همزمان با فرو رفتن استان جنوبی ایران در آلودگی ناشی از توفان ریزگردها، نشست بینالمللی ریزگردها در تهران برگزار شده و سازمان محیط زیست با امارات تفاهمنامه همکاری امضاء کرده است.
نشست بینالمللی مقابله با ریزگردها صبح امروز در تهران با حضور ابراهیم رئیسی رئیس دولت سیزدهم و علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست برگزار شده و فردا نیز ادامه پیدا میکند. گفته شده است که ۱۱ مسئول ارشد کشورهای همسایه از جمله مسئولین محیط زیست ارمنستان، عراق، سوریه، عمان، قطر و امارات و معاون وزرای محیط زیست جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و هیئتهایی از ترکیه و ازبکستان در این نشست حضور دارند.
نشست تهران برای پیدا کردن راهکاری مشترک جهت حل معضلات زیست محیطی، به ویژه مشکل ریزگردها تشکیل شده که تا کنون نتیجهی آن تفاهمنامه همکاری با امارات برای مقابله با گرد و غبارها بوده است.
آنگونه که از اطلاعرسانی نشست برمیآید، هنوز دستاورد قابل اعتنایی نداشته است. چنانکه کارشناسان نیز به اثرگذاری این نشستها چندان اطمینان ندارند. پنج سال پیش نیز کارشناسان و نمایندگان ۳۰ کشور دنیا برای شرکت در کنفرانس بینالمللی مقابله با ریزگردها به تهران آمده بودند ولی نتیجهای نداشت.
همزمان استان خوزستان، بوشهر و دیگر مناطق جنوب درگیر ریزگردها هستند. هوای استان خوزستان ۹ برابر حد مجاز آلوده است و ۱۷ شهرستان این استان دیروز و امروز تعطیل بودهاند. کشور در غبار ریزگردها فرو رفته و چشمانداز روشنی نسبت به آیندهی سیاستگذاریها برای کنترل و مقابله با این آلودگی دیده نمیشود.
علیمحمد طهماسبی مدیر ستاد مقابله با گرد و غبار نتایج این نشست را «زمانبر» دانسته و گفته است: «عربستان سعودی با وجود آنکه نقش قابل توجهی در غبار آمده به ایران دارد و بخشی از غبار موجود در کشور از صحرای عربستان میآید اما غایب این نشست است.»
جمهوری اسلامی مشابه این تفاهمنامه را با کویت هفته پیش امضا کرد. نورالله مرادی سخنگوی سازمان حفاظت محیط زیست درباره محتوای این تفاهمنامه مشترک گفته است: «تشکیل سمینارهای مشترک، دورههای آموزشی و جلسات، تبادل بازدید بین کارشناسان در زمینه توفانهای شن و گرد و غبار، ایجاد کارگروه ویژه مقابله با اثرات توفانهای شن و گرد و غبار در منطقه، تسهیم و تبادل دانش در زمینه مدیریت، تطبیق و مبارزه با توفانهای شن و گردوغبار در منطقه و استفاده از تجارب مراکز بینالمللی موجود برای هشدار و پیشبینی زودهنگام توفانهای شن و گردوغبار از دیگر اهداف این تفاهم همکاری است.»
علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست هم دیروز در گفتگویی با «العالم» به مسئله ریزگردها پرداخت و گفت: «مسیر عبوری این ریزگردها یک کریدور و مسیر پیمایشی را به خود اختصاص داده که کشورهای مختلفی را تحت تاثیر قرار میدهد و شامل کشورهای عراق، سوریه، کویت، بحرین، امارات است که در نهایت از طرف جنوب غرب و غرب ایران نیز کشور ما را تحت تاثیر قرار میدهد».
عباس گلیجیرنده پژوهشگر حوزه محیط زیست جدا از نتایج این نشست گفته است: «اگر پای ریزگردها به تهران باز نمیشد، شاهد چنین کنفرانسها و نشستهایی نبودیم. چرا که مردم جنوب، غرب و شرق کشور سالهاست که درگیر ریزگرد هستند.»
او همچنین میگوید کنفرانسهایی از این دست که در گذشته هم برگزار شده نتوانسته تاثیر خاصی در حل مشکل ریزگرد داشته باشد: «چانهزنی سیاسی و دیپلماتیک حداقل باید برای احیای هامون کاری میکرد و میتوانستند با طالبان برای گرفتن حقابه هامون رایزنی کنند. این وضعیت درباره سدسازیها در ترکیه هم صادق است. اما محیط زیست برای ایران امتیاز محسوب نمیشود و اولویت نیست. در نتیجه در چانهزنی افراد آگاه حضور ندارند و در دیپلماسی هم درک جغرافیایی وجود ندارد. از سوی دیگر ما هم نمیتوانیم در تفکر سیاسی سیاستمداران تغییری ایجاد کنیم.»