۱ هزار تومان بفروشند تا بتوانند سود کنند که رقابت در فضایی که سایر نانوایی‌ها نان را ارزانتر عرضه می‌کند وجود ندارد.»
او در ادامه گفته که «قدرت رقابت پخت نان با آرد آزاد در برابر نانوایی‌ها با پخت نان با آرد دولتی بسیار ضعیف و خریدار نان گران بسیار کم می‌باشد، نانوا ترجیح می‌دهد تا تعیین تکلیف طرح تجهیز کارتخوان‌های هوشمند واحد صنفی خود را تعطیل نگه دارد.»
از سوی دیگر همانطور که رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران اشاره کرده قیمت نان نیز با افزایش روبرو شده. محمد جلال مشاور وزیر اقتصاد در امور سیاست‌گذاری نان مدعی شده که نان گران نمی‌شود اما گزارش‌های میدانی خلاف این ادعا را ثابت می‌کند.
روزنامه دولتی ایران هم در شماره دیروز چهارشنبه ۱۵ تیرماه ۱۴۰۱ درگزارشی نوشته که «گرانفروشی و کم‌فروشی نان، آب رفتن وزنه چانه، کیفیت پایین بعد از پخت، آردفروشی به واحدهای صنف و صنعت، ترش بودن نان و غیرقابل مصرف شدن زودهنگام نان» از مهمترین گلایه‌های مردم درباره وضعیت نان است.
در این گزارش ادعا شده که نانوایی‌ها بخشی از آرد خود را به نان تبدیل نکرده و خام‌فروشی می‌کنند: «پس از اصلاح ارز ترجیحی در کشور، واحدهای صنف و صنعت هر کیسه آرد (۴۰ کیلویی) خود را به قیمت ۶۴۰ هزار تومان خریداری می‌کنند، همین امر سبب شده برای خرید آرد با قیمت ارزانتر به سمت نانوایی‌هایی که آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند رفته و آرد آنان را با قیمتی ارزانتر خریداری کنند. هم‌اکنون نانوایی‌ها هر کیسه آرد خود را با قیمت ۳۲ هزار و ۶۰۰ تومان تحویل می‌گیرند، ولی به بهانه بالارفتن هزینه‌ها مقداری از سهمیه خود را با ۱۰ برابر قیمت دولتی آن به واحدهای صنف و صنعت می‌فروشند.»
این گزارش به نقل از غلامرضا سالاری مدیرکل تعزیرات حکومتی استان فارس هم مدعی شده که برخی نانوایی‌ها کم‌فروشی می‌کنند: «بیشترین تخلف نانوایی‌ها، تخلفات بهداشتی و کم فروشی بوده که با توجه به مصوبه اخیر سران قوا مبنی بر تشدید مجازات‌های تعزیرات، متخلفین این پرونده‌ها به مجازات اشد محکوم شده‌اند.»
اینهمه در حالیست که پیش از این نیز بسیاری از نانوایی‌ها از افزایش هزینه تولید و به صرفه نبودن تولید و فروش نان به دلیل اصرار دولت به قیمت‌گذاری دستوری خبر می‌دادند.
محمد باقر مجتبایی دبیرکل اتاق اصناف ایران اسفندماه گذشته با بیان اینکه طی یک سال گذشته هزینه نانوایان افزایش یافته گفته بود که قیمت آرد فقط ۲۵ درصد از هزینه نانوایان را شامل می‌شود. به عنوان مثال اجاره مغازه‌ها بیش از ۴۰ درصد، دستمزد کارگر طبق قانون کار ۳۹ درصد و هزینه انرژی که مربوط به خود دولت است افزایش یافته‌اند.
به گفته دبیرکل اتاق اصناف ایران «حتی با وجود نادیده گرفتن برخی از موارد، باز هم ۷۰- ۸۰ درصد هزینه‌های نانوایان در نرخ مصوب نان دیده نشده است و از این رو نانوایان ضررده شده‌اند. این در حالی است که نانوایان از زحمتکش‌ترین افراد جامعه هستند و در گرمای شدید کار می‌کنند.»
در شرایطی که طرح دولت نتوانسته مشکلات خانوارها و نانوایان را حل کند و همچنان بحران در تولید و توزیع نان وجود دارد، ابراهیم رئیسی در نشست یکشنبه گذشته ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ادعا کرده بود «موفقیت‌های طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان می‌تواند به عنوان الگو در اختصاص یارانه برای سایر بخش‌ها و در جهت شفاف‌سازی اجرایی شود.»
